6 kwietnia to dzień, w którym formalnie powstał Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w 1830 roku. Data ta, według mormońskich pism świętych, została wybrana z Bożego upoważnienia i ma kluczowe znaczenie w teologii oraz tradycji tego Kościoła. Jest również uważana za sugerowaną datę narodzin Jezusa Chrystusa. Jako ważny element mormońskiej historii, ma także symboliczne znaczenie dla innych wyznań wchodzących w skład ruchu świętych w dniach ostatnich.
W Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
Według wierzeń mormonów, Joseph Smith, pierwszy prezydent Kościoła i założyciel ruchu świętych w dniach ostatnich, na mocy niebiańskiego upoważnienia, ponownie ustanowił Kościół Chrystusa na ziemi w tym dniu. Kościół celebruje tę datę podczas pierwszej z dwóch konferencji generalnych, które odbywają się każdego roku, zazwyczaj w dniach bliskich 6 kwietnia.
Znaczenie tej daty dla świętych w dniach ostatnich wynika także z innych czynników. W chrześcijańskiej tradycji toczyły się spory dotyczące rzeczywistej daty narodzin Jezusa, które jednak nie miały dużego wpływu na mormońskie myślenie. Niektórzy prezydenci Kościoła, tacy jak Harold B. Lee i Spencer W. Kimball, uznawali 6 kwietnia za prawdziwą datę narodzin Chrystusa, zachęcając jednak wiernych do obchodzenia Bożego Narodzenia w tradycyjny sposób. Inni, w tym Gordon B. Hinckley, również wyrażali aprobatę dla tego poglądu, choć bez szczegółowych wyjaśnień. Przekonanie o 6 kwietnia jako dacie narodzin Jezusa można znaleźć w książce Jamesa E. Talmage’a „Jesus the Christ” z 1915 roku.
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich nie ma jednak oficjalnego stanowiska na temat rocznej daty narodzin Chrystusa. Bruce R. McConkie, członek Kworum Dwunastu Apostołów oraz ekspert w dziedzinie mormońskiej doktryny, stwierdził, że w obecnym stanie wiedzy, zarówno z kościelnych, jak i pozakościelnych źródeł, nie można ostatecznie określić daty narodzin Jezusa.
Werset pierwszy dwudziestego rozdziału Nauk i Przymierzy łączy datę narodzin Chrystusa z datą założenia Kościoła, jednak ten pogląd budzi kontrowersje i bywa przedmiotem sporów wśród mormońskich teologów. Osadzenie tej nauki w mormońskim kanonie jest niejasne. Joseph Smith obchodził Boże Narodzenie 25 grudnia, a jego następcy, tacy jak Brigham Young i John Taylor, nie wypowiadali się na ten temat. Orson Pratt, wpływowy teolog, twierdził, że Chrystus przyszedł na świat 11 kwietnia, opierając się na Księdze Mormona, ale jego pogląd nie zyskał szerokiego poparcia. Przekonanie o tym, że Chrystus urodził się w kwietniu, jest jednak silnie zakorzenione w świadomości świętych w dniach ostatnich, co znalazło odzwierciedlenie w bożonarodzeniowym przesłaniu Pierwszego Prezydium z 1901 roku. Wśród najwyższych rad kapłańskich Kościoła nadal istnieją różne opinie na ten temat, a Hyrum M. Smith w swoim dziele „A Commentary on the Doctrine and Covenants” z 1919 roku wyraził sceptycyzm wobec łączenia daty narodzin Chrystusa z założeniem Kościoła.
Pomimo historycznego i teologicznego znaczenia tej daty, jej symboliczny charakter można dostrzec w wielu wydarzeniach związanych z Kościołem. W dniu 6 kwietnia miały miejsce ważne wydarzenia, jak transport Joseph i Hyruma Smithów z więzienia Liberty do Galiton (1839), poświęcenie kamienia węgielnego pod świątynię w Nauvoo (1841), czy poświęcenie kamienia węgielnego pod świątynię w Salt Lake (1853). Zwyczaj obchodzenia istotnych wydarzeń Kościoła w tym dniu stał się częścią mormońskiej tradycji. Świątynia w Salt Lake została poświęcona 6 kwietnia 1893, a świątynia w St. George w 1877. 6 kwietnia 2000 poświęcono również świątynię w Palmyrze w Nowym Jorku.
W innych denominacjach ruchu świętych w dniach ostatnich
Data ta jest również istotna w różnych grupach religijnych wywodzących się z mormonizmu. Zachowuje swoje znaczenie w Społeczności Chrystusa, wcześniej znanej jako Zreorganizowany Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. W tej wspólnocie również przyjmuje się, że ważne wydarzenia należy umieszczać w tym terminie. Joseph Smith III, najstarszy syn Josepha Smitha, został wyświęcony na prezydenta-proroka 6 kwietnia 1860 podczas konferencji w Amboy w Illinois. Ceremonia poświęcenia kamienia pod budowę świątyni w Independence w Missouri miała miejsce 6 kwietnia 1990, a zmiana nazwy wspólnoty na Społeczność Chrystusa odbyła się 6 kwietnia 2001. Ostatkowy Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, który powstał z odłączenia od Społeczności Chrystusa, także przypisuje tej dacie szczególne znaczenie, wiążąc ją z proroctwem o nadejściu potężnego i silnego, które miało się spełnić 6 kwietnia 2002, gdy Frederick Niels Larsen, prapraprawnuk Josepha Smitha, został wyświęcony na prezydenta Ostatkowego Kościoła.
Data ta została również wybrana przez jedną z pierwszych grup, które oddzieliły się od Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich po migracji do Utah. Kościół Chrystusa Pierwocin, założony przez Josepha Morrisa, zorganizował się 6 kwietnia 1861. W 1895 roku Israel A.J. Dennis, twórca efemerycznego Kościoła Pierwocin, wykorzystał tę datę do zawarcia małżeństwa pluralistycznego, co było jedynym takim przypadkiem w Utah w okresie po zaniechaniu poligamii przez Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w 1890. Dennis celowo odnosił się do daty założenia pierwotnej organizacji przez Josepha Smitha, co sygnalizowało późniejsze pojawienie się fundamentalistycznych grup mormońskich.
Wielu mormońskich fundamentalistów również przywiązuje dużą wagę do tej daty. Warren Jeffs, prezydent Fundamentalistycznego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, przewidywał, że 6 kwietnia będzie datą końca świata, wpisując się w szereg jego niespełnionych proroctw apokaliptycznych. Ta sama denominacja uznaje tradycyjną rolę tej daty wśród świętych w dniach ostatnich. Z kolei Prawdziwa Gałąź Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, założona przez Geralda W. Petersona Jr., wierzy, że w dniu swojej formalnej organizacji, czyli 6 kwietnia 1978, właściwe upoważnienie kapłańskie zostało przekazane przywódcom Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Uznają również, że to Joseph Smith osobiście dokonał tego przekazania, co miało być spełnieniem proroctwa zawartego w osiemdziesiątym piątym rozdziale Nauk i Przymierzy. Kolejną grupą, która odnosi się do tej daty, jest Kościół Jezusa Chrystusa Uroczystego Zgromadzenia, założony przez Alexandara Josepha, który zorganizował swoją pierwszą konferencję generalną w Redlands w Kalifornii 6 kwietnia 1973 roku.
Przypisy
Bibliografia
William D. Russell. The Last Smith Presidents and the Transformation of the RLDS Church. „Journal of Mormon History”. 34 (3), s. 46–84, 2008. ISSN 0194-7342.
Jason R. Smith. Pauline Hancock and Her „Basement Church”. „The John Whitmer Historical Association Journal”. 26, s. 185–193, 2006. John Whitmer Historical Association. ISSN 0739-7852.
R. Jean Addams. The Past and Future of the Temple Lot in Independence, Jackson County, Missouri. „Interpreter: A Journal of Mormon Scripture”. 44, s. 145–216, 2021. The Interpreter Foundation. ISSN 2372-126X.
Jeffrey R. Chadwick. Dating the Birth of Christ. „Brigham Young University Studies Quarterly”. 49 (4), s. 4–38, 2010. Brigham Young University. ISSN 2167-8472.
William D. Russell. Grant McMurray and the Succession Crisis in the Community of Christ. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 39 (4), s. 27–57, 2014. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399.
Artur Wójtowicz. Podziały w Kościele mormońskim – tło historyczne i stan dzisiejszy. „Kultura i Wartości”. 17, s. 69–93, 2016. ISSN 2299-7806.