5 Sudecki pułk czołgów ciężkich to jednostka wojsk pancernych ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony w Chełmie na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 8 z dnia 20 sierpnia 1944, według etatu nr 010/460. Wchodził w skład 2 Armii WP. Szkolenie bojowe miało miejsce w Chełmie, a od 31 października 1944 jednostka przeniosła się do Białej koło Radzynia Podlaskiego.
Po zakończeniu działań wojennych, 5 pułk czołgów ciężkich wrócił do kraju. 19 sierpnia 1945 otrzymał zaszczytną nazwę „Sudecki”.
Na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 248 z 14 września 1945 pułk został rozformowany.
Działania bojowe
10 lutego pułk stacjonował w Głownie. Na początku marca jednostka została przetransportowana koleją do rejonu Pił. 14 marca zgrupował się w Bukówce.
10 kwietnia 1945 pułk skoncentrował się w rejonie Nysy Łużyckiej, przygotowując się do forsowania. 17 kwietnia zdobył Geheege, a następnego dnia wkroczył do Wehrkirch, gdzie przez dwa dni odpierał kontrataki Niemców. 22 kwietnia pułk przejął kontrolę nad Lubachau, a w ciągu dwóch następnych dni bronił się w okrążeniu w Kleinwelka. Do 5 maja jednostka zajmowała pozycje obronne w rejonie Wartha.
9 maja 1945, w dniu zakończenia wojny, pułk był zgrupowany w Lobendau.
Dowódcy
ppłk F. Rogacz (od października 1944 r. do końca wojny)
Struktura organizacyjna
Etat 010/460:
- Dowództwo i sztab
- pluton dowodzenia
- 4 x kompania czołgów ciężkich
- kompania fizylierów
- pluton saperów
- kompania zaopatrzenia technicznego
Razem:
żołnierzy – 374 (oficerów – 90, podoficerów – 121, szeregowców – 163)
Sprzęt:
- czołgi IS-2 – 21
- samochody pancerne BA-64 – 3
- transportery opancerzone MK-1 – 3
- ciągniki gąsienicowe – 2
- samochody – 48
- motocykle – 3
Kamuflaż i oznakowanie wozów
Wozy bojowe były malowane olejną farbą w kolorze ciemnozielonym. Pojazdy mogły różnić się odcieniem, a nawet kolorem.
W przypadku szczególnych okoliczności, pojazdy malowano w nieregularne plamy o różnych rozmiarach i kształtach. Obok podstawowego koloru stosowano brąz, czerń lub piaskowy, jednak taki sposób kamuflażu był stosowany sporadycznie.
W okresie zimowym wozy bojowe malowano na biało, za pomocą tzw. bielidła. Biel nakładano bezpośrednio na zieloną farbę ochronną, pokrywając nią cały pojazd lub tylko jego część, tworząc nieregularne plamy, które deformowały kształt. Zamiast farby można było używać wapna.
Na wieży malowano orła, którego uproszczony kształt wzorowany był na orle piastowskim. Wysokość orła wynosiła od 20 do 40 cm.
Oznakowanie taktyczne
Numery taktyczne czołgów pułku:
- dowódca – 5000
- 1 kompania – dowódca – 5100
- 1 pluton – 5111, 5112
- 2 pluton – 5123, 5124
- 2 kompania – dowódca – 5200
- 1 pluton – 5211, 5212
- 2 pluton – 5223, 5224
- 3 kompania – dowódca – 5300
- 1 pluton – 5311, 5312
- 2 pluton – 5323, 5324
- 4 kompania – dowódca – 5400
- 1 pluton – 5411, 5412
- 2 pluton – 5423, 5424
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP: 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
[red.] Stanisław Stąpor: Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.