43 Armia Rakietowa

43 Armia Rakietowa, odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru, była jednostką operacyjną Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego ZSRR, a później Ukrainy. Sztab armii znajdował się w mieście Winnica na Ukrainie, oznaczenie JW 35564.

Dowództwo armii zostało utworzone 20 sierpnia 1960 na podstawie dyrektywy Sztabu Głównego Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego ZSRR nr 866397 z dnia 4 czerwca 1960. Początkowo w skład armii wchodziły trzy dywizje oraz dwie brygady rakiet średniego zasięgu R-12 (kod NATO: SS-4 „Sandal”).

Armia dysponowała 176 międzykontynentalnymi rakietami balistycznymi, które były umieszczone w silosach UR-100 (90 wyrzutni) oraz R-36 (40 wyrzutni), a także na wyrzutniach kolejowych RT-23 (46 wyrzutni).

W 1992 roku dowództwo 43 Armii Rakietowej w Winnicy zostało przekazane Ukrainie. Do 1995 roku z uzbrojenia armii wycofano trzy typy międzykontynentalnych rakiet balistycznych: UR-100 8K84 (kod NATO: SS-11 „Sego”), RT-2P „Mołodiec” (kod NATO: SS-24 „Scalpel”) oraz MR-UR-100 (kod NATO: SS -17 Mod.1 „Spanker”).

W 1998 roku 43 Armia Rakietowa została rozformowana.

Skład

Od 1970 roku w skład 43 Armii Rakietowej wchodziły:

19 Zaporoska Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji stacjonował w miejscowości Rakowo w obwodzie Chmielnickim – JW 33874. Została sformowana w 1960 roku na bazie 7 Dywizji Artylerii Przełamania. Do 1964 roku stacjonowała w Gajsinie w obwodzie winnickim. W jej wyposażeniu znajdowały się kompleksy rakietowe: 8К63, 8К65, 8К84, 15А20, 15А30, 15А35. W latach 90. dywizja została rozformowana.
31 Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji znajdował się w Prużanach w obwodzie brzeskim na Białorusi – JW 18288. Została sformowana 1 lipca 1960 roku na bazie 83 Dywizji Lotniczej w Pińsku. 31 grudnia 1990 roku dywizja została rozformowana.
32 Chersońska Dywizja Rakietowa im. Dmitrija Ustinowa. Sztab dywizji stacjonował w Postawach-2 w obwodzie witebskim na Białorusi – JW 14153. Została sformowana 1 lipca 1960 roku na bazie 45 gwardyjskiej Dywizji Pancernej oraz 33 gwardyjskiej Dywizji Zmotoryzowanej. 32 Dywizja Rakietowa była drugą dywizją w składzie Strategicznych Wojsk Rakietowych, która otrzymała mobilny kompleks rakiet średniego zasięgu „Pionier” (kod NATO: SS-20 mod.1 „Saber”). Z dniem 1 grudnia 1993 roku dywizja została rozformowana.
35 Dywizja Rakietowa. Została sformowana w 1960 roku w Ordżonikidze – JW 52929. Pod koniec lat 60. została przeniesiona do Barnaułu w obwodzie Ałtajskim, gdzie weszła w skład 33 Armii Rakietowej.
43 Gwardyjska Smoleńska Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji stacjonował w Romnach w obwodzie sumskim na Ukrainie – JW 54196. Została sformowana w 1961 roku na bazie 200 Brygady Rakietowej. Na jej uzbrojeniu znajdowały się rakiety R-12, R-14U oraz „Pionier” UTTCh. Dywizja została rozformowana w 1992 roku.
44 Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji stacjonował w Kołomyi w obwodzie iwano-frankiwskim na Ukrainie – JW 24621. Została sformowana w 1960 roku na bazie 73 Brygady Inżynieryjnej. Rozformowano ją w 1989 roku.
46 Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji stacjonował w Pierwomajsku nad Bugiem w obwodzie nikołajewskim na Ukrainie – JW 33883. Została sformowana w 1961 roku na bazie 29 Brygady Rakietowej. Rozformowana w 1992 roku.
50 Dywizja Rakietowa. Sztab dywizji znajdował się w Biełokorowiczach w obwodzie żytomierskim na Ukrainie – JW 32192. Została sformowana w 1961 roku na bazie 80 Brygady Rakietowej. Na jej uzbrojeniu były rakiety R-12 oraz „Pionier”. Dywizja została rozformowana w 1991 roku.

Dowódcy 43 Armii Rakietowej

1960-1968 – gen. płk Michaił Grigoriew
1968–1974 – gen. płk Aleksiej Mieljochin
1974-1975 – gen. por. Jurij Zabiegajłow
1975-1982 – gen. płk Wadim Niedielin
1982-1987 – gen. por. Aleksandr Wołkow
1987-1991 – gen. por. Walerij Kirilin
1991–1993 – gen. por. Władimir Michtiuk

Przypisy

Bibliografia

Stanisław Zarychta: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945–2015. Warszawa: Bellona SA, 2016. ISBN 978-83-11-14235-0.

B. Potyrała, W. Szlufik – Dowództwo sił Zbrojnych ZSRR od rewolucji naukowo-technicznej do równowagi strategicznej, wyd. WSP Częstochowa, 2000 r.

Perechen woinskich czastiej 1946-1991, wyd. Tomsk, 2002 r.

W. Fieskow, K. Kałasznikow, W. Golikow – Armia Radziecka w latach zimnej wojny 1946-1991, wyd. Tomsk, 2004 r.

Strona internetowa: http://rvsn.ruzhany.info/rvsn_summary1.html

Strona internetowa: http://www.russianarms.ru