4Q166 – Rękopis Komentarza do Księgi Ozeasza
4Q166, znany również jako 4QpHosa, to rękopis sporządzony na pergaminie, który zawiera komentarz do biblijnej Księgi Ozeasza. Został odkryty w grocie 4 w Kumran, co klasyfikuje go jako część zwojów znad Morza Martwego. Datowany jest na koniec I wieku p.n.e. Jego wymiary wynoszą 17,5 na 16,8 cm.
Rękopis ten stanowi komentarz (hebr. peszarim פשר, co oznacza interpretacje oraz komentarze) do fragmentu Księgi Ozeasza 2:8-14. Zawarty w nim tekst dotyczy relacji między Bogiem a Izraelem, gdzie Bóg jest przedstawiony jako mąż, a Izrael jako niewierna żona. W komentarzu niewierny Izrael został uwiedziony przez „Człowieka kłamstwa”. Dokument wskazuje, że powodem tego zwiedzenia jest głód. Może on być interpretowany jako metafora, aczkolwiek odnosi się również do rzeczywistej suszy, która miała miejsce w tamtych czasach i jest potwierdzona w źródłach historycznych.
Ten rękopis stanowi większy fragment spośród dwóch odrębnych fragmentów komentarza do Księgi Ozeasza odnalezionych w grocie 4. Pismo użyte w dokumencie jest identyczne z tym, które występuje w komentarzu do Księgi Psalmów. Styl pisma jest prosty, półoficjalny, charakteryzujący się okresem Heroda.