5 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza
5 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza stanowi związek taktyczny Wojsk Ochrony Pogranicza, który pełnił służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Brygada została sformowana w 1950 roku na podstawie 23 Brygady Ochrony Pogranicza, w oparciu o rozkaz MBP nr 043/org z dnia 3 czerwca 1950. Nowa numeracja batalionów oraz brygad weszła w życie 1 stycznia 1951 roku. Sztab brygady miał swoją siedzibę w Kłodzku, przy ulicy Lutyckiej.
Zgodnie z etatem czasu „P” nr 352/15, na dzień 1 listopada 1954 roku, brygada liczyła 2533 żołnierzy, natomiast etat czasu „W” nr 0352/12 przewidywał 3106 żołnierzy.
Na podstawie etatu czasu „P” nr 352/36, na dzień 1 sierpnia 1957 roku, brygada liczyła 2282 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0352/23 przewidywał 3411 żołnierzy.
Brygada została rozformowana w 1958 roku, na jej bazie powstała 5 Sudecka Brygada WOP.
Struktura organizacyjna
W 1950 roku struktura brygady obejmowała:
- dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
- 51 batalion WOP – Stronie Śląskie
- 52 batalion WOP – Bystrzyca Kłodzka
- 53 batalion WOP – Duszniki-Zdrój
- 54 batalion WOP – Wałbrzych
Dowódcy brygady
- ppłk Jakub Margules
- ppłk Witold Kłoczko
- płk Bronisław Wąsowski
Przekształcenia
11 Oddział Ochrony Pogranicza → 11 Wrocławski Oddział WOP → 23 Brygada Ochrony Pogranicza → 5 Brygada WOP → 5 Sudecka Brygada WOP → Sudecka Brygada WOP → Sudecki Batalion WOP
Przypisy
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.