41 Batalion Straży Granicznej

41 Batalion Straży Granicznej to jednostka organizacyjna Straży Granicznej w czasie II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z dnia 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych, rozkazem z 9 listopada 1922 roku, zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”. Wprowadził również nową organizację wewnętrzną w tej formacji. 41 batalion celny został przekształcony w 41 batalion Straży Granicznej.

41 batalion Straży Granicznej działał w ramach Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Sopoćkiniach, a jego dowództwo miało siedzibę w Druskiennikach. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych, składająca się z trzech plutonów, z których każdy miał po dwa karabiny maszynowe. Dowódca batalionu dysponował uprawnieniami dyscyplinarnymi dowódcy pułku. Łączna liczba żołnierzy w batalionie wynosiła 614, w tym 14 oficerów.

W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek Policji Państwowej i został rozwiązany.

Służba graniczna

W grudniu 1922 roku batalion zabezpieczał odcinek granicy państwowej o długości 52 km, od Przewałki do rzeki Uły.

Na przełomie 1922 i 1923 roku, do dyspozycji Komendy Powiatowej Policji Państwowej w Sejnach, przydzielono z batalionu ppor. Stanisława Lichoniewicza oraz 55 żołnierzy. Po przydzieleniu do policji, żołnierze zostali przemundurowani i pełnili służbę według regulaminów policyjnych. Ich zadaniem była ochrona ludności w polskim pasie neutralnym przed atakami litewskich partyzantów.

30 kwietnia 1923 roku przeprowadzono korektę obsady granic. 41 batalion zajmował odcinek o długości około 53 km od wsi Miliniszki do wsi Mielniki (wył.) i wystawiał 19 placówek.

W dniach 25-30 czerwca 1923 roku, pododcinek chroniony przez batalion, wraz z wyposażeniem granicznym oraz większością sprzętu, został przekazany Policji Państwowej. Większość oficerów postanowiła kontynuować służbę w oddziałach granicznych policji.

Sąsiednie bataliony

42 batalion Straży Granicznej ⇔ – XII 1922

Żołnierze batalionu

Komendanci batalionu

Struktura organizacyjna

Przypisy

Bibliografia

Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.

Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.

Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.

Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.

Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.

Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.

Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].

Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych: przeniesienia siedzib komend, batalionów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/53.)

Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/77.)