58 dywizjon artylerii lekkiej (58 dal) to pododdział artylerii lekkiej Wojska Polskiego w okresie II RP.
Dywizjon nie był częścią pokojowej struktury organizacyjnej wojska. Jego formowanie miało miejsce w dniach 24-26 sierpnia 1939 roku w trybie alarmowym, na podstawie dywizjonu ćwiczebnego Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.
58 dal w kampanii wrześniowej
Mobilizacja
Dywizjon został zmobilizowany w ramach mobilizacji alarmowej w grupie niebieskiej, w dniach 24-26 sierpnia 1939 roku, w Złotoryi, nieopodal Torunia. Był uzbrojony w armaty kal. 75 mm wz. 1897. Po zakończeniu mobilizacji, jednostka wyruszyła w kierunku Fordonu, a nocnymi marszami 30 sierpnia dotarła do wsi Jania Góra, gdzie zatrzymała się na biwak. Wchodził w skład Armii „Pomorze” i 30 sierpnia został przydzielony do 9 Dywizji Piechoty, kierując się w stronę przedmościa bydgoskiego. Wieczorem tego samego dnia, dywizjon został przydzielony do 34 pułku piechoty, z którym dotarł do Suchej. Wraz z 34 pp, 58 dal tworzył odwód dowódcy 9 DP.
Działania bojowe
1 września, wczesnym rankiem, dywizjon rozpoczął marsz w rejon Mędromierz Mały, wylot lasu na Mędromierz. W godzinach popołudniowych, 1 bateria wsparła I batalion 34 pp, broniący Gostycyna. 58 dal, bez 1 baterii, zajął stanowiska ogniowe w lesie na północ od dworu Łysakowo, z zadaniem wsparcia II/34 pp walczącego o dwór Łysakowo oraz wzgórze na południe od miejscowości. W rejonie Piła – Młyn wspierał zmagania 34 i 35 pułków piechoty 9 DP. 2 września, w pobliżu Klonowa, dywizjon walczył z niemieckimi czołgami przy użyciu baterii i pojedynczych działonów, a następnie w nocy 2/3 września wycofał się w rejon Błądzimia. 3 września dołączył do zgrupowania dowódcy artylerii dywizyjnej, płk. Mikołaja Alikowa, w rejonie Jeziorek, na północ od szosy Tuchola-Świecie. O godzinie 6:00 nad pozycjami artylerii pojawiły się niemieckie samoloty, które w trzech kolejnych nalotach zniszczyły większość koni w zaprzęgach dywizjonu. Żołnierze dywizjonu częściowo się rozproszyli, a część z nich maszerowała z grupą płk. Alikowa jako pododdział piechoty, z którą przebił się w okolice Grudziądza.
Obsada dowódcza dywizjonu
Dowództwo dywizjonu i baterii:
- dowódca dywizjonu – ppłk art. Tadeusz Antoni Janowski
- adiutant dywizjonu – kpt. art. Henryk Zdzisław Gawełczyk
- oficer zwiadowczy – por. art. Jerzy Olszewski †3 IX 1939
- oficer ogniowy – ppor. rez. Lewicki
- oficer łączności – por. art. Teodor Jakimow
- dowódca kolumny amunicyjnej – por. rez. Józef Kisielnicki
- dowódca 1 baterii – por. Bronisław Wiśniewski
- dowódca 2 baterii – kpt. Jan Wójcicki
- dowódca 3 baterii – kpt. Jan Pawlak
- oficer zwiadowczy – ppor. rez. Maciejewski
- oficer ogniowy – por. rez. Janusz Drecki
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Przemysław Dymek: 34 Pułk Piechoty. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 82. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2024. ISBN 978-83-66508-29-3.
Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: Nakładem Koła Oficerów Artylerii Polskiej na Obczyźnie, 1975.
Jerzy Izdebski: Dzieje 9 Dywizji Piechoty 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2000. ISBN 83-86842-62-8.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne
Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-03-28].