44 Batalion WOP

44 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza

44 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza to zlikwidowany samodzielny pododdział, który pełnił służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.

Składnica Materiałowa Głubczyce

Składnica Materiałowa Głubczyce była zlikwidowaną składnicą zaopatrzenia kwatermistrzowskiego Wojsk Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na mocy rozkazu MBP nr 043/org. z dnia 3 czerwca 1950 roku, na bazie 21 Brygady Ochrony Pogranicza, powstała 4 Brygada Wojsk Pogranicza. Z kolei 1 stycznia 1951 roku 69 batalion Ochrony Pogranicza został przekształcony w 43 batalion WOP, z siedzibą w Głubczycach przy ulicy Żeromskiego JW 2502.

Zarządzeniem MSW nr 0104/61/WW z dnia 4 lipca 1961 roku, 44 batalion WOP w Głubczycach został przeformowany. Komendę nad strażnicami przejęły sąsiadujące bataliony: 45. w Prudniku oraz 43. w Raciborzu. Ostatecznie batalion został rozformowany w 1962 roku.

W miejsce rozformowanego batalionu utworzono referat zwiadu, który podlegał sekcji zwiadu 43 batalionu WOP. Grupa Operacyjna Zwiadu WOP organizowała i prowadziła działania operacyjne związane z ochroną granicy państwowej, kontrwywiadowczą ochroną kraju, operacyjną ochroną obiektów oraz zapewnieniem ładu i porządku w strefie nadgranicznej. W swoich działaniach korzystała z osobowych źródeł informacji z zaplecza strażnic WOP, takich jak:

  • Pilszcz
  • Bliszczyce
  • Krasne Pole
  • Równe

Utworzono również Składnicę Sprzętu Kwatermistrzowskiego, która podlegała sztabowi GB WOP, a następnie dowództwu WOP.

Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 7 maja 1991 roku, w związku z rozwiązaniem jednostek WOP oraz utworzeniem jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 roku rozwiązać Składnicę Samochodową WOP w Głubczycach, która istniała według etatu nr 44/0133, zatrudniając 61 żołnierzy i 2 pracowników cywilnych na okres „W” oraz 72 żołnierzy i 2 pracowników cywilnych na okres „P”.

Straż Graniczna:

15 maja 1991 roku Wojska Ochrony Pogranicza przestały istnieć, a 16 maja 1991 roku powstała Straż Graniczna, która przejęła obiekty koszarowe, gdzie utworzono Składnicę Samochodową Komendy Głównej Straży Granicznej. Następnie Śląski Oddział Straży Granicznej przejął te obiekty i utworzył Grupę Operacyjną Wydziału Ochrony Granicy Państwowej (WOGP), a także Grupę Techniki i Zabezpieczenia Wydziału Techniki i Zabezpieczenia, odpowiedzialną za zabezpieczenie logistyczne strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych na kierunku głubczyckim, a od 1994 roku także prudnicko-nyskiego. Samodzielna kompania odwodowa, przeniesiona z Prudnika, została w 1999 roku przeniesiona do Cieszyna. Po opuszczeniu koszar przez tę jednostkę, obiekt został przekazany gminie.

Struktura organizacyjna

Dowództwo i pododdziały sztabowe znajdowały się w Głubczycach.

W 1954 roku batalionowi podlegały:

  • 223 strażnica WOP Pilszcz
  • 224 strażnica WOP Boboluszki
  • 225 strażnica WOP Bliszczyce
  • 226 strażnica WOP Krasne Pole
  • 227 strażnica WOP Równe
  • 228 strażnica WOP Pomorzowice

1 stycznia 1960 roku batalionowi WOP Głubczyce podlegały:

  • 8 strażnica WOP IV kategorii Pomorzowice
  • 9 strażnica WOP IV kategorii Równe
  • 10 strażnica WOP IV kategorii Krasne Pole
  • 11 strażnica WOP IV kategorii Bliszczyce
  • 12 strażnica WOP IV kategorii Boboluszki
  • 13 strażnica WOP IV kategorii Pilszcz

Od 1961 do 1962 roku batalionowi WOP Głubczyce podlegały:

  • Strażnica WOP Kietrz
  • Strażnica WOP Ściborzyce
  • Strażnica WOP Pilszcz
  • Strażnica WOP Boboluszki
  • Strażnica WOP Bliszczyce
  • Strażnica WOP Krasne Pole
  • Strażnica WOP Równe
  • Strażnica WOP Pomorzowice (do 03.07.1961)

Historia

W czerwcu 1956 roku, w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej oraz w strefie działań, odnajdywano pakunki z ulotkami tzw. „bibuły”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi. W związku z masowością tego zjawiska, żołnierze otrzymali pozwolenie na użycie broni w celu zestrzelenia nisko przelatujących balonów, nawet jeśli znajdowały się one na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – podobne czynności podejmowali czechosłowaccy pogranicznicy.

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu

  • mjr Ludwik Majchrowicz (w 1951)
  • mjr Jan Mikoszewski (w 1953)
  • ppłk Jan Krasowski (1955–1961)

Kierownicy GOZ WOP

  • kpt./mjr Stanisław Pogan (w 1976)
  • mjr Zdzisław Florczak (21.04.1983–31.07.1990)

Kierownicy składnicy

  • kpt. Jan Muryjas (w 1976)
  • chor./st. chor. Ryszard Orlik (w 1984–05.1991)

Straż Graniczna:

  • mjr SG Zenon Demichowicz – do rozformowania.

Kierownik GTiZ

  • por. SG/kpt. SG Krzysztof Kołodyński (1991–1999)

Dowódca sko

  • kpt. SG/mjr SG Bogusław Kuliński (1994–1999)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1944–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy J. Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Mirosław Kudasiewicz: Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”, 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X.
  • Halina H. Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204.
  • Archiwum Straży Granicznej, D WOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.