45 Dywizja Strzelców – jednostka piechoty Armii Czerwonej z okresu wojny polsko-bolszewickiej. Wiosną 1920 roku znajdowała się w składzie 14 Armii.
Formowanie i walki
Dywizja została sformowana latem 1919 roku w rejonie Odessy. Początkowo weszła w skład 12 Armii i brała udział w walkach na obszarze Odessy oraz Żytomierza.
W listopadzie 1919 roku została przydzielona do 14 Armii, jednak w marcu 1920 roku powróciła do 12 Armii, zastępując zdemoralizowaną 44 Dywizję Strzelców nad Wołkiem.
Dywizja toczyła walki z polską 5 Dywizją Piechoty, ponosząc znaczne straty, co doprowadziło do jej wycofania na tyły w podobny sposób jak 44 DS.
W czerwcu 1920 roku wzięła udział w ofensywie Armii Czerwonej na Ukrainie, walcząc w rejonie Białej Cerkwi oraz Dubna. W sierpniu wsparła 1 Armię Konną w okolicach Lwowa. Na przełomie sierpnia i września bezskutecznie próbowała zdobyć Busk. Po podpisaniu rozejmu z Polską brała udział w starciach z oddziałami Ukraińskiej Republiki Ludowej.
23 kwietnia 1920 roku odwodowe formacje tej dywizji zostały zaatakowane przez 2 Brygadę Halicką.
W wyniku ofensywy kijowskiej Wojska Polskiego 45 Dywizja Strzelców jako jednostka taktyczna praktycznie przestała istnieć. Po uzupełnieniu składu w maju 1920 roku, dywizja wyruszyła w marsz na Ładożyn nad Bohem.
30 czerwca 1920 roku w okolicach Grycowa 45 DS starła się z polską 18 Dywizją Piechoty ze składu 6 Armii.
17 sierpnia 1920 roku dywizja bez powodzenia walczyła w rejonie Płońska, po czym nastąpił odwrót wojsk bolszewickich, który trwał aż do 25 sierpnia.
Dowódcy dywizji
Iona Jakir (X 1919 – IV 1921)
Struktura organizacyjna
stan na sierpień 1920
dowództwo dywizji
- 133 Brygada Strzelców (397 ps, 398 ps, 399 ps)
- 134 Brygada Strzelców (400 ps, 401 ps, 402 ps)
- 135 Brygada Strzelców (403 ps, 404 ps, 405 ps)
- Samodzielna Brygada Kawalerii Kotowskiego (1 pk, 2 pk, ba 3-cal)
Przypisy
Bibliografia
Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek: Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1990, seria: Monografie Instytutu Nauk Społecznych.
Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
Marek Tarczyński (red.): Bitwa lwowska 1920. Dokumenty operacyjne. T. 1. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2002. ISBN 83-7399-012-7.