41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego

41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (41 plm) to jednostka lotnictwa myśliwskiego ludowego Wojska Polskiego oraz Sił Zbrojnych RP.

Pułk miał swoją siedzibę na lotnisku w Malborku i dysponował lotniskiem zapasowym w miejscowości Wdzydze oraz RLP, które znajdowało się około 5 km od Lasowic.

Formowanie i zmiany organizacyjne

41 pułk został utworzony na lotnisku w Malborku w dniu 1 czerwca 1952 roku. Etat nr 6/165 przewidywał zatrudnienie 290 żołnierzy. Jednostka weszła w skład 9 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego.

W roku 1990 pułk został podporządkowany dowódcy 2 Korpusu Obrony Powietrznej z siedzibą w Bydgoszczy.

W 2000 roku 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego został rozwiązany.

Tradycje pułku

Dnia 11 marca 1996 roku pułk przejął dziedzictwo i kontynuację tradycji:

4 eskadry lotniczej (1919)
4 eskadry wywiadowczej „Toruńskiej” (1920)
141 i 142 eskadry myśliwskiej 4 pułku lotniczego
306 Dywizjonu Myśliwskiego „Toruńskiego” (1940)

Odznaka pułkowa

Odznaka pułku ma wymiary 33×23 mm i przybiera formę emaliowanej niebieskiej płytki. Dolna część oraz prawy bok zawierają kontury samolotu odrzutowego MiG-21, podczas gdy lewy bok ozdobiony jest skrzydłem husarskim. Na odznace znajduje się popiersie rycerza w zbroi, chronionego tarczą, z herbem Malborka oraz mieczem w pozycji poziomej na tarczy. Rycerz nosi zamkniętą przyłbicę z biało-czerwoną szachownicą zamiast pióropusza. Odznakę zaprojektował Wieńczysław Zawadka.

Samoloty

Na początku podstawowym samolotem używanym przez pułk był MiG-15 (Lim 1), a następnie jego zmodernizowana wersja MiG-15bis (Lim-2) oraz szkolno-treningowy UTMiG-15.

W ramach modernizacji lotnictwa, na uzbrojenie pułku wprowadzono nowy, około dźwiękowy samolot myśliwski MiG-17 (Lim-5) oraz jego udoskonaloną wersję MiG-17pf.

W 1964 roku 41 plm otrzymał naddźwiękowe samoloty MiG-21F. W kolejnych latach wprowadzano różne modyfikacje tych samolotów. Wszystkie nowe serie MiG-21 były pierwotnie kierowane do 41 plm, zanim trafiły do innych pułków dywizji.

Struktura organizacyjna

W skład dowództwa pułku wchodziły:

trzy eskadry lotnictwa myśliwskiego
39 batalion zaopatrzenia
26 batalion radiotechniczny
40 batalion łączności i ubezpieczenia lotów
25 bateria artylerii przeciwlotniczej
eskadra techniczna

Dowódcy pułku

mjr pil. Aleksander Babunow
mjr pil. Stefan Łazar
ppłk dypl. pil. Adam Bidziński (XII 1953 – X 1955)
ppłk dypl. pil. Jarosław Gibki
ppłk dypl. pil. Józef Mizera
kpt. dypl. pil. Jerzy Zych (X 1964 – IX 1966)
ppłk dypl. pil. Jerzy Budzisz (X 1966 – II 1971)
ppłk dypl. pil. Stanisław Warzecha
ppłk dypl. pil. Aleksander Zakrzewski
płk dypl. pil. Wincenty Bordon
płk dypl. pil. Eugeniusz Sumpor
płk dypl. pil. Marian Gąsiorowski
mjr dypl. pil. Wiesław Kędzierski
ppłk dypl. pil. Janusz Olczak

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielochowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. Warszawa: Bellona, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce.

[red.] Józef Zieliński: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-1112-14-09.

Henryk Czyżyk: 9 i 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego w latach 1952 – 1990. Przegląd Wojskowo-Historyczny nr 4/2009.