5 Pułk Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich
5 Pułk Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich to polski pułk piechoty działający w okresie Królestwa Kongresowego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Powstał w styczniu 1831 roku, finansowany przez miasto stołeczne Warszawę. Pułk został przydzielony do nowo utworzonej 3 Dywizji Piechoty. W marcu 1831 roku jego liczebność wynosiła około 2500 żołnierzy. Dnia 26 kwietnia 1831 roku doszło do kolejnej reorganizacji piechoty armii głównej, która została podzielona na pięć dywizji. Pułk trafił do 2 Brygady 3 Dywizji Piechoty. W tym czasie pułk dotknęła fala dezercji; od 14 stycznia do 25 lutego 208 żołnierzy opuściło szeregi.
Dowódcy pułku
Pułkiem kierowali:
- ppłk Alojzy Czołczyński (od 25 stycznia, awansował na płk 26 marca 1831)
- ppłk Jakub Antonini (od 21 kwietnia, awansował na płk 27 września)
- ppłk Jakub Sośnicki (od 4 października)
Walki pułku
Pułk brał udział w działaniach militarnych podczas powstania listopadowego.
Oto niektóre z bitw i potyczek, w których uczestniczył:
- Grochów (25 lutego)
- Wawer (31 marca)
- Kleczków (19 maja)
- Rudki (20 maja)
- Ostrołęka (26 maja)
- Warszawa (6 i 7 września)
W 1831 roku, w trakcie wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 2 kawalerskie, 31 złotych oraz 46 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari.
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie – Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966. Brak numerów stron w książce.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: 1978.
Zbigniew Załuski: Czterdziesty czwarty. Warszawa: 1969.