Galicyjski Pułk Ułanów Cesarza Józefa II Nr 6 (Uhl.-Reg. 6, UR. 6) – jednostka kawalerii w cesarskiej i królewskiej Armii.
Historia pułku
Pułk ten kontynuował dziedzictwo Pułku Dragonów, który został założony przez pułkownika grafa Hannibala Löwenschilda w 1688 roku. W 1765 roku jednostka przekształciła się w Pułk Szwoleżerów, a następnie w 1798 roku w lekki Pułk Dragonów Nr 1. W 1802 roku zmieniono nazwę na Pułk Szwoleżerów Nr 1, a ostatecznie 1 czerwca 1851 roku na Pułk Ułanów Nr 6.
Honorowym szefem pułku (niem. Regimentsinhaber) był cesarz Józef II Habsburg.
W 1849 roku arcyksiążę Karol Salwator, mając zaledwie 10 lat, został mianowany „pierwszym rotmistrzem” pułku.
W latach 1886–1894 sztab pułku wraz z kadrą zapasową stacjonował w Przemyślu, podczas gdy 1 dywizjon przebywał w Radymnie (od 1891 roku w Przemyślu, a od 1893 roku z powrotem w Radymnie). 2 dywizjon również był w Przemyślu (od 1891 roku w Radymnie, a od 1893 roku ponownie w Przemyślu). Pułk należał do 5 Brygady Kawalerii.
W latach 1873–1892 w pułku służył rotmistrz Adolf Odkolek von Augezd, znany jako twórca karabinu maszynowego Odkolek, który był prototypem francuskiego karabinu maszynowego Hotchkiss Mle 14.
W okresie 1895–1898 pułk stacjonował w Jarosławiu i wciąż pozostawał częścią 5 Brygady Kawalerii, podczas gdy kadra zapasowa pozostała w Przemyślu.
W 1898 roku pułk został przeniesiony do Rzeszowa i włączony do 14 Brygady Kawalerii, natomiast kadra zapasowa wciąż stacjonowała w Przemyślu.
W 1900 roku 2 dywizjon został przeniesiony z Rzeszowa do Dębicy.
W latach 1900–1914 pułk był zlokalizowany w obrębie 10 Korpusu (sztab pułku z 1. dywizjonem w Rzeszowie, 2 dywizjon w Dębicy, a kadra zapasowa w Przemyślu). Obowiązki komendanta kadry zapasowej pełnili: por. Karl Wogkowsky von Wogkow (1887), rtm. Johann Rezniček (1887–1891), rtm. Rudolf Maschke (1893–1897), rtm. Gottfried Rodt (1897–1901), rtm Eugeniusz von Puchalski (1901–1905), rtm./mjr Zdzisław Kostecki (1905–1911), mjr/ppłk Friedrich Roeszler (1911–1913) oraz mjr Piotr Miłaszewski (od 1913). W pułku służyli również: Kazimierz Jachimowski, August Krasicki, Adam Nałęcz Nieniewski, Józef Pomiankowski i Henryk Prek, a także lekarz pułkowy 2. klasy dr Rudolf Kułakowski (do 1908).
Do 1914 roku pułk był częścią 14 Brygady Kawalerii.
Święto pułku obchodzono 29 października, w rocznicę bitwy pod Calderio, która miała miejsce w 1805 roku.
Żołnierze nosili czapki w kolorze cesarskożółtym oraz srebrne guziki.
W trakcie I wojny światowej w szeregach pułku walczyli m.in. podpułkownik Adam Kiciński, majorowie Stefan Cieński, Filip Kochański, Jan Kubin oraz Oldrich Vaśku, rotmistrzowie Ryszard Gieszkowski-Wolff-Plottegg, Jan Kanty Olszewski i Stanisław Riess de Riesenhorst, a także porucznicy Władysław Chwalibogowski, Włodzimierz Łączyński, Stanisław Srokowski i Oskar Stetkiewicz.
18 listopada 1918 roku generał Bolesław Roja zlecił rotmistrzowi Ryszardowi Gieszkowskiemu-Wolff-Plottegg organizację Pułku Ułanów Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie (1. i 2. szwadron) oraz w Jarosławiu (3. szwadron). Dowódcą 3. szwadronu został rotmistrz Stanisław Riess de Riesenhorst. Pułk miał być formowany na bazie c. i k. pułków ułanów nr 3 i 6.
Skład etatowy
Komenda
2 dywizjony a. 3 szwadrony a. 117 ułanów
kadra zapasowa (niem. Ersatzkader)
pluton pionierów
patrol telegraficzny
Pełny etat: 37 oficerów oraz 874 podoficerów i żołnierzy.
Komendanci pułku
płk Stanisław von Kowalski (1885)
ppłk / płk Emil Rubner (1886–1890)
płk Hermann Salm-Hoogstraeten (1890–1895 → komendant 14 Brygady Kawalerii)
płk Hugo de Balthazar (1895–1900 → komendant 20 Brygady Kawalerii)
płk Johann Grossmann (1900-1907 → komendant 15 Brygady Kawalerii)
płk Rudolf Krauszler (1907 – 1912 → komendant 2 Brygady Kawalerii Obrony Krajowej)
płk Aleksander Dienstl (1912 – 1915)
płk Zdzisław Kostecki (1915-1917)
płk Franz Balzar (1918)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Peter Jung: Armia austro-węgierska w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2020. ISBN 978-83-8178-241-8.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1906. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1905. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. VI: Obrączki Kościuszkowskie – Przemysł II. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1937.
Galizisches Ulanenregiment Nr. 6. mlorenz.at. [dostęp 2016-03-17]. (niem.).