6 Pułk Litewski Przedniej Straży

Był to oddział jazdy w armii Wielkiego Księstwa Litewskiego, będący częścią wojsk I Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został sformowany w maju 1792 roku z 2 Pułku Ułanów Nadwornych. Wcześniej znany był jako Pułk Tatarski Jakuba Azulewicza lub 1 Pułk Tatarski.

Status nadwornych oddziałów królewskich regulowały uchwały sejmowe z 1776 roku.

W lutym 1777 roku pułk ułanów, według etatu, powinien liczyć 411 ludzi, jednak faktyczna liczba wynosiła 269.

Zmiany te wprowadziła uchwała Sejmu Czteroletniego z 3 września 1789 roku.

Ostateczne rozwiązanie milicji nadwornych miało miejsce na sejmie 15 maja 1792 roku.

We wrześniu 1792 roku pułk według etatu liczył 411 „głów”, a w rzeczywistości służyło 407 żołnierzy. Na dzień 31 marca 1794 roku etat przewidywał 612 ludzi, a faktyczna liczba wynosiła 465.

W czasie powstania kościuszkowskiego pułk był uzbrojony w 286 pistoletów, 205 szabel i 95 pik.

Żołnierze pułku

Etatowa obsada oficerska była regulowana etatem stutysięcznego wojska, który przewidywał obecność: pułkownika, podpułkownika, dwóch majorów, kwatermistrza, audytora, dwóch adiutantów, czterech rotmistrzów z chorągwiami, czterech rotmistrzów sztabowych, ośmiu poruczników oraz ośmiu chorążych. Większość stanowią Tatarzy, którzy stanowili około 73% składu pułku.

Pułkownicy

Abraham Skirmont (-1775)
Jakub Azulewicz (1775-poległ 11 sierpnia 1794 w obronie Wilna)
Achmatowicz

Bitwy i potyczki

Żołnierze pułku brali udział w bitwie pod Wilnem, która miała miejsce 11 sierpnia 1794 roku.

Sztandar pułku

Sztandar pułku był przechowywany w meczecie w Studziance, gdzie na cmentarzu muzułmańskim (mizarze) znajdował się grób płk. Azulewicza. Sztandar wykonany był z zielonego jedwabiu z napisami w języku polskim oraz arabskim. W 1915 roku, podczas wycofywania się z Królestwa Polskiego, wojska rosyjskie spaliły drewniany meczet.

Przypisy

Bibliografia

Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynieryjne i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-239-4.
Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.