5 Brygada Jazdy (5 BJ)
5 Brygada Jazdy (5 BJ) była znaczącą jednostką jazdy Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W maju 1919 roku Ministerstwo Spraw Wojskowych, we współpracy z Naczelnym Dowództwem Wojska Polskiego, podjęło decyzję o sformowaniu pięciu brygad jazdy. Proces ten rozpoczął się w lipcu 1919, kiedy to powołano do życia 5 Brygadę Jazdy, w której skład weszły: 2 pułk szwoleżerów, 1 i 3 pułk ułanów oraz 5 dywizjon artylerii konnej. Dowódcą brygady został francuski pułkownik Colbert.
Jednostka została sformowana w rejonie Kozowej, w Małopolsce Wschodniej, w czerwcu 1919 roku. Działała w składzie: 1 i 9 pułk ułanów oraz 1 bateria 2 dywizjonu artylerii konnej. Do sierpnia 1919 roku podlegała dowódcy 6 Armii, a do października brała udział w walkach na Froncie Wołyńskim. Zimą 1920 roku uczestniczyła w zajęciu Pomorza.
W kontekście planowania wiosennej ofensywy na Ukrainie, w kwietniu 1920 roku, dla celów taktycznych zorganizowano Dywizję Jazdy pod dowództwem generała Jana Romera, w skład której weszły: 4 Brygada Jazdy pod dowództwem pułkownika Sulimirskiego oraz 5 Brygada Jazdy dowodzona przez pułkownika Romana Pasławskiego.
W połowie lipca 1920 roku, w ramach reorganizacji, jednostka została rozwiązana, jednakże w październiku 1920 roku została odtworzona.
W czerwcu 1921 roku, na podstawie odtworzonej 5 Brygady Jazdy w DOK V, sformowano V Brygadę Jazdy z dowództwem w Krakowie. Brygada ta kontynuowała tradycje wojennej 5 BJ.
Struktura organizacyjna
Obsada personalna dowództwa
Dowódcy brygady:
- pułkownik Colbert
- pułkownik Stefan Suszyński (od 23 VIII 1919 -)
- pułkownik Roman Pasławski (był IV 1920?)
- podpułkownik Władysław Oksza-Orzechowski (VI 1920)
Pomocnik dowódcy brygady:
- pułkownik Rudolf Alzner (od 22 III 1921)
Przypisy
Bibliografia
„Księga jazdy polskiej”, pod protektoratem marszałka Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993.
Mirosław M. Giętkowski, Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837. Brak numerów stron w książce.
Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Crear, 1992. ISBN 83-900345-0-7.
Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
Dowódcy dywizji i brygad jazdy/kawalerii…
Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.