5 Dywizja
5 Dywizja (niem. 5. Division (Deutsches Kaiserreich)) była niemieckim związkiem taktycznym w okresie Cesarstwa Niemieckiego, którego siedziba znajdowała się we Frankfurcie nad Odrą. Dywizja funkcjonowała w latach 1818–1919.
Wchodziła w skład III Korpusu Armijnego.
Skład dywizji
Na dzień 2 sierpnia 1914 roku, skład dywizji przedstawiał się następująco:
- 9 Brygada Piechoty (9. Infanterie-Brigade) w Brandenburg
- 8 Przyboczny Pułk Grenadierów im. Króla Fryderyka Wilhelma III (1 Brandenburski) – (Leib-Grenadier-Regiment König Friedrich Wilhelm III. (1. Brandenburgisches) Nr. 8) we Frankfurcie nad Odrą
- 48 Pułk Piechoty im. von Stülpnagela (5 Brandenburski) – (Infanterie-Regiment von Stülpnagel (5. Brandenburgisches) Nr. 48) w Kostrzynie nad Odrą
- 10 Brygada Piechoty (10. Infanterie-Brigade) w Kostrzynie nad Odrą
- 12 Pułk Grenadierów im. Księcia Karola Pruskiego (2 Brandenburski) – (Grenadier-Regiment Prinz Karl von Preußen (2. Brandenburgisches) Nr. 12) we Frankfurcie nad Odrą
- 52 Pułk Piechoty im. von Alvenslebena (6 Brandenburski) – (Infanterie-Regiment von Alvensleben (6. Brandenburgisches) Nr. 52) w Chociebużu i Krośnie Odrzańskim
- 5 Brygada Kawalerii (5. Kavallerie-Brigade) we Frankfurcie nad Odrą
- 2 Pułk Dragonów (1 Brandenburski) – 1. Brandenburgisches Dragoner-Regiment Nr. 2 w Schwedt/Oder
- 3 Pułk Ułanów im. Cesarza Rosji Aleksandra II (1 Brandenburski) – (Ulanen-Regiment Kaiser Alexander II. von Rußland (1. Brandenburgisches) Nr. 3) w Fürstenwalde/Spree
- 5 Brygada Artylerii Polowej (5. Feldartillerie-Brigade) we Frankfurcie nad Odrą
- 18 Pułk Artylerii Polowej (2 Brandenburski) – (Feldartillerie-Regiment General-Feldzeugmeister (2. Brandenburgisches) Nr. 18) we Frankfurcie nad Odrą
- 54 Pułk Artylerii Polowej (Nowomarchijski) – (Neumärkisches Feldartillerie-Regiment Nr. 54) w Kostrzynie nad Odrą oraz w Gorzowie (niem. Landsberg an der Warthe)
Działania zbrojne
W trakcie wojny prusko-austriackiej (znanej jako wojna siedmiotygodniowa) w 1866 roku, dywizja brała udział w:
- bitwie pod Sadową, 3 lipca 1866
W czasie wojny francusko-pruskiej (1870–1871) uczestniczyła w:
- bitwie pod Mars-la-Tour, 16 sierpnia 1870
- bitwie pod Beaune-la-Rolande, 28 listopada 1870
- bitwie pod Le Mans, 10–12 stycznia 1871
W I wojnie światowej dywizja wzięła udział w:
- I bitwie nad Marną, 5–9 września 1914
- bitwie pod Verdun, 21 lutego – 20 grudnia 1916
- bitwie nad Sommą, 1 lipca – 18 listopada 1916
- bitwie pod Caporetto, 24 października – 1 grudnia 1917
Dowódcy dywizji
- gen. Wolf Louis Anton Ferdinand von Stülpnagel (1867–1871)
- gen. Colmar Freiherr von der Goltz (1896–1898)
Przypisy
Bibliografia
- Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-074-2.
- Jonathan Viser: Imperial German First Army. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-08]. (ang.)
- Claus von Bredow, bearb., Historische Rang- und Stammliste des deuschen Heeres (1905)
- Hermann Cron et al., Ruhmeshalle unserer alten Armee (Berlin, 1935)
- Hermann Cron, Geschichte des deutschen Heeres im Weltkriege 1914-1918 (Berlin, 1937)
- Günter Wegner, Stellenbesetzung der deutschen Heere 1815-1939. (Biblio Verlag, Osnabrück, 1993), Bd. 1
- Histories of Two Hundred and Fifty-One Divisions of the German Army which Participated in the War (1914-1918), compiled from records of Intelligence section of the General Staff, American Expeditionary Forces, at General Headquarters, Chaumont, France 1919 (1920)