6 Kresowy Pułk Strzelców Pieszych (6 psp) – jednostka piechoty Wojska Polskiego w Francji.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk rozpoczął swoją formację 15 lutego 1940 roku w Gourgé, w rejonie Parthenay (departament Deux-Sèvres), jako część 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Jego podstawą było 800 żołnierzy wydzielonych z 4 Warszawskiego Pułku Strzelców Pieszych. 17 lutego 1940 roku dotarła pierwsza partia 303 poborowych, w tym 191 ochotników z Polski. Dnia 23 lutego z pułku wydzielono 352 najlepiej wyszkolonych żołnierzy, którzy zostali przeznaczeni do tworzącej się Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Pod koniec maja do pułku dołączyli ostatni rekruci. Formujące się pododdziały miały bardzo trudne warunki zakwaterowania, mieszkały w strychach, stajniach, garażach oraz stodołach. Stopniowo do pułku dostarczano uzbrojenie, wyposażenie oraz ekwipunek. W okresie formowania, aż do rozpoczęcia działań bojowych, prowadzono intensywne szkolenie dla żołnierzy.
Działania zbrojne
Od 17 maja 1940 roku pułk został postawiony w stan gotowości bojowej, a od 19 maja rozpoczęto transport kolejowy żołnierzy oraz uzbrojenia na zaplecze linii Maginota do Blainville, gdzie pułk dotarł 21 maja. W dniach 25-29 maja pułk przeszedł 100-kilometrowy marsz w kierunku Colombey-les-Belles i znalazł się w odwodzie 3. armii francuskiej. Dnia 30 maja 1940 roku nadano mu oficjalną nazwę 6 Kresowy Pułk Strzelców Pieszych. Od 30 maja do 9 czerwca pułk intensywnie szkolił się oraz uzupełniał brakujące wyposażenie. 9 czerwca ogłoszono pogotowie transportowe, a w dniach 10-12 czerwca pułk został przewieziony koleją w rejon Belfortu. Razem z 2 Dywizją Strzelców Pieszych wszedł w skład 45 Korpusu Armijnego 8 Armii francuskiej. W dniach 13-15 czerwca 6 pułk został wydzielony z dywizji i obsadził odcinek na północ od Belfortu pod dowództwem gen. Girola. W dniach 16-17 czerwca 1940 roku 6 pułk przeszedł 50-kilometrowy marsz w kierunku południowym do Colombier-Font, a następnie do rejonu dywizji w Hericourt. W trakcie marszu pułk kilkakrotnie był bombardowany przez niemieckie lotnictwo. Następnego dnia zajęto stanowiska obronne na wzgórzach Clos du Doubs w rejonie miejscowości St. Hippolyte, Montandon, Soulce i Vaufrey. 6 Kresowy Pułk Strzelców Pieszych bronił powierzonego mu odcinka 18 i 19 czerwca, lecz na rozkaz opuścił miejscowość St. Hippolyte po zaciętych walkach. Z powodu braku amunicji, w nocy z 19/20 czerwca 1940 roku pułk wraz z dywizją przekroczył granicę francusko-szwajcarską przez przejścia graniczne Bremoncourt, a II batalion przez Reclere.
Dalsze losy kresowych strzelców pieszych
Łącznie 2492 żołnierzy 6 pułku przekroczyło granicę i zostało rozbrojonych, a następnie internowanych. Od sierpnia 1944 roku do maja 1945, w trakcie tajnej ewakuacji do Francji, Szwajcarię opuściło około 1000 żołnierzy pułku, z czego niecałe 300 trafiło do jednostek Wojska Polskiego w Wielkiej Brytanii i odtworzyło 2 Brygadę Strzelców Pieszych 4 DP, a kilkadziesiąt osób do jednostek 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. Tradycje pułku były kultywowane w Wielkiej Brytanii przez 6 Kresowy Batalion Strzelców Pieszych.
Żołnierze pułku
dowódca – ppłk dypl. Stanisław Bień
szef sztabu – mjr dypl. Jan Grubski
dowódca I batalionu – mjr Jerzy Maciejewski
dowódca II batalionu – mjr Władysław Czoch
dowódca III batalionu – mjr dypl. Leon Marchwicki
dowódca kompanii dowodzenia – por. Stanisław Radziwon
Symbole pułku
Oznaka na pojazdach: Na prawym błotniku i drzwiach kabiny malowano brązowego żubra na żółtej tarczy.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939; Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych : (Francja – Szwajcaria). Warszawa: [s. n], 1992. ISBN 83-00-03620-2.
Józef Smoliński: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie: 1939-1945. Warszawa: „Egros”, 1997. ISBN 83-86268-66-2.
Materiały Centralnego Archiwum Wojskowego.
Józef Smoliński: Na wzgórzach Clos du Doubs. Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 1998. ISBN 83-86268-93-X.