5 złotych wzór 1975 to moneta o nominale pięciu złotych, która została wprowadzona do obiegu 3 lipca 1975 roku na podstawie zarządzenia z 21 czerwca 1975 roku (M.P. z 1975 roku nr 21, poz. 130). Została wycofana z obiegu w wyniku denominacji, która miała miejsce 1 stycznia 1995 roku, zgodnie z rozporządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego z 18 listopada 1994 roku (M.P. z 1994 roku nr 61, poz. 541).
Produkcja pięciozłotówki wzór 1975 trwała do 1985 roku.
Awers
Na awersie znajduje się godło – orzeł bez korony, a poniżej znajduje się rok bicia. Wokół umieszczono napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”. Na monetach bitych od 1979 roku w Warszawie, pod łapą orła, dodano znak mennicy.
Rewers
Na rewersie umieszczono napis „5 ZŁ”. Na dole, wyłącznie na monetach bitych w Leningradzie, znajduje się znak projektanta J.M-N.
Nakład
Monetę bito w mosiądzu na krążku o średnicy 24 mm i masie 5 gramów, z rantem ząbkowanym, według projektu Józefa Markiewicza-Nieszcza. Produkcję prowadzono w mennicach w Leningradzie oraz Warszawie. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiają się następująco:
gdzie:
1 – znana z próbnej wersji miedzioniklowej
2 – bicia roczników stemplem lustrzanym wykonano w Mennicy Państwowej na początku lat 90. XX wieku w ramach emisji zestawów rocznikowych monet PRL z lat 1979, 1980, 1981, 1982, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990
Opis
W drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku, w związku z ujednoliceniem wzoru awersu monet obiegowych, pięciozłotówka wzór 1975 została zastąpiona przez pięciozłotówkę wzór 1986.
Do momentu denominacji 1 stycznia 1995, moneta ta krążyła w obiegu razem z pięciozłotówką aluminiową wzór 1958, o średnicy 29 mm, a od:
1986 roku, z pięciozłotówką mosiężną wzoru 1986, o tych samych parametrach metrologicznych (średnicy 24 mm), a od
28 grudnia 1988 roku, z pięciozłotówką aluminiową wzór 1989, o średnicy 20 mm.
Początkowo w literaturze przedmiotu nie wspominano o monecie 5 złotych 1978. Jednak w latach dziewięćdziesiątych XX wieku zaczęła być ona uwzględniana w zestawieniach publikowanych w katalogach, bez podawania wielkości nakładu. Brak jest jednak jakichkolwiek oficjalnych informacji ani z Narodowego Banku Polskiego, ani z mennicy, które potwierdzałyby wybicie tej monety. Na rynku kolekcjonerskim czasami spotyka się 5 złotych 1978 bez znaku mennicy, które zazwyczaj są przeróbkami wcześniejszych roczników, z wklejoną cyfrą 8 wyciętą z monet z lat osiemdziesiątych. W 2019 roku na 8. aukcji Gabinetu Numizmatycznego Damiana Marciniaka pojawiła się moneta w wersji próbnej miedzioniklowej, ze znakiem mennicy warszawskiej (pozycja 2457). W 2020 roku na aukcji Rzeszowskiego Domu Aukcyjnego sprzedano egzemplarz obiegowy rocznika 1978 z certyfikatem firmy NGC.
Wersje próbne
Istnieje również wersja tej monety należąca do serii próbnych w niklu (1979) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybita w nakładzie 500 sztuk.
W 2006 roku na 35. aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego, pod numerem 691, po raz pierwszy zaprezentowano konkurencyjny projekt Wacława Kowalika pięciozłotówki z 1975 roku, który nie został wprowadzony do obiegu i nie ma swojego odpowiednika w serii monet próbnych niklowych.
Zobacz też
5 złotych wzór 1958
5 złotych wzór 1986
5 złotych wzór 1989
5 złotych
Przypisy
Linki zewnętrzne
wizerunek monety
wizerunek monety