54 Gwardyjska Brygada Pancerna
54 Gwardyjska Brygada Pancerna (ros. 54-я гвардейская танковая бригада) to jednostka pancerna Armii Czerwonej z czasów II wojny światowej, która brała udział w walkach przeciwko wojskom niemieckim, w tym na terenach Polski.
Brygada została utworzona na mocy rozkazu z 26 lipca 1943 roku, poprzez przemianowanie 88 Brygady Pancernej. Jej działania bojowe przeciwko niemieckiemu najeźdźcy prowadziły przez takie miejscowości jak Lwów, Osiek, Opatów, Jędrzejów, Częstochowa oraz Berlin, a zakończyły się w rejonie Pragi w Czechach. Po zdobyciu Częstochowy, pułkownik Piotr Jurczenko, pełniący funkcję zastępcy dowódcy brygady, został mianowany pierwszym komendantem wojennym tego miasta.
Za wzorcowe wykonanie zadań podczas walk z niemieckim najeźdźcą w procesie wyzwolenia miast takich jak Starokonstantynów, Izjasław, Szumsk, Jampol oraz Ostropol, w dniu 19 marca 1944 roku, 54 Gwardyjska Brygada Pancerna została odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru. Kolejne wyróżnienie, Order Bohdana Chmielnickiego II klasy, otrzymała 10 sierpnia 1944 za zdobycie Lwowa. Z kolei Orderem Lenina została odznaczona 19 lutego 1945 za męstwo i odwagę podczas zdobywania Częstochowy, Przedborza oraz Radomska. Ostatnie odznaczenie, Order Suworowa II klasy, przyznano jej 4 czerwca 1945 za zdobycie stolicy III Rzeszy, Berlina.
Dowództwo brygady
Dowódcy:
- płk Iwan Siergiejew (26.07.1943 – 14.10.1943),
- płk Nikita Moskalczuk (14.10.1943 – 30.10.1943),
- gen. mjr Wiktor Lebiediew (01.11.1943 – 03.01.1944),
- płk Stiepan Ugriumow (10.01.1944 – 11.08.1944),
- płk Piotr Jurczenko (11.08.1944 – 18.08.1944),
- płk Stiepan Ugriumow (18.08.1944 – 05.09.1944),
- płk Iwan Czugunkow (01.09.1944 – 08.07.1945).
Szefowie sztabu:
- mjr Aleksiej Kabanow (15.08.1943 – 14.06.1944),
- ppłk Borys Woronin (25.06.1944 – 20.07.1944),
- ppłk Nikolaj Sobolew (11.08.1944 – 22.01.1945),
- mjr Jewgienij Jurasow (07.02.1945 – 10.06.1945).
Struktura organizacyjna
- 1 batalion czołgów,
- 2 batalion czołgów,
- 3 batalion czołgów,
- zmotoryzowany batalion piechoty (Моторизованный батальон автоматчиков).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.