5 Korpus Zmechanizowany
5 Korpus Zmechanizowany (ros. 5-й механизированный корпус) był wyższym związkiem taktycznym wojsk zmechanizowanych Armii Czerwonej w czasie II wojny światowej.
I formowanie
Pierwsze formowanie Korpusu miało miejsce 1 lipca 1940 roku w Zabajkalskim Okręgu Wojskowym. Dowództwo Korpusu zostało utworzone na podstawie dowództwa 51 Korpusu Strzeleckiego.
W skład Korpusu wchodziły:
- 13 Dywizja Pancerna,
- 109 Dywizja Zmotoryzowana.
W czerwcu 1941 roku Korpus dysponował następującymi zasobami:
- 979 czołgów, w tym:
- 414 T-34 oraz KW-1/KW-2,
- 175 samochodów pancernych, w tym 89 BA-10,
- 2854 samochody,
- 274 ciągniki.
Działania
W maju 1941 roku 5 Korpus Zmechanizowany rozpoczął przerzut z Dalekiego Wschodu na Ukrainę. Pierwsze jednostki zostały załadowane do pociągów 22 maja 1941 roku. Cały Korpus miał dotrzeć na Ukrainę, w okolice Berdyczowa i Szepietówki, w okresie od 17 czerwca do 10 lipca. Pierwsze oddziały (109 Dywizja Zmotoryzowana) wyładowano w Berdyczowie już 18 czerwca 1941 roku.
II formowanie
Drugie formowanie 5 Korpusu Zmechanizowanego miało miejsce 22 września 1942 roku na podstawie 22 Korpusu Pancernego.
W skład nowego Korpusu wchodziły:
- 2 Brygada Zmechanizowana,
- 9 Brygada Zmechanizowana,
- 45 Brygada Zmechanizowana,
- 233 Brygada Pancerna.
Oddziały korpuśne obejmowały:
- 657 samodzielny batalion łączności (od 27.07.1943 r.),
- 39 samodzielny batalion saperów (od 30.10.1942 r.),
- 81 batalion remontowy (od 30.10.1942 r.),
- 159 samodzielna kompania chemiczna (od 27.07.1943 r.),
- 6 samodzielna kompania inżynieryjno-minowa (od 30.10.1942 r.),
- lotniczy oddział łączności (od 27.07.1943 r.),
- 8 samodzielna kompania transportowa (od 30.10.1942 r.),
- 12 polowa piekarnia (od 27.07.1943 r.),
- 1777 polowa kasa Gosbanku (od 27.07.1943 r.),
- 1801 poczta polowa (od 01.12.1942 r.).
Dowódcą 5 Korpusu Zmechanizowanego był generał major Michaił Wołkow, który pełnił tę funkcję od 02.11.1942 do 12.09.1944.
Na dzień 31.10.1942 Korpus dysponował 197 czołgami, w tym: 2 T-34, 78 Mk II Matilda oraz 117 Mk III Valentine. Natomiast 13.12.1942 roku liczba czołgów wzrosła do 217, w tym: 79 Mk II Matilda, 138 Mk III Valentine, 94 samochody pancerne BA-64 oraz transportery opancerzone Universal Carrier.
W okresie od września 1942 do września 1944 roku 5 Korpus Zmechanizowany uczestniczył w następujących operacjach:
- Operacja woroszyłowgradzka – 01.01.1943 – 22.02.1943,
- Operacja dnieprowsko-karpacka – 24.12.1943 – 17.04.1944,
- Operacja jassko-kiszyniowska – 20.08.1944 – 29.08.1944.
Na podstawie rozkazu nr 0306 z 12 września 1944 roku 5 Korpus Zmechanizowany został przeformowany w 9 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Mark Siemiowicz Sołonin. Czerwiec 1941. Ostateczna diagnoza. Wyd. Rebis, Poznań 2015. ISBN 978-83-7818-616-8.
Mark Siemiowicz Sołonin: 22 czerwca 1941 czyli Jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007, seria: Historia. ISBN 978-83-7510-130-0. OCLC 750110162.
Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2011. ISBN 978-83-7510-714-2.
5-й механизированный корпус/ 5 Korpus Zmechanizowany. [dostęp 2016-11-22].