48 Dywizja Strzelców

48 Dywizja Strzelców

48 Dywizja Strzelców była dywizją piechoty Armii Czerwonej, która działała w czasie wojny polsko-bolszewickiej, głównie na obszarze współczesnej Białorusi.

Formowanie i walki

Dywizja została sformowana w jesieni 1919 roku w rejonie Tuły jako 1 Tulska Dywizja Strzelców. W styczniu 1920 weszła w skład 15 Armii.

Wzięła udział w walkach z oddziałami polskimi w rejonie Dryssy i Połocka. W czerwcu 1920 została włączona do struktury 4 Armii, a od sierpnia działała w ramach 16 Armii, uczestnicząc w drugiej ofensywie Tuchaczewskiego, walcząc m.in. pod Wilnem i Kobryniem.

Na dzień 1 sierpnia 1920 jej 143 Brygada Strzelców liczyła 2553 żołnierzy, z czego 1840 stanowili piechurzy.

W trakcie bitwy niemeńskiej brała udział w walkach w rejonie Wołkowyska przeciwko oddziałom Grupy gen. Junga. W dniach 27 i 28 września broniła Słonima, jednak bez powodzenia, a w październiku prowadziła walki o Słuck. Po podpisaniu rozejmu dywizja uczestniczyła w starciach z oddziałami gen. Bułak-Bałachowicza.

12 września 1920 roku, po zdobyciu Kobrynia przez Wojsko Polskie, do niewoli polskiej trafiło 180 żołnierzy z radzieckich 48 oraz 57 Dywizji Strzelców.

Struktura organizacyjna

W składzie dywizji na dzień 1 sierpnia 1920 znajdowały się:

  • dowództwo dywizji
  • 142 Brygada Strzelców
    • 424 pułk strzelców
    • 425 pułk strzelców
    • 426 pułk strzelców
    • dywizjon artylerii
  • 143 Brygada Strzelców
    • 427 pułk strzelców
    • 428 pułk strzelców
    • 429 pułk strzelców
    • dywizjon artylerii
  • 144 Brygada Strzelców
    • 430 pułk strzelców
    • 431 pułk strzelców
    • 432 pułk strzelców
    • dywizjon artylerii
  • pułk kawalerii

W tym czasie dywizja dysponowała 7100 „bagnetami”, 100 „szabel”, 183 karabinami maszynowymi oraz 22 armatami dywizyjnymi wz. 1902.

Dowódcy dywizji

N.D. Logofet (X 1919 – VII 1920)

J.W. Baranowicz (od 5 VII 1920)

Przypisy

Bibliografia

Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek: Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1990, seria: Monografie Instytutu Nauk Społecznych.

Józef Moszczeński: Rosyjski plan bitwy nad Wisłą w 1920. W: Izabela Borańska-Chmielewska (projekt): Polskie zwycięstwo dla wolności Europy; księga pamiątkowa arma virumque cano; 100-lecie bitwy warszawskiej 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy; Centralna Biblioteka Wojskowa, 2020. ISBN 978-83-955800-5-5.

Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.

Władysław Sikorski: Nad Wisłą i Wkrą. Studium do polsko-rosyjskiej wojny 1920 roku (reprint). Warszawa: Wydawnictwo 2 Kolory Sp.z o.o., 2015. ISBN 978-83-64649-16-5.