500 Batalion Strzelców Spadochronowych SS
500 Batalion Strzelców Spadochronowych SS (500. SS-Fallschirmjägerbataillon) to niemiecka jednostka spadochronowa o charakterze batalionu, która podlegała Waffen-SS.
Historia
500 Batalion Spadochronowy SS został utworzony w latach 1942–1943 w ramach rozbudowy Waffen-SS, na osobisty rozkaz Adolfa Hitlera. Formowanie jednostki miało miejsce w Chebie, w Protektoracie Czech i Moraw. Na początku batalion funkcjonował jako jednostka ochotnicza, jednak z czasem przekształcił się w jednostkę karną, uzupełnianą żołnierzami, którzy popełnili przewinienia regulaminowe. Batalion składał się z trzech kompanii spadochronowych, kompanii broni ciężkiej oraz kompanii dowodzenia.
Wiosną 1944 roku batalion został skierowany do walki z partyzantami w Bośni, Hercegowinie i Czarnogórze. Już w kwietniu jednostka została jednak wycofana na poligon w Mataruška Banja, aby przygotować się do wielkiej akcji przeciwpartyzanckiej, której celem było wyeliminowanie przywódcy jugosłowiańskiej komunistycznej partyzantki, Josipa Tity. Akcja rozpoczęła się 25 maja 1944 roku, jednak oddziały Tity stawiły zacięty opór, a operacja zakończyła się niepowodzeniem – Tito zdołał uciec, aczkolwiek w ręce niemieckie wpadł jego nowy mundur marszałkowski oraz buty do jazdy konnej.
W czerwcu 1944 roku batalion został przerzucony na front wschodni, gdzie brał udział w walkach w Wilnie, okolicach Rygi oraz Jełgawy. Później żołnierze batalionu walczyli o Rosienie na Litwie, gdzie ponieśli ogromne straty. Ostatecznie resztki batalionu zostały wycofane do Wagram koło Wiednia, gdzie zostały włączone do nowo utworzonego 600 Batalionu Strzelców Spadochronowych SS.
Dowódcy
- SS-Sturmbannführer Herbert Gilhofer
- SS-Hauptsturmführer Kurt Rybka (od 1944 roku)
Bibliografia
Oddziały Spadochronowe Waffen-SS. W: Janusz Ledwoch: Zielone Diabły: Niemieckie wojska spadochronowe 1935-1945. Warszawa: 1993, s. 32-34. (pol.).