50 Armia Rakietowa

50 Armia Rakietowa – Order Czerwonego Sztandaru

50 Armia Rakietowa – operacyjny związek Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego. Sztab armii miał swoją siedzibę w Smoleńsku, przy ul. Rewwojensowieta – JW 55135.

Dowództwo tej armii zostało utworzone 1 września 1960 roku na bazie dowództwa 50 Armii Lotnictwa Dalekiego Zasięgu w Smoleńsku, na mocy dyrektywy Sztabu Głównego Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego ZSRR nr 866397 z 4 czerwca 1960 roku.

Początkowo w skład armii wchodziły dywizje rakietowe, które dysponowały rakietami średniego zasięgu R-12 (kod NATO: SS-4 „Sandal”) oraz R-14 (kod NATO: SS-5 Skean). W drugiej połowie lat 70. do uzbrojenia wprowadzono mobilne kompleksy rakietowe RSD-10 Pionier (kod NATO: SS-20 Saber).

W wyniku podpisania w 1987 roku układu o likwidacji rakiet średniego zasięgu pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a ZSRR, armia została rozformowana w 1989 roku. Dywizje zostały przeniesione do 27 Armii Rakietowej z dowództwem we Władymirze oraz 43 Armii Rakietowej z siedzibą w Winnicy.

Skład

W skład 50 Armii Rakietowej wchodziły:

  • 23 Gwardyjska Orłowsko-Berlińska Dywizja Rakietowa – JW 93791. Dowództwo miało siedzibę w m. Wałga w Estońskiej SRR, a jednostki podległe rozmieszczono w Estońskiej SRR oraz Łotewskiej SRR. W latach 1981–1982 sztab dywizji oraz większość jednostek przeniesiono do m. Kansk w Kraju Krasnojarskim, a część jednostek bojowych do Dywizji Rakietowej w m. Ostrow w obwodzie pskowskim.
  • 24 Gwardyjska Homelska Dywizja Rakietowa – JW 14237. Dowództwo dywizji stacjonowało w m. Gwardiejsk w obwodzie królewieckim, a jednostki liniowe były rozmieszczone w tym obwodzie.
  • 29 Gwardyjska Witebska Dywizja Rakietowa – JW 42341. Dowództwo dywizji miało swoją siedzibę w m. Szauliaj w Litewskiej SRR. Większość jednostek była rozmieszczona w Łotewskiej SRR. W latach 1983–1984 sztab dywizji oraz jednostki zostały przeniesione do zamkniętego mikrorejonu Zielionyj w obwodzie irkuckim, a numer JW dowództwa zmieniono na 59968.
  • 31 Gwardyjska Briańsko-Berlińska Dywizja Rakietowa – JW 18288. Dowództwo dywizji stacjonowało w m. Prużany w obwodzie brzeskim.
  • 32 Chersońska Dywizja Rakietowa – JW 14153. Dowództwo dywizji znajdowało się w m. Postawy w obwodzie witebskim, a jednostki podległe były rozmieszczone w obwodach: witebskim, brzeskim i grodzieńskim.
  • 40 Krasnosielska Dywizja Rakietowa – JW 14297. Dowództwo dywizji miało siedzibę w m. Ostrow w obwodzie pskowskim. Jednostki podległe stacjonowały na terenie Estońskiej SRR, Łotewskiej SRR oraz w obwodach: leningradzkim, murmańskim i pskowskim.
  • 49 Gwardyjska Stanisławsko-Budapeszteńska Dywizja Rakietowa – JW 34154. Dowództwo dywizji znajdowało się w m. Lida w obwodzie grodzieńskim. Jednostki podległe stacjonowały w obwodach: brzeskim, grodzieńskim i mińskim.
  • 58 Melitopolska Dywizja Rakietowa – JW 83463. Dowództwo dywizji stacjonowało w m. Kowno w Litewskiej SRR, gdzie znajdowały się także podległe jednostki.
  • 7 Gwardyjska Rieżycka Dywizja Rakietowa – JW 14245. Dowództwo dywizji, wraz z większością jednostek, stacjonowało w m. Bołogoje w obwodzie kalinińskim. W 1990 roku dywizja została przekazana do 27 Armii Rakietowej we Władymirze.

Kolejni dowódcy 50 Armii Rakietowej

  • 22 listopada 1960 – 1972 – gen. por./gen. płk lotnictwa Fiodor Dobysz
  • 1972 – 1979 – gen. por./gen. płk Konstantin Gierczik
  • 1979 – 1981 – gen. por./gen. płk Jurij Jaszyn
  • maj 1981 – 1985 – gen. por./gen. płk Nikołaj Kotłowcew
  • 1985 – 1988 – gen. por. Giennadij Kozłow
  • 1985 – 1988 – gen. por. Władimir Michtiuk

Bibliografia

  • B. Potyrała, W. Szlufik – „Dowództwo sił Zbrojnych ZSRR od rewolucji naukowo-technicznej do równowagi strategicznej”, wyd. WSP Częstochowa, 2000 r.
  • (ros.) „Perechen woinskich czastiej 1946-1991”, wyd. Tomsk, 2002 r.
  • (ros.) „Historia 50 Armii Rakietowej”, tom II i III, wyd. Smoleńsk 2003 r.
  • (ros.) W. Fieskow, K. Kałasznikow, W. Golikow – „Armia Radziecka w latach zimnej wojny 1946-1991”, wyd. Tomsk, 2004 r.