6 groszy 1813 – to moneta sześciogroszowa wybita w miedzi w roku 1813, w trakcie oblężenia Zamościa przez wojska rosyjskie, w okresie Księstwa Warszawskiego. W polskiej numizmatyce czasami nazywana jest również monetą oblężniczą, a niekiedy monetą zastępczą.
Awers
Na awersie umieszczono napis w czterech wierszach:
Rewers
Występują trzy warianty rewersu:
- W centralnej części znajduje się nominał 6, pod nim napis „GROSZY”, a poniżej dwie skrzyżowane gałązki. Wokół znajduje się otokowy napis „BOŻE DOPOMÓŻ WIERNYM OYCZYŹNIE” – to odmiana z napisem otokowym i gałązkami.
- W centralnej części znajduje się nominał 6, pod nim napis „GROSZY”, a poniżej dwie skrzyżowane gałązki – to odmiana bez napisu otokowego, z gałązkami.
- W centralnej części znajduje się nominał 6, pod nim napis „GROSZY” – to odmiana bez napisu otokowego, bez gałązek.
Opis
Sześciogroszówka zamojska została wybita z miedzi, która wcześniej była używana w wycofanej z obiegu miedzianej sześciokrajcarówce austriackiej, wyemitowanej przez Austrię tylko z datą 1800. Ta sześciokrajcarówka była jedyną miedzianą monetą o tym nominale, na której umieszczono popiersie Franciszka II jako władcy Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W 1806 roku cesarstwo to zmieniło nazwę na Cesarstwo Austrii, a sam Franciszek II przyjął tytuł Franciszka I.
Austriacka moneta wyjściowa miała średnicę 33 mm. Z powodu prymitywnej metody bicia, średnica sześciogroszówek może się wahać w górę. Waga egzemplarzy spotykanych na rynku wynosi od 9,95 do 14,65 grama. Napisy na austriackich monetach były opiłowywane pilnikiem, ale przeważnie pozostawiono ich oryginalny ozdobny rant.
Cała emisja sześciogroszówek wyniosła 1330 sztuk. Stopień rzadkości poszczególnych odmian przedstawiono w tabeli:
Odmiana bez gałązek i bez napisu otokowego ma inny krój cyfry 3 w dacie, który przypomina rosyjską literę З (pol. Z). Podobnie litera Y w napisie „GROSZY” przypomina rosyjską literę Ч (pol. CZ). Z tego powodu, wśród kolekcjonerów krążą niepotwierdzone opinie, że odmiana bez gałązek i bez napisu otokowego mogła powstać w XIX wieku, ale w późniejszym okresie.
Zobacz też
- 2 złote 1813
- pieniądz w oblężeniu Zamościa
- monety epoki napoleońskiej
- tabela cennikowa Bolcewicza
- rosyjskie monety bite dla Polski (1815–1841)