5 halerzy (cz. 5 haléřů, słow. 5 halierov) to czechosłowacka moneta o nominale 5 halerzy, która była w obiegu w latach 1991–1992, a wycofano ją z użycia w roku 1993. Projektantami tej monety byli Miroslav Rónai oraz František David.
Wzór
Na awersie monety dominował herb Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, przedstawiający w polu czwórdzielnym naprzemiennie umieszczonego czeskiego koronowanego lwa z podwójnym ogonem oraz słowackie trójwzgórze z krzyżem patriarszym. Powyżej herbu umieszczono skrót nazwy kraju („ČSFR”), a na dole wskazano rok bicia monety. Po bokach tarczy herbowej znajdowały się gałązki lipowe. Inicjał projektanta, „R”, umieszczono poniżej daty.
Rewers monety ukazywał dużą cyfrę oznaczającą nominał, która w dolnej części nakładała się na mniejszą literę „h”, wskazującą na walutę. Obok tej litery, po jej lewej stronie, znajdował się również niewielki inicjał „D”, symbolizujący projektanta Františka Davida.
Nakład
Moneta, według projektu z 1991 roku, była modyfikacją 5 halerzy z roku 1977. Zmiana wzoru awersu miała na celu odejście od socjalistycznej symboliki. Zgodnie z zarządzeniem Banku Państwowego z dnia 14 lutego 1991 roku, nowe monety miały zachować te same parametry fizyczne co ich poprzednicy, ale z uwzględnieniem nowego herbu państwowego. W związku z tym zastosowano wytyczne zawarte w zarządzeniu Ministra Finansów z 18 maja 1977 roku. Nowa moneta miała być bita z krążków ze stopu glinu i magnezu (z 2-procentową domieszką magnezu) o masie 0,75 g ±2,5%. Ustalono również, że rant monet będzie gładki, a ich średnica wyniesie 16,2 mm, przy grubości około 1,6 mm.
Monety, wybite w mennicy w Kremnicy, zostały wprowadzone do obiegu 1 kwietnia 1991 roku, jako kontynuacja wcześniejszego wariantu z 1977 roku. Większość nakładu, ponad 10 milionów sztuk, została wyprodukowana w pierwszym roku produkcji. W następnym roku wybito jedynie 50 tysięcy sztuk, które trafiły na rynek kolekcjonerski w formie zestawów numizmatycznych. Monety te były oficjalnym środkiem płatniczym przez nieco ponad dwa lata – po rozpadzie Czechosłowacji zostały zdemonetyzowane oddzielnie w Czechach (30 kwietnia 1993) i na Słowacji (31 lipca 1993) razem z wcześniejszym wariantem z 1977 roku.
Zobacz też
- czechosłowackie monety obiegowe
- 5 halerzy wzoru z 1923, 1953, 1962 i 1977