Pułk Piechoty Obrony Krajowej Pola Nr 5 (LIR. Pola Nr 5) – jednostka piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.
Historia pułku
1 maja 1889 roku utworzono Kraińsko-pobrzeżny Pułk Piechoty Obrony Krajowej Nr 5 (niem. Krainerisch-küstenländisches Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 5). Do pułku włączono pięć dotychczas samodzielnych batalionów, które to były:
- Kraiński Batalion Strzelców Obrony Krajowej Rudolfswerth Nr 24 w Lublanie (założony w 1869 roku w Novo mesto, niem. Rudolfswerth),
- Kraiński Batalion Strzelców Obrony Krajowej Laibach Nr 25 w Lublanie (założony w 1869 roku),
- Pobrzeżny Batalion Strzelców Obrony Krajowej Triest Nr 72 w Trieście (założony w 1869 roku),
- Pobrzeżny Batalion Strzelców Obrony Krajowej Mitterburg (Pisino) Nr 73 w Poli (założony w 1869 roku w Pazinie, wł. Pisino),
- Pobrzeżny Batalion Strzelców Obrony Krajowej Görz Nr 74 w Gorycji (założony w 1872 roku).
Sztab pułku zlokalizowany był w Lublanie (niem. Laibach). Wszystkie bataliony zachowały swoje dotychczasowe numery oraz nazwy, które pochodziły od miejscowości, w których zostały utworzone. Bataliony były jednostkami ewidencyjnymi. Na stanowisko komendanta pułku powołano płk Rudolfa Galla von Gallenstein, który wcześniej dowodził Czeskim Batalionem Piechoty Obrony Krajowej Čáslau Nr 31 w Čáslau. Mimo pełnienia obowiązków komendanta pułku, nadal był oficerem Batalionu Obrony Krajowej Rudolfswerth Nr 24.
W 1894 roku, w wyniku reformy organizacyjnej c. k. Obrony Krajowej, wprowadzono następujące zmiany:
- oddział został nazwany „Pułk Piechoty Obrony Krajowej Triest Nr 5”,
- sztab pułku przeniesiono z Lublany do Triestu,
- Bataliony Obrony Krajowej Rudolfswerth Nr 24 i Laibach Nr 25, stacjonujące w Lublanie, włączono do Pułku Piechoty Obrony Krajowej Klagenfurt Nr 4,
- pozostałe trzy bataliony otrzymały nowe numery w ramach pułku: Batalion Obrony Krajowej Triest Nr 72 stał się 1. batalionem, Batalion Obrony Krajowej Görz Nr 74 – 2. batalionem, a Batalion Obrony Krajowej Mitterburg (Pisino) Nr 73 – 3. batalionem.
Pułk został podporządkowany Komendzie Brygady Piechoty Obrony Krajowej w Grazu (niem. Landwehr-Infanterie-Brigade-Commando in Graz), która w 1900 roku przeszła pod Komendę Dywizji Obrony Krajowej w Grazu (niem. Landwehr-Truppen-Divisions-Commando in Graz).
1 października 1905 roku komenda pułku, wraz z 1. i 3. batalionem, została przeniesiona do Poli, natomiast drugi batalion pozostał w Gorycji (niem. Görz). W tym samym czasie oddział przemianowano na 5. Pułk Piechoty Obrony Krajowej Pola. Pułk był uzupełniany w okręgu uzupełnień Obrony Krajowej Pola. W 1908 roku 2. batalion przeniesiono z Gorycji do Poli.
Od 1912 roku pułk był uzupełniany w okręgu uzupełnień Obrony Krajowej Triest w obrębie 3 Korpusu.
Do 1914 roku pułk stacjonował w Poli, w składzie 44 Brygady Piechoty Obrony Krajowej, która należała do 22 Dywizji Piechoty Obrony Krajowej.
Kolory pułkowe to: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z numerem „5”.
W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku wynosił: 45% Słoweńców, 27% Chorwatów i Serbów oraz 27% Włochów.
W trakcie I wojny światowej pułk brał udział w walkach z Rosjanami pod koniec 1914 i na początku 1915 roku w Galicji, głównie w okolicach Brzeska.
W 1917 roku oddział został przemianowany na Pułk Strzelców Nr 5 (niem. Schützenregiment Nr. 5).
Żołnierze
Komendanci pułku
- płk Rudolf Gall von Gallenstein (1889–1894 → komendant 94 Brygady Piechoty)
- ppłk / płk Camillo Obermayer von Marnach (1894–1900 → komendant 60 Brygady Piechoty)
- ppłk / płk Alois Zobel (1900–1904)
- płk Georg Klikiċ (1904–1906 → stan spoczynku)
- płk Maximilian Guilleaume (1906)
- płk August Hajeck (1906–1911 → komendant 51 Brygady Piechoty Obrony Krajowej)
- płk Richard Keki (1911–1915 → komendant 41 Brygady Piechoty Obrony Krajowej)
Oficerowie
- ppor. rez. Franciszek Uhrynowicz
Przypisy
Bibliografia
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1889. Wiedeń: luty 1889.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1890. Wiedeń: luty 1890.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1895. Wiedeń: luty 1895.
- Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1900. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1889. (niem.). Brak numerów stron w książce
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1906. Wiedeń: styczeń 1906.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1909. Wiedeń: styczeń 1909.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1913. Wiedeń: styczeń 1913.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914.
- Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 – 1914
- Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner
- Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 5. polegli.forgen.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-17)].