6 Batalion Telegraficzny

6 batalion telegraficzny

6 batalion telegraficzny (6 btlgr) był jednostką łączności Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Po rozformowaniu 2 pułku łączności w dniu 24 września 1930 roku, II batalion, który dotychczas wchodził w jego skład, stał się odrębną jednostką. W tym samym roku, na mocy rozkazu szefa łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych, batalion został przemianowany na 6 batalion.

W jesieni 1937 roku zlikwidowano kadrę kompanii szkolnej, a w jej miejsce powstała 5 kompania liniowa.

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu:

  • ppłk łącz. Wacław Świętochowski (do XI 1933 → dyspozycja Ministra Poczt i Telegrafów)
  • ppłk łącz. Jan Kaczmarek (XI 1933 – 2 XI 1934 → komendant CWŁącz)
  • ppłk łącz. Aleksander Stanisław Kornel Stebelski (1 XII 1934 – 20 X 1935)
  • mjr / ppłk łącz. Wiktor Jakub Bernacki (20 X 1935 – 1939)

Zastępcy dowódcy batalionu:

  • mjr łącz. Zygmunt Franciszek Chimiak (do 1937)
  • mjr łącz. Eugeniusz Wiktor Łysak (1937 – 1939)

Kwatermistrzowie batalionu:

  • kpt. / mjr łącz. Tadeusz Józef Jan Jakubowski (do 1937)
  • kpt. / mjr. łącz. Józef I Wilk (1937 – 1939)

Oficerowie batalionu:

  • kpt. łącz. rez. Tadeusz Porembalski
  • ppor. łącz. rez. inż. Gustaw Tadeusz Stanisław Hantke †1940 Charków
  • ppor. łącz. rez. Mieczysław Obarski
  • ppor. łącz. rez. Stanisław Wajda
  • ppor. łącz. rez. Marian Spojda †1940 Katyń

Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku:

  • dowódca batalionu – ppłk łącz. Wiktor Jakub Bernacki
  • I zastępca dowódcy – mjr łącz. Eugeniusz Wiktor Łysak
  • adiutant – kpt. Bronisław Kazimierz Nanowski
  • lekarz – por. lek. Maksymilian Eugeniusz Herold
  • II zastępca dowódcy [kwatermistrz] – mjr łącz. Józef I Wilk
  • oficer mobilizacyjny – por. Bohdan Marek Kruszyński
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Zenon Podziewski
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Władysław Paleski
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Feliks Gutmeyer
  • dowódca kompanii obsługi – chor. Józef Krytel
  • dowódca 1 kompanii – kpt. Stanisław Iwański
  • dowódca plutonu – ppor. Władysław Wrzesiński
  • dowódca 2 kompanii – por. Mieczysław Ziemowit Rebajn
  • dowódca plutonu – ppor. Aleksander Pawłowicz
  • dowódca plutonu – ppor. Jan Wojno
  • dowódca 3 kompanii – por. Bogumił Julian Henrich
  • dowódca plutonu – ppor. Jan Bartłomiej Kapsa
  • dowódca plutonu – ppor. Julian Wiktor Wortmann
  • dowódca 4 kompanii – por. Bronisław Ryszard Zajączyński
  • dowódca plutonu – ppor. Franciszek Czyżkowski
  • dowódca plutonu – ppor. Franciszek Kowalczyk
  • dowódca plutonu – ppor. Włodzimierz Latyński
  • dowódca 5 kompanii – por. Władysław Wacław Paprocki
  • dowódca plutonu – ppor. Jan Klejno
  • komendant parku – kpt. adm. (piech.) Wincenty Kozłowski
  • na kursie oficerów sportowych w AWF – por. łącz. Maksymilian Szoc

Symbole batalionu

Sztandar

W dniu 23 maja 1937 roku, Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 6 btlgr. Natomiast 18 czerwca 1937 roku, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył sztandar dowódcy batalionu w Warszawie, który został ufundowany przez mieszkańców Jarosławia i Przeworska.

Na lewej stronie płatu sztandarowego znajdują się: w prawym górnym rogu tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu tarczy herb Jarosławia, w lewym dolnym rogu tarczy herb Przeworska, a na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego widnieje napis: „Płoskirów 6 VIII 1920”.

Wrześniowe losy sztandaru zostały opisane w dwóch notatkach.

W relacji z Banknock można przeczytać: „6 Batalion Telegraficzny, 7 Batalion Telegraficzny. Sztandary zostały przetransportowane we wrześniu 1939 roku na Węgry przez mjra Eugeniusza Łysaka, a następnie drogą dyplomatyczną odesłane do Francji”.

Notatka ppor. J. Dobrowolskiego, ppor. Jana Bartłomieja Kapsy oraz mjr. Eugeniusza Łysaka sporządzona 13 października 1939 roku w obozie w Csiz-Furdo zawiera informację: „stwierdzamy, że w dniu 13 X 1939 r. zostały przekazane przez mjr. Eugeniusza Łysaka panu gen. bryg. Dembińskiemu, komendantowi obozu internowanych na Węgrzech 2 (dwa) sztandary wojskowe, tj. 6 Baonu Telegr. Jarosław i 7 Baonu Telegr. Poznań”.

Aktualnie sztandar jest eksponowany w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.

Odznaka pamiątkowa

Dnia 19 czerwca 1937 roku minister spraw wojskowych, gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej 6 btlgr. Odznaka o wymiarach 40×40 mm ma formę równoramiennego krzyża pokrytego czarną emalią z chabrowym obrzeżem. W centralnej części znajduje się herb Jarosławia w srebrnym wieńcu. Krzyż nałożony jest na złotą tarczę słoneczną z czterema błyskawicami o grotach skierowanych na zewnątrz. Jest trójczęściowa – oficerska, wykonana w tombaku srebrzonym i emaliowana. Medalion z herbem przytwierdzony jest nitami, a od spodu przykręcona jest promienista tarcza, na której wybity jest numer nadania. Wykonanie odznaki zlecono Zjednoczonym Grawerom w Warszawie.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • Kronika 6. Baonu Telegraficznego, sygn. C.792. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1938. [dostęp 2022-04-21].
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.