6 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (6 daplot.)
6 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (6 daplot.) to jednostka artylerii przeciwlotniczej 6 Dywizji Piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Powstanie 6 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej miało miejsce 17 września 1941 roku w Tockoje, w ramach 6 pułku artylerii lekkiej, pochodzącego z 4 pułku marszowego, który formował 6 Lwowską Dywizję Piechoty. Do dywizjonu przydzielono oficerów oraz żołnierzy, w większości pochodzących z grona jeńców wojennych, którzy zostali zwolnieni z sowieckich obozów. Dodatkowo do dywizjonu kierowano żołnierzy, którzy w 1939 roku służyli w jednostkach artylerii przeciwlotniczej i powracali z więzień oraz obozów pracy. Na stanowisko dowódcy dywizjonu powołano ppor. rez. Albina Miklasza, a w połowie października 1941 roku dowództwo objął mjr st. spocz. Gustaw Piwakowski. Z powodu stanu zdrowia oraz warunków sanitarnych żołnierzy starano się zapewnić im podstawowe warunki życia. Niestety, brakowało odpowiedniej ilości umundurowania, żywności, leków i obuwia. Dywizjon początkowo kwaterował w namiotach, a później w ziemiankach. Osobowy stan dywizjonu nie miał dostępu do broni ani wyposażenia niezbędnego do przeprowadzenia szkoleń. Po sformowaniu dywizjonu według radzieckiego etatu, rozpoczęto podstawowe szkolenie wojskowe, jednak z uwagi na niskie temperatury, głównym celem było zapewnienie minimalnych warunków zakwaterowania.
W listopadzie 1941 roku w garnizonie Tockoje obecny był dowódca Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, gen. dyw. Władysław Anders, a w grudniu 1941 roku Naczelny Wódz gen. broni Władysław Sikorski, przed którymi dywizjon defilował. W styczniu 1942 roku 6 daplot. został przetransportowany koleją do stacji Jakkobak, gdzie dywizjon zakwaterowano 1 km od stacji w barakach, a później, aby chronić się przed upałem, w ziemiankach. Pod koniec marca z dywizjonu odeszło kilku żołnierzy oraz jeden oficer, którzy nie byli zdolni do walki, w ramach pierwszej ewakuacji z ZSRR na Bliski Wschód. W ograniczonym zakresie prowadzono kursy oraz teoretyczne szkolenie, ponieważ dywizjon, jak i cała 6 DP, nie dysponował bronią ani sprzętem do nauki. W sierpniu 1942 roku, razem z 6 DP, dywizjon został przetransportowany do Krasnowodzka, a następnie drogą morską ewakuowany do Pahlevi w Iranie, gdzie dotarł 24 sierpnia. W momencie wyjazdu dywizjon liczył ponad 250 żołnierzy. Po zejściu ze statku, chorzy żołnierze zostali skierowani do szpitala, a pozostali poddani dezynfekcji, a następnie, po okresie kwarantanny, przetransportowani drogą lądową do Iraku. 8 września 1942 roku 6 daplot. dotarł do obozu wojskowego w Khanaquin, gdzie początkowo prowadzono działania prozdrowotne, leczyjąc żołnierzy z malarii i szkorbutu, a także organizując zajęcia sportowe oraz umiarkowane treningi wojskowe. 22 września dywizjon przeniesiono do Kizył Ribat. Na początku listopada do dywizjonu dołączyła grupa oficerów i podchorążych z jednostek PSZ z Wielkiej Brytanii. Zmienił się dowódca dywizjonu; mjr Gustaw Piwakowski został przeniesiony do II grupy oficerów, a nowym dowódcą został kpt. Stanisław Małecki. 2 bateria dywizjonu została w całości przeniesiona do organizującego się 7 pułku artylerii przeciwlotniczej lekkiej. Do 6 daplot. napływali oficerowie i szeregowi z innych jednostek, co doprowadziło do reorganizacji. Zmieniono nazwę dywizjonu na 6 Lwowski dywizjon artylerii przeciwlotniczej. Utworzono dowództwo dywizjonu oraz trzy baterie artylerii przeciwlotniczej. W grudniu 1942 roku dywizjon przetransportowano do bazy wojskowej w Habbaniya nad Eufratem, w pobliżu Bagdadu, gdzie wszedł w skład zgrupowania artylerii przeciwlotniczej, w ramach którego prowadzono specjalistyczne szkolenie, motorowe, artyleryjskie oraz zapewniano wyposażenie w broń i sprzęt brytyjski. 11 marca, na podstawie rozkazu dowódcy APW, rozformowano 6 Lwowską DP, a 6 Lwowski daplot. przeszedł do 5 Kresowego pułku artylerii przeciwlotniczej lekkiej jako jego III dywizjon. Od tego momentu dzielił z nim dalsze losy, biorąc udział w walkach na froncie we Włoszech w składzie 2 Korpusu Polskiego.
Obsada personalna
Obsada dowódcza dywizjonu w ZSRR 1941–1942
- dowódca dywizjonu – p.o. ppor. rez. Albin Miklasz (od 17 IX – 17 X 1941), mjr st. spocz. Gustaw Piwakowski
- adiutant dywizjonu – ppor. Antoni Podobiński
- kwatermistrz – kpt. art. Dobosz
- oficer techniczny – por. br. panc. Antoni Stabrowski
- płatnik – ppor. int. Antoni Mitręga
- dowódca 1 baterii – por. rez. Albin Miklasz
- dowódca 2 baterii – por. Adam Kijowski
Obsada dowódcza 6 Lwowskiego daplot. w Iraku 1942–1943
- dowódca dywizjonu – kpt. Stanisław Małecki
- zastępca dowódcy dywizjonu – kpt. Konstanty Kasprzykowski
- dowódca 7 baterii – por. Albin Miklasz
- dowódca 8 baterii – por. Stanisław Antończyk
- dowódca 9 baterii – por. Marian Skowron
Przypisy
Bibliografia
Kazimierz Bortkiewicz (red.): Związek Artylerii Przeciwlotniczej. Biuletyn Informacyjny nr 72. Londyn: Związek Artylerii Przeciwlotniczej, 1987.