5 Gwardyjska Armia Pancerna
5 Gwardyjska Armia Pancerna (ros. 5-я гвардейская танковая армия) to związek operacyjny Armii Czerwonej, a później Armii Radzieckiej, który funkcjonował od 1943 do 1992 roku.
Historia
Formowanie tej armii pancernej rozpoczęło się na mocy rozkazu Naczelnego Wodza z dnia 22 lutego 1943 roku. Dowództwo objął gen. por. Pawieł Rotmistrow, a jednostka od początku swojego istnienia nosiła miano gwardyjskiej. W trakcie walk z armią niemiecką na łuku kurskim armia ta poniosła straty w wysokości 14 tysięcy żołnierzy oraz 427 czołgów i dział pancernych. W 1944 roku 5 Gwardyjska Armia Pancerna dysponowała 52 niszczycielami czołgów M10 Wolverine, które były używane przez 1223 Pułk Artylerii Samobieżnej w ramach 29 Korpusu Pancernego. Niszczyciele te trafiły na front wschodni w ramach programu Lead-Lease.
Dowódcy armii
- marszałek wojsk pancernych ZSRR Pawieł Rotmistrow (luty 1943 – sierpień 1944);
- gen. por. wojsk pancernych M. D. Sołomatin (sierpień 1944);
- gen. płk wojsk pancernych W. T. Wolski (sierpień 1944 – marzec 1945);
- gen. mjr. wojsk pancernych Michaił Sinienko (16 marca – maj 1945);
Struktura organizacyjna
w 1943:
- 3 Gwardyjski Korpus Pancerny;
- 29 Korpus Pancerny;
- 5 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany;
w 1990:
- 8 Dywizja Pancerna;
- 19 (?) Dywizja Pancerna;
- 193 Dywizja Pancerna;
- 56 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych;
- 306 Brygada Artylerii;
- 109 Brygada Zaopatrzenia;
- 119 Pułk Artylerii Rakietowej;
- 40 Pułk Łączności;
- 279 Eskadra BSR;
Operacje
- Operacja Uran (XI-XII 1942);
- Operacja woroszyłowgradzka (I-II 1943);
- Biełgorodzko-charkowska operacja obronna (VII 1943);
- Biełgorodzko-charkowska operacja zaczepna (VIII 1943);
- Operacja kremieńczudzka (IX 1943);
- Operacja kirowogradzka (I 1944);
- Operacja korsuń-szewczenkowska (I-II 1944);
- Operacja humańsko-batoszańska (III-IV 1944);
- Operacja Bagration (VI-VIII 1944);
- Operacja ryska (IX-X 1944);
- Operacja kłajpedzka (X 1944);
- Operacja wschodniopruska (I-IV 1945);
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
- David Porter: Pojazdy pancerne Armii Czerwonej 1939-1945. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11136731.
- Izmienenija v organizacji tankovogo korpusa v gody VOV
- Kniak A., Armii RKKA
- Kniak A., Kavalerijskije divizii RKKA
- Kniak A., Tankovyje divizii RKKA
- Potapov Valeri, The Structure and Organization of the Red Army’s Tank Forces. battlefield.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-14)].
- Franciszek Skibiński: The Structure and Organization of the Red Army’s Tank Forces. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. Brak numerów stron w książce.
- Svirin M., Quantity and condition of tanks in Red Army. battlefield.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-13)].
- Michaił Kozłow: Великая Отечественная война 1941-1945: энциклопедия. Moskwa: 1985. Brak numerów stron w książce.