6 Pułk Huzarów im. Hrabiego Goetzena (2 Śląski) (niem. Husaren-Regiment Graf Goetzen (2. Schlesisches) Nr 6) to pułk kawalerii z okresu Cesarstwa Niemieckiego.
Charakterystyka
Jednostka została założona 21 listopada 1808 roku na mocy rozkazu generalnego gubernatora Śląska, hrabiego Friedricha Wilhelma von Götzena. Została rozwiązana w lipcu 1919 na podstawie traktatu wersalskiego. Huzarzy z tej formacji z uwagi na kolor mundurów byli nazywani „zielonymi” lub „szpinakowymi”.
W XIX wieku nazwa pułku ulegała modyfikacjom. Powstał w 1808 jako II Schlesisches Husaren-Regiment, a następnie przyjmował kolejne nazwy:
- od 1816 – 6. Husaren-Regiment (2. Schlesisches),
- od 1823 – 6. Husaren-Regiment,
- od 1860 – 2. Schlesisches Husaren-Regiment (Nr 6),
- od 1861 – 2. Schlesisches Husaren-Regiment Nr 6,
- od 1889 – Husaren-Regiment Graf Goetzen (2. Schlesisches) Nr 6.
Na koniec XIX wieku 6 Pułk Huzarów wchodził w skład 12 Brygady Kawalerii (dowództwo w Nysie), która była częścią 12 Dywizji, tej z kolei podporządkowanej VI Korpusowi Armijnemu z dowództwem we Wrocławiu.
Wiosną 1914 roku pułk znajdował się w 12 Brygadzie Kawalerii w ramach 12 Dywizji Piechoty.
W wyniku mobilizacji, w sierpniu 1914 roku jednostka osiągnęła gotowość bojową i w ramach 12 Brygady Kawalerii z 5 Dywizji Kawalerii została wysłana na front zachodni.
Miejsca stacjonowania
1808–1812: Ząbkowice Śląskie, Strzegom, Ziębice, Niemcza, Lubin oraz Wąsosz.
1815–1819: okupacja Francji.
Po 1819 roku sztab pułku oraz 2. szwadron, a następnie (od 1857 roku) także 4. szwadron stacjonowały w Prudniku. W tym czasie 3. szwadron pozostawał w Głogówku. Pozostałe szwadrony – 1. oraz 5., które został utworzony później, wielokrotnie przenoszono do różnych miejsc, takich jak Ziębice, Głubczyce, Głuchołazy, Biała oraz Grodków. Dopiero w 1889 roku władze wojskowe zdecydowały o skupieniu 1., 2., 4. i 5. szwadronu w Głubczycach, podczas gdy 3. szwadron pozostał w Głogówku, a ostatecznie w 1894 roku przeniesiono go do Raciborza.
Dyslokacja na terenach okupowanych po klęsce Francji w 1815
1816 – Trewir, Luksemburg, Saarlouis; 1817–1818 – Saarbrücken, Saarlouis, Stenay.
Udział w wojnach
1812 – przeciwko Rosji.
Bitwy: 1. i 2. szwadron w składzie kombinowanego pułku huzarów Nr 3 Ekawa na Łotwie, Ķekava, Tomoszna, Bauska, Ruhenthal, Gräfenthal, St. Olay oraz Friedrichstadt.
1813–1814 – przeciwko Francji.
Bitwy: 1. i 2. szwadrony: Budziszyn, Drezno, Lipsk, Saint-Avold, Saint-Aubin, Brienne le Châteua, La Rothière, Montmirail, Neuilly, Laon.
3. i 4. szwadrony (w składzie kombinowanego pułku huzarów Nr 5): Gr. Goerschen, Gr. Beeren, pod Dippach, Hoogstraten, Leuven, Lille, Sweweghem, Harlebecke oraz Coutray.
1815 – przeciwko Francji (100 dni Napoleona).
Bitwy: Belle Alliance (w pobliżu Waterloo), Senlis.
1866 – przeciwko Austrii.
Bitwy: pomiędzy Sadową a twierdzą Königgrätz (aktualnie Hradec Králové), Josephstadt.
1870–1871 – przeciwko Francji.
Bitwy: Beaumont, Sedan, oblężenie Paryża, Marolles, Artenay, Durcelles, Marchénoir, Coulmiers, Bazoches-les-Gallerandes, Orlean, Meung, le Bardon, Beaugency-Gravant, Bendome, Mans oraz Baiges.
Straty: 1 oficer, 33 żołnierzy, 85 koni.
I wojna światowa – 1914–1918.
W 1914 roku pułk początkowo walczył na froncie zachodnim pod Saint-Quentin, Soissons i Reims. W październiku został przeniesiony na front wschodni, biorąc udział w bitwach w rejonie Łodzi i Tomaszowa.
W 1915 roku jednostka walczyła w Karpatach, a następnie uczestniczyła w ofensywie w Galicji i na Wołyniu, gdzie zdobyła Włodzimierz Wołyński oraz Kowla. W trakcie dalszych operacji huzarzy dotarli do Kobrynia i Pińska.
W 1916 roku pułk stacjonował w rejonie Kobrynia i Pińska, a w połowie roku został przeniesiony do Białej.
W 1917 roku jednostka była w okolicach Białej, a następnie przeniesiona pod Wilno.
W latach 1918–1919 pułk pełnił służbę patrolową na Wileńszczyźnie, chroniąc szlaki komunikacyjne. Tam huzarzy zastali koniec wojny.
Straty: spośród 450 żołnierzy tej formacji zginęło 138, w tym 18 oficerów, wśród których był dowódca baron von Lepel, poległy w 1918 roku.
Szefowie pułku
9 IX 1809 do 29 II 1820 – gen. hr. Friedrich Wilhelm von Götzen
30 XI 1841 do 30 X 1866 – ks. Karol bawarski
10 VI 1871 do 1914? – wielki książę rosyjski Aleksander Aleksandrowicz
Dowódcy
1809 Friedrich Wilhelm v. St. Paul
1809 Heinrich Bernhard v. Winterfeld
1810 Theodor Ernst v. Eicke
1816 Andreas Iwan v. Witowski (Witowsky)
1817 Karl Friedrich Wilhelm Erdmann v. Langen
1823 baron Gustav Friedrich Wilhelm v. Barnekow
1834 Georg Heinrich Ludwig August Ernst v. Schönermark
1840 baron Karl Friedrich Gottfried Peter v. Forstner
1842 Ludwig Friedrich Viktor Gr. v. Westarp
1848 Karl Albert v. Rudolphi
1854 August Karl Wolf Weber
1859 Alexander Thilo v. Trotha
1866 Karl Luis Hermann Krug v. Nidda
1868 Georg Wilhelm Karl v. Graevenitz
1875 Arthur Egmund v. Stangen
1876 Otto August Johhanes Kähler
1882 Achatius Wilhelm Hugo v. Rosenberg
1888 baron Friedrich Georg Hyppolyt v. Saurma
1892 Ludwig Erdmann Joseph v. Ziegler u. Knipphausen
1895 Hans Wilhelm Georg v. Bornstedt
1900 Otto Liman
1906 Bernhard Andreas Wilhelm Sydow
1911–1915 Victor von Lepel
13 lutego–6 maja 1915 Alfred von Hülst
7 maja 1915–30 czerwca 1919 Paul von Troschke
Polacy w szeregach Pułku
Andreas Witowski
Severyn Felix von Szczytnicki
Titus v. Szczytnicki – w niemieckiej służbie awansował do stopnia generała.
Kazimierz Raszewski – w Wojsku Polskim gen. broni.
Feliks Leo Alex Lodzia von Poniński
hr. Stefan Sumiński
Przypisy
Bibliografia
Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-074-2.
A. Lutogniewski, O garnizonie prudnickim przed rokiem 1945, „Ziemia Prudnicka”, R. 2001.
K. Raszewski, Wspomnienia z własnych przeżyć do końca roku 1920, Poznań [1938].
M. Patelski, Elita śląskiej jazdy. 2. Śląski pułk huzarów hr. Goetzena nr 6 (Husaren-regiment graf Goetzen „2. Schlesisches” nr 6) armii pruskiej i oficerowie w nim służący, w: Studia Historyczno-Wojskowe, t. III, pod red. Tomasza Ciesielskiego, Zabrze 2009.
Niemieckie pułki kawalerii 1914 – 1918. [w:] Armia Niemiecka 1914-1918 [on-line]. tnke.home.pl. [dostęp 2025-01-15]. (pol.).
Jonathan Viser: Imperial German Brigades – 06.05.1914. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).
Jonathan Viser: Imperial German Cavalry Regiments. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).