6 Dywizja Pancerna
6 Dywizja Pancerna (niem. 6. Panzer-Division) była niemiecką dywizją pancerną, która działała podczas II wojny światowej. Brała udział w inwazji na Francję oraz w ataku na Związek Radziecki.
Historia
Dywizja została utworzona na mocy rozkazu z dnia 18 października 1939, w wyniku przekształcenia 1 Dywizji Lekkiej.
W grudniu 1939 roku dołączyła do Grupy Armii B i została przeniesiona do Nadrenii, gdzie pozostawała w odwodzie do czerwca 1940 roku. W czerwcu 1940 roku weszła w skład Grupy Pancernej Guderiana i uczestniczyła w działaniach we Flandrii oraz w północnej Francji. Po zakończeniu kampanii francuskiej, dywizja została przeniesiona do Prus Wschodnich.
W maju 1941 roku dołączyła do 4 Grupy Pancernej w składzie Grupy Armii Północ. Wzięła udział w inwazji na ZSRR, atakując w kierunku północnym w stronę Leningradu. W październiku 1941 roku została przeniesiona do Grupy Armii Środek (początkowo w składzie 4 Grupy Pancernej, a później 9 Armii), prowadząc walki w kierunku Moskwy. W czasie radzieckiej kontrofensywy w grudniu 1941 roku walczyła pod Moskwą, a następnie cofała się w stronę Rżewa. W trakcie tych starć poniosła znaczne straty w ludziach i sprzęcie, co uczyniło ją niezdolną do dalszej walki.
W maju 1942 roku dywizja została wycofana z frontu i skierowana do okupowanej Francji, gdzie otrzymała nowe uzupełnienia. Pozostała tam do grudnia 1942 roku, kiedy to znów została wysłana na front wschodni, stając się częścią nowo utworzonej Grupy Armii Don w składzie 4 Armii Pancernej. Uczestniczyła w próbie odblokowania 6 Armii okrążonej w Stalingradzie oraz w walkach w rejonie Charkowa.
W lipcu 1943 roku brała udział w operacji Cytadela, walcząc w rejonie Biełgorodu w składzie 4 Armii Pancernej Grupy Armii Południe. Następnie wycofała się w czasie walk, walcząc nad Dnieprem oraz w południowej Ukrainie. W lipcu 1944 roku została przeniesiona do rezerwy i wysłana początkowo do okupowanej Polski, aby w październiku 1944 roku obsadzić linię rzeki Narwi, którą broniła do stycznia 1945 roku.
W styczniu 1945 roku, jeszcze przed rozpoczęciem styczniowej ofensywy przez Armię Czerwoną, dywizja została przeniesiona na Węgry, gdzie brała udział w walkach o oblężony Budapeszt. Następnie wycofała się do Austrii, a potem do Czechosłowacji. Złożyła broń w maju 1945 roku w rejonie Brna przed wojskami radzieckimi.
Oficerowie dowództwa dywizji
Dowódcy dywizji:
- gen. mjr Werner Kempf (1939–1941)
- gen. por. Franz Landgraf (1941–1942)
- gen. por. Erhard Raus (1942–1943)
- gen. por. Walther von Hünersdorff (1943)
- gen. mjr Wilhelm Crisolli (1943)
- gen. por. Rudolf Freiherr von Waldenfels (1943–1945)
Struktura organizacyjna
Skład w 1940:
- 11 pułk pancerny (Panzer-Regiment 11)
- 65 batalion pancerny (Panzer-Abteilung 65)
- 6 Brygada Strzelców (Schützen-Brigade 6)
- 4 pułk strzelców (Schützen-Regiment 4)
- 6 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 6)
- 76 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 76)
- 57 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 57)
- 41 batalion przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 41)
- 57 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 57)
- 82 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 82)
Skład w 1943:
- 11 pułk pancerny (Panzer-Regiment 11)
- 4 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 4)
- 114 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 114)
- 76 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 76)
- 6 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 6)
- 298 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 298)
- 41 dywizjon niszczycieli czołgów (Panzerjäger-Abteilung 41)
- 57 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 57)
- 82 pancerny batalion łączności (Panzer-Nachrichten-Abteilung 82)
Przypisy
Bibliografia
Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
„6. Panzerdivision” w Veit Scherzer (red.): Deutsche Truppen im Zweiten Weltkrieg, Band 3, Scherzers Militaer-Verl., Ranis/Jena 2008, ISBN 978-3-938845-13-4; s. 309-338.
Samuel WS.W. Mitcham, German Order of Battle. Panzer, Panzer Grenadier, and Waffen SS Divisions in World War II, Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2007, ISBN 978-0-8117-3438-7, OCLC 122526978. Brak numerów stron w książce.
Georg Tessin: Verbände und Truppen der Deutschen Wehrmacht und Waffen-SS im Zweiten Weltkrieg 1939–1945. Band 3: Die Landstreitkräfte 6–14. 2 Auflage. Biblio-Verlag, Bissendorf 1974, ISBN 3-7648-0942-6.
Leksykon Wehrmachtu – 6 Dywizja Pancerna