58 Dywizja Strzelców
58 Dywizja Strzelców to związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej, który działał w czasie wojny domowej w Rosji oraz wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
Dywizja została utworzona latem 1919 roku w Nikopolu jako Krymska Dywizja Strzelców, z jednostek wcześniejszej Krymskiej Armii Radzieckiej, po tym jak na koniec czerwca tego samego roku wycofały się one z Krymu w wyniku desantu białych Sił Zbrojnych Południa Rosji. W sierpniu 1919 roku miała bronić Mikołajowa przed dalszą ofensywą Sił Zbrojnych Południa Rosji, jednak z powodu złego stanu dyscypliny nie mogła zrealizować tego zadania, a część jej żołnierzy zdezerterowała. W tym samym miesiącu, wspólnie z 44. i 47. dywizją, wchodziła w skład Południowej Grupy Wojsk 12. Armii i razem z nimi wycofała się z Odessy, z której obrony bolszewicy zrezygnowali, kierując się w rejon Żytomierza i dalej do Kijowa, gdzie znajdowały się główne siły 12. Armii. Od września do grudnia 1919 roku, w składzie 12. Armii, brała udział w walkach w rejonie Kijowa i Boryspola z Siłami Zbrojnymi Południa Rosji oraz oddziałami ukraińskimi.
W kwietniu 1920 roku dywizja została przerzucona do odwodu w rejonie Żytomierza. W czasie polskiej ofensywy na Kijów, poniosła klęskę z rąk 1. Dywizji Piechoty Legionów, tracąc połowę swojego sprzętu artyleryjskiego oraz większość broni maszynowej. Pozostałe oddziały wycofały się za Dniepr.
Po uzupełnieniu, dywizja uczestniczyła w sowieckiej ofensywie na Ukrainie. Na odcinku przedmościa kijowskiego dysponowała 1350 bagnetami i 285 szablami.
10 lipca 1920 roku, pod Owruczem, dywizja poniosła znaczne straty. 17 sierpnia została pokonana pod Włodawą przez 3. Dywizję Piechoty Legionów. W miesiącach wrześniu i październiku toczyła walki nad rzekami Stochód, Styry oraz Horyń. Po podpisaniu rozejmu z Polską, brała udział w starciach z oddziałami generała Stanisława Bułaka-Bałachowicza w rejonie Owrucza i Czarnobyla. W 1921 roku resztki dywizji zostały włączone do 25. Dywizji Strzelców.
26 kwietnia 1920 roku, wraz z jednostkami tyłowymi 44. Dywizji Strzelców, odpierała atak polskiej Dywizji Kawalerii generała J. Romera pod Koziatynem.
1 maja 1920 roku dywizja broniła się na przedpolach Kijowa na odcinku Makarów-Fastów.
25 sierpnia 1920 roku operowała na odcinku Kamieniec Podolski-Włodawa, biorąc udział w spóźnionych działaniach zaczepnych bolszewickiego Frontu Południowo-Zachodniego nad górnym i środkowym Bugiem.
Struktura organizacyjna
Stan na dzień 12 lipca 1920 roku:
- dowództwo dywizji
- 172 Brygada Strzelców
- 514 pułk strzelców
- 515 pułk strzelców
- 516 pułk strzelców
- 173 Brygada Strzelców
- 517 pułk strzelców
- 518 pułk strzelców
- 519 pułk strzelców
- 174 Brygada Strzelców
- 520 pułk strzelców
- 521 pułk strzelców
- 522 pułk strzelców
- 58 pułk kawalerii
Dowódcy dywizji
- Siergiej Pietrienko (5 V 1919 – 1 lipca 1919)
- Pawieł Dybienko (1 – 21 lipca 1919)
- Iwan Fiedko (VII – IX 1919)
- Pawieł Kniagnicki (IX 1919 – VII 1920)
- Władimir Popow (7 VII 1920 – V 1921)
Przypisy
Bibliografia
- Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek: Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1990, seria: Monografie Instytutu Nauk Społecznych.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa Lwowska. Dokumenty operacyjne (25 VII–5 VIII). T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2002. ISBN 83-7399-012-7.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
- Lech Wyszczelski: Kijów. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2008. ISBN 978-83-11-11431-9.