6 Bdinska Dywizja Piechoty
6 Bdinska Dywizja Piechoty (bułg. Шеста пехотна бдинска дивизия) to bułgarski związek taktyczny, który funkcjonował w okresie Księstwa i Trzeciego Carstwa w latach 1901–1920.
Dywizja została utworzona w 1901 roku. Uczestniczyła w I i II wojnie bałkańskiej, a także w I wojnie światowej. W 1920 roku została przekształcona w 6 Bdiński pułk piechoty.
Działania
Wojny bałkańskie
W trakcie I wojny bałkańskiej dywizja działała w ramach 1 Armii, a podczas II wojny bałkańskiej znalazła się w składzie 2 Armii.
Napięta sytuacja międzynarodowa na Bałkanach doprowadziła do ogłoszenia przez cara Bułgarii Ferdynanda I powszechnej mobilizacji 30 września 1912 roku.
30 lipca 2013 roku w Bukareszcie rozpoczęto rokowania pokojowe, a dzień później wprowadzono zawieszenie broni, które zakończyło II wojnę bałkańską. Po podpisaniu traktatu pokojowego car Ferdynand I ogłosił demobilizację wojska.
I wojna światowa
W obliczu rosnącego zagrożenia wojennego, na początku lipca 1914 roku w sztabie Armii Bułgarskiej rozpoczęto aktualizację planów mobilizacyjnych. Wytyczne opublikowane w marcu 1915 roku przewidywały zmobilizowanie w dywizji sztabu, czterech pułków piechoty, dwóch rezerwowych pułków piechoty, dwóch pułków marszowych, dwóch pułków pospolitego ruszenia, pułku etapowego oraz pododdziałów zabezpieczenia. Pułk artylerii miał funkcjonować jako dwupułkowa brygada artylerii, a do dywizji przydzielono batalion inżynieryjny. Mobilizacja rozpoczęła się 24 września 1915 roku. Po mobilizacji, wchodząc w skład 1 Armii pod dowództwem generała lejt. Bojadżiewa, dywizja została rozmieszczona wzdłuż granicy z Serbią.
14 października 1915 roku wojska bułgarskie rozpoczęły ofensywę w Macedonii. 1 Armia prowadziła natarcie przez Zajeczar, Knjażewac i Pirot, mając na celu dotarcie do doliny rzeki Morawy oraz zdobycie rubieży Paraćin–Aleksinac–Nisz. W ciągu pierwszych siedmiu dni walk dywizja w ramach operacji morawskiej przekroczyła front o głębokości od 10 do 15 km, a 27 października zdobyła silnie ufortyfikowany Zajeczar, docierając do przedpola miasta Nisz.
Szturm na Nisz przeprowadziły oddziały 8 Tundżanskiej i 9 Plewneńskiej DP, atakując jednocześnie z północy i wschodu, co doprowadziło do zdobycia miasta 5 listopada. Opanowanie Nisz sprawiło, że cała trasa kolejowa łącząca Berlin, Belgrad, Sofię i Konstantynopol znalazła się pod kontrolą Państw Centralnych, co stanowiło jeden z kluczowych celów politycznych tej kampanii.
Kontynuując ofensywę, 6 Bdinska DP i 8 Tundżanska DP posuwały się doliną Morawy w kierunku Aleksinaca, zajmując kolejne tereny. Dzięki temu 1 Armia przełamała główny pas serbskiej obrony i dotarła do doliny Południowej Morawy.
W związku z zagrożeniem spowodowanym lądowaniem jesienią 1915 roku w Salonikach jednostek brytyjsko-francuskiego korpusu ekspedycyjnego, w Paraćinie odbyły się konsultacje między głównodowodzącym Armią Polową gen. Nikołą Żekowem a szefem sztabu Naczelnego Dowództwa Armii Niemieckiej gen. Erichem von Falkenhaynem. W wyniku tych rozmów 6 Bdinska DP została przydzielona do dowódcy 2 Armii gen. lejt. Todorowa, którego zadaniem było zabezpieczenie południowego odcinka frontu od strony Grecji.
Na początku 1916 roku, po konferencji w Niszu, dowództwo niemieckie wycofało większość swoich jednostek z Bałkanów, a wojska bułgarskie zostały rozmieszczone wzdłuż granicy greckiej, blokując oddziały Ententy zgrupowane w Salonikach. 1 Sofijska i 6 Bdinska DP pełniły rolę odwodu ogólnego w zgrupowaniu obronnym oraz były jednostkami okupacyjnymi w północnej Macedonii.
W lipcu 1919 roku w dywizji skadrowano jeden pułk piechoty. W tym czasie dywizja składała się z trzech pułków piechoty (w tym jednego skadrowanego), pułku artylerii, batalionu inżynieryjnego, szpitala polowego oraz kompanii intendenckiej.
Struktura organizacyjna
W grudniu 1903 roku, na mocy dekretów księcia Ferdynanda I, przystąpiono do reorganizacji dywizji piechoty. W czasie pokoju dywizja składała się z dwóch brygad piechoty, pułku artylerii, batalionu inżynieryjnego, batalionu taborów oraz szpitala. W każdej brygadzie piechoty znajdowały się dwa dwubatalionowe pułki piechoty z kompanią zabezpieczenia oraz plutonem ciężkich karabinów maszynowych, a pułk artylerii miał dwa dywizjony, każdy składający się z dwóch czterodziałowych baterii.
Stan w 1907 roku:
- dowództwo dywizji – Wraca
- 1 Brygada – Widyń
- 3 pułk piechoty – Widyń
- 15 pułk piechoty – Bełogradczik
- 2 Brygada – Wraca
- 35 Wraczański pułk piechoty – Wraca
- 36 Kozłudujski pułk piechoty – Orjachowo
- 2 pułk artylerii – Wraca
W przypadku wojny struktura dywizji zwiększała się (w 1912 roku) do trzech brygad piechoty, a dwupułkowa brygada artylerii zastępowała pułk artylerii. Etatowo dywizja posiadała 12 batalionów piechoty, batalion inżynieryjny oraz 8 baterii artylerii. Na uzbrojeniu znajdowało się 24 813 karabinów, 24 ciężkie karabiny maszynowe oraz 72 działa. Stan osobowy wynosił 858 oficerów, 42 urzędników wojskowych, 3455 podoficerów, 32 918 szeregowców oraz 7550 koni.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Dariusz Faszcza: Zapomniany sojusznik kajzerowskich Niemiec. Armia Bułgarska w czasie pierwszej wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-339-4.
T. Тодоров, T. Евтимов: Пътеводител на архивните фондове 1877–1945. T. 1. Sofia: Военно издателство, 1976.