4,7 cm Pak (t) auf Pz.Kpfw. 35 R (f) – niemiecki niszczyciel czołgów stworzony na bazie francuskiego czołgu lekkiego Renault R-35.
Historia
Po porażce Francji w czerwcu 1940 roku, niemieckie siły zajęły znaczne ilości francuskiego sprzętu pancernego. Wśród zdobytych pojazdów znalazło się około 800 czołgów R-35, którym nadano niemieckie oznaczenie Pz.Kpfw. 35 R 731(f). Te pojazdy zostały zaprojektowane jako wsparcie dla piechoty, co skutkowało ich mocnym opancerzeniem, ale jednocześnie słabym uzbrojeniem (armata kal. 37 mm) oraz niską prędkością. Początkowo planowano włączenie czołgów R-35 do jednostek pancernych, jednak ich niedoskonałości sprawiły, że szybko zrezygnowano z tego pomysłu. Zamiast tego, zdobyte czołgi zaczęto włączać do samodzielnych oddziałów pancernych stacjonujących na okupowanych terenach, jednostek piechoty w Francji, a także przekazywać niemieckiej policji oraz oddziałom bezpieczeństwa walczącym z partyzantami. Mimo tych działań, problem z efektywnym wykorzystaniem zdobytych R-35 wciąż pozostawał aktualny.
Jednym z przykładów skutecznego uzbrojenia, które sprawdziło się podczas kampanii francuskiej, był niszczyciel czołgów Panzerjäger I oparty na podwoziu czołgu lekkiego PzKpfw I Ausf. B. Malejąca liczba czołgów PzKpfw I, które mogły być przebudowane na niszczyciele czołgów, w połączeniu z dużą ilością nieużywanych R-35, doprowadziła do decyzji o stworzeniu nowego niszczyciela czołgów wykorzystującego podwozie R-35 i uzbrojonego podobnie jak Panzerjäger I w działo przeciwpancerne 4,7 cm PaK 36(t).
Projekt nowego pojazdu został opracowany przez berlińską firmę Alkett. Prace rozpoczęły się w grudniu 1940 roku, a 8 lutego 1941 roku powstał prototyp z nadbudówką wykonaną z miękkiej stali. Z czołgu R-35 usunięto obrotową wieżę i zamontowano w jej miejscu dużą, odkrytą nadbudówkę. Płyta przednia nadbudówki miała grubość 25 mm, a pozostałe ściany 20 mm. W przedniej płycie zamocowano działo kal. 47 mm, które miało kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej wynoszący 35°, a w pionowej od −8° do +12°. Załoga pojazdu składała się z mechanika-kierowcy, dowódcy, celowniczego oraz ładowniczego.
Zgodnie z początkowym zamówieniem, powstało 130 wozów, a później zamówiono dodatkowe 70. Wśród nich 26 pojazdów było wozami dowodzenia, które nie miały armaty, a jedynie były uzbrojone w MG 34. Pojazdy przeznaczone do przebudowy prawdopodobnie remontowano w zakładach Renault w Paryżu, a następnie dostarczano do zakładów Alkett, gdzie instalowano nadbudówki z uzbrojeniem. Do maja 1941 roku przebudowano 93 pojazdy, w czerwcu 33, w lipcu 5, w sierpniu 22, we wrześniu 28, a w październiku 19. Powstał również prototyp wozu uzbrojonego w armatę Pak 38 kal. 50 mm, jednak produkcja seryjna takich pojazdów nie została uruchomiona.
O użyciu bojowym 4,7 cm Pak (t) auf Pz.Kpfw. 35 R (f) brakuje szczegółowych informacji. Wozy tego typu, z uwagi na niską maksymalną prędkość, były przydzielane jednostkom piechoty. Na dzień 1 kwietnia 1942 roku Wehrmacht dysponował 148 tymi pojazdami, natomiast na początku 1944 roku już tylko 110. Do 1943 roku niewielka ilość tych wozów była używana na froncie wschodnim II wojny światowej. Większość z nich została przydzielona jednostkom stacjonującym we Francji, gdzie wykorzystano je do odparcia alianckiego rajdu na Dieppe w sierpniu 1942 roku, a następnie podczas walk w Normandii (czerwiec-sierpień 1944). Większość tych pojazdów została zniszczona lub porzucona we Francji latem 1944 roku.
Bibliografia
Mariusz Skotnicki. Pierwsze niszczyciele czołgów Wehrmachtu. „Nowa Technika Wojskowa”. 2000. nr 3. s. 33–39. ISSN 1230-1655.