6 (liczba)

6 – liczba naturalna

6 (sześć) to liczba naturalna, która występuje po 5 i przed 7. Jest także cyfrą używaną do reprezentacji liczb w różnych systemach, takich jak system ósemkowy, dziesiętny oraz szesnastkowy.

Aby określić podzielność liczby przez 6 w systemie dziesiętnym, należy, aby suma jej cyfr była podzielna przez 3, a ostatnia cyfra była podzielna przez 2. Liczba sześć jest najmniejszą liczbą złożoną, która ma różne czynniki.

Historia symbolu

Cyfra sześć ma wygląd zbliżony do współczesnego od samego początku.

Za pierwowzór obecnego symbolu uważa się znak, który został po raz pierwszy użyty przez hinduskich braminów. Ten glif tworzony był jednym pociągnięciem pióra i składał się z dolnej linii, pętli oraz górnej linii. Po przyswojeniu przez arabskich uczonych, dolna część (linia pod pętlą) została pominięta. Zmiany w symbolu, które wprowadzili Europejczycy, były znikome i miały na celu głównie rozróżnienie cyfry 6 od litery G.

Sześć w matematyce

Dzielniki właściwe liczby 6 to: 1, 2 oraz 3. Ponieważ suma tych liczb wynosi 6, liczba ta jest uważana za liczbę doskonałą. Najmniejsza nieabelowa grupa to grupa symetryczna S3, która ma 6 elementów (3!). Grupa S6 natomiast ma 720 elementów i jest skończoną grupą symetryczną, charakteryzującą się automorfizmem zewnętrznym.

Sześć to:

  • liczba ścian sześcianu,
  • liczba wierzchołków ośmiościanu foremnego,
  • liczba krawędzi czworościanu.

Sześć w nauce

Sześć odnosi się do:

  • masy atomowej stabilnego izotopu litu 6Li,
  • liczby atomowej węgla,
  • liczby atomów w pierścieniach węglowych wielu związków organicznych (np. benzen),
  • liczby atomów węgla w glukozie,
  • numeru obiektu w katalogu Messiera (jasność widzialna 4,5m), czyli gromady otwartej znanej jako Gromada Motyl w gwiazdozbiorze Skorpiona (M6), która jest bardzo młoda, mając tylko 51 mln lat,
  • numeru planetoidy (6) Hebe,
  • oznaczenia ciała niebieskiego w Nowym Katalogu Ogólnym, czyli galaktyki spiralnej w gwiazdozbiorze Andromedy (NGC 6),
  • liczby nóg heksapoda, czyli zwierzęcia mającego sześć nóg (owady),
  • liczby atomów węgla w heksanie – przedrostek heksa- jest stosowany w nazwach substancji chemicznych zawierających łańcuch sześciu atomów węgla.

Sześć w innych dziedzinach życia

Sześć to:

  • liczba lat kadencji senatora w USA,
  • liczba stóp określających głębokość grobu w krajach anglosaskich,
  • liczba strun w gitarze klasycznej,
  • według Biblii, liczba dni, które Bóg potrzebował do stworzenia świata; szóstego dnia stworzył Adama i Ewę,
  • według pitagorejczyków, pierwsza liczba doskonała, którą nazywali „małżeństwem”, „zdrowiem” i „pięknem”,
  • oznaczenie liczbowe oceny celującej, najwyższej w skali stosowanej w polskich szkołach,
  • największa liczba oczek na sześciennej kostce do gry,
  • liczba ramion w gwieździe Dawida,
  • liczba muzyków w sekstecie,
  • numer znaku zodiaku Panna,
  • liczba stóp daktylicznych w heksametrze,
  • liczba paramit niezbędnych do osiągnięcia nirwany,
  • liczba doskonałości Wisznu,
  • liczba materialnych poziomów świadomości według Czittamatry,
  • liczba przypadków w językach słoweńskim i serbsko-chorwackim.

Oprócz tego:

  • 6 znajduje się w tytule tomiku poezji A.A. Milne „Teraz mamy 6 lat” (ang. „Now We Are Six”),
  • Numerolodzy uznają liczbę 6 za szczęśliwą,
  • Luigi Pirandello napisał dramat „Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora” (wyd. 1921),
  • niewyjaśnioną zdolność do wyczuwania różnych zjawisk określa się jako szósty zmysł,
  • piłka siatkowa i hokej na lodzie to dyscypliny, w których rywalizuje ze sobą dwóch drużyn po 6 zawodników,
  • sekstant to przyrząd nawigacyjny, używany w przeszłości do określania pozycji ciał niebieskich, jego nazwa pochodzi od faktu, że przypomina 1/6 koła,
  • w grze liczbowej Lotto losowane jest 6 z 49 numerowanych kul.

Osoby związane z VI (szóstką)

  • fikcyjna postać Durin VI,
  • Henryk VI,
  • patriarcha Konstantynopola Konstantyn VI,
  • król Chrystian VI Oldenburg,
  • papież Paweł VI,
  • papież Aleksander VI,
  • książę Jan VI raciborski,
  • cesarz Iwan VI Romanow.

Sześć w kalendarzu

Szóstym dniem w roku jest 6 stycznia. Zobacz również, co wydarzyło się w 6 roku n.e.

6. miesiącem w roku jest czerwiec.

Zobacz też

  • dzielnik i cechy podzielności,
  • symbolika liczb.

Przypisy