5 groszy 1949

5 groszy 1949 to moneta o nominale pięciu groszy, wykonana z brązu oraz alupolonu (w niektórych źródłach określanej jako aluminium). Wersja brązowa została wprowadzona do obiegu 30 października 1950 roku na mocy zarządzenia z 14 lutego 1951 roku (M.P. z 1951 r. nr 14, poz. 196), natomiast odmiana w alupolonie zaczęła krążyć 26 września 1956 roku, zgodnie z zarządzeniem Ministra Finansów z 12 września 1956 roku (M.P. z 1956 r. nr 80, poz. 963). Oba typy monet zostały wycofane z obiegu 1 stycznia 1960 roku na podstawie zarządzenia Ministra Finansów z 17 kwietnia 1958 roku (M.P. z 1958 r. nr 31, poz. 177).

Na tej monecie nie widnieje znak mennicy.

Awers

W centralnej części umieszczono godło – orła bez korony, poniżej znajduje się rok 1949, a wokół napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA” (nazwa państwa obowiązująca do 1952 roku).

Rewers

Na rewersie monety znajduje się cyfra „5”, poniżej napis „GROSZY”, a pod nim, po lewej stronie, umieszczona jest gałązka.

Nakład

Moneta została wyprodukowana z rantem gładkim w brązie (waga 3 gramy) oraz z rantem ząbkowanym (karbowanym) w alupolonie (waga 1 gram), według projektu Andreja Petera. Odmiana brązowa została wybita w 1949 roku w liczbie 300 000 000 sztuk w Bazylei, natomiast odmiana alupolonowa powstała w Kremnicy i wyniosła 200 000 000 sztuk.

Opis

Średnica monety jest taka sama jak średnica pięciogroszówki wzoru 1923, bitych w okresie II Rzeczypospolitej. W przypadku odmiany brązowej, masa monet jest również identyczna.

Odmiana w alupolonie miała już przy wprowadzaniu do obiegu błędną nazwę państwa – od 1952 roku przyjęto nazwę Polska Rzeczpospolita Ludowa.

Od 2 maja 1958 roku do 1 stycznia 1960 roku w obiegu krążyły równocześnie pięciogroszówki z różnymi nazwami państwa:

  • Rzeczpospolita Polska (1949)
  • Polska Rzeczpospolita Ludowa (1958, 1959)

Niektóre źródła z drugiego dziesięciolecia XXI wieku podają, że formalna data wycofania monety 5-groszowej 1949 z alupolonu to 1 stycznia 1995 roku, a nie 1 stycznia 1960, jak w przypadku wersji brązowej. Oznaczałoby to, że z prawnego punktu widzenia w obiegu znajdowały się monety 5-groszowe zarówno z nazwą „Rzeczpospolita Polska”, jak i „Polska Rzeczpospolita Ludowa” aż do denominacji złotego w 1995 roku.

Wersje próbne

Znane są również wersje tej monety, które należą do serii próbnych, wykonane z mosiądzu i niklu – pierwsza z wklęsłym, a druga z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybite w nakładzie odpowiednio 100 i 500 sztuk. Katalogi wspominają także o istnieniu wersji próbnych technologicznych wykonanych w tombaku, miedzioniklu, aluminium i mosiądzu (bez napisu „PRÓBA”), wybitych w nieznanych nakładach.

Zobacz też

Przypisy