5 Kołobrzeski Pułk Piechoty

5 Kołobrzeski pułk piechoty

5 pp to oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego, który powstał latem 1943 roku na terenie ZSRR jako część 2 Dywizji Piechoty im. Jana H. Dąbrowskiego.

Żołnierze pułku

Dowódcy:

  • ppłk / płk Antoni Szabelski (26 VIII 1943–6 VIII 1945)
  • mjr Leonid Królikowski (VIII–X 1945)
  • ppłk Jan Wantuch (X 1945–IV 1946)
  • płk Kazimierz Sikorski (od IV 1946)

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari:

  • mjr Aleksander Fomin
  • st. szer. Władysław Frydrych
  • chor. Oskar Halpern
  • szer. Rubin Kuperman
  • st. sierż. Jerzy Kurek
  • kpt. Adam Paszt
  • por. Zbigniew Reszke
  • płk Antoni Szabelski
  • por. Stanisław Wąsowicz
  • kpr. Michał Zawadzki

Skład etatowy

  • dowództwo
  • sztab
  • 3 bataliony piechoty
  • kompanie: dwie fizylierów, kompanie przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
  • baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
  • plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony chemicznej, żandarmerii

Łącznie pułk liczył 2915 żołnierzy, w tym 276 oficerów, 872 podoficerów oraz 1765 szeregowców.

Sprzęt:

  • 162 rkm
  • 54 ckm
  • 66 rusznic ppanc
  • 12 armat ppanc 45 mm
  • 4 armaty 76 mm
  • 18 moździerzy 50 mm
  • 27 moździerzy 82 mm
  • 8 moździerzy 120 mm

Marsze i działania bojowe

Po krótkim przeszkoleniu i złożeniu przysięgi, pułk dotarł na front nad Wisłę w lipcu 1944 roku. W sierpniu zadebiutował w walkach, starając się zdobyć przyczółek na lewym brzegu rzeki w okolicy Puław. Kolejne bitwy, w których brał udział, to walki na przyczółku warecko-magnuszewskim, przełamanie Wału Pomorskiego pod Borujskiem i Wierzchowem, a następnie pod Kamieniem Pomorskim. 15 marca 1945 roku żołnierze pułku w Dziwnówku dokonali symbolicznego aktu zaślubin Polski z Bałtykiem. W trakcie operacji berlińskiej pułk wyróżnił się w walkach nad Starą Odrą, Kanałem Ruppinera oraz o Linum.

W uznaniu za szczególne zasługi oraz męstwo wykazane w trudnych starciach, pułk został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy.

Zgodnie z rozkazem Nr 079 Naczelnego Dowódcy Armii Radzieckiej z dnia 4 maja 1945 roku, pułk otrzymał miano „Kołobrzeski”, mimo że nie brał udziału w bitwie o Kołobrzeg. Rozkaz wydany przez Józefa Stalina nie został nigdy sprostowany.

Okres służby pokojowej

Po zakończeniu działań wojennych, pułk stacjonował w składzie wojsk okupacyjnych w Disenchen. Po krótkim pobycie w Niemczech wrócił do kraju, gdzie rozpoczął pokojowy etap swojej historii. Początkowo pełnił służbę na granicy polsko-czechosłowackiej, zabezpieczając odcinek od Krzanowic do Gołuszowic, a jego sztab ulokowany był w Głubczycach.

Następnie jednostka została przeniesiona do Hrubieszowa. Po rocznym pobycie, pułk dotarł do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie od kwietnia 1949 roku pełnił służbę garnizonową.

10 października 1948 roku pułk otrzymał sztandar ufundowany przez mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego.

W połowie maja 1949 roku jednostka została przeniesiona do Szczecina i włączona w skład 12 Dywizji Piechoty. Z Szczecinem pułk był związany przez wiele lat, przechodząc w tym czasie liczne zmiany organizacyjne i przekształcając się z pułku piechoty w pułk zmechanizowany.

Miejsca stacjonowania jednostki:

  • Głubczyce – 1945
  • Częstochowa – koszary Zawada – do listopada 1945
  • Hrubieszów – do lipca 1946
  • Piotrków Trybunalski – do 1949
  • Szczecin – ul. Wojska Polskiego

Przypisy

Bibliografia

  • Dariusz Faszcza: Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
  • Józef Margules: Piechurzy kołobrzeskiej piątki. Z dziejów 5 Kołobrzeskiego pułku piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1967.