40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego

40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego

40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego (40 elt) była jednostką Sił Szybkiego Reagowania w okresie od 2000 do 2010 roku. Jej głównym zadaniem było zwalczanie powietrznych, naziemnych oraz nawodnych obiektów przeciwnika, a także realizacja zadań ogniowych i rozpoznawczych o charakterze operacyjno-taktycznym. Eskadra była wyposażona w samoloty Su-22M4K. Została utworzona 1 stycznia 2000 roku w wyniku rozformowania 40 Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. W 2010 roku przekształcono ją w 21 Bazę Lotnictwa Taktycznego.

Historia

W październiku 1951 roku w Krakowie sformowano 40 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego na bazie eskadry wydzielonej z 2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego.

W lutym 1952 roku pułk został przeniesiony do Mierzęcic, a w styczniu 1953 roku do Świdwina. W 1971 roku zmieniono nazwę 40 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego na 40 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego, a w 1982 roku na 40 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. 23 sierpnia 1999 roku rozformowano 40 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego, na jego miejscu powstały 39 Eskadra Lotnictwa Taktycznego, 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego oraz 11 Baza Lotnicza w Świdwinie.

40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego została utworzona na podstawie Rozkazu Dowódcy WLOP Nr 0142 z dnia 23 sierpnia 1999 roku, w wyniku rozformowania 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Świdwinie. Rozpoczęła działalność 1 stycznia 2000 roku i kontynuowała tradycje swojego poprzednika, z którego pochodziła większość pilotów i personelu technicznego.

Jednostka stacjonowała na lotnisku w Świdwinie i była podległa 1 Brygadzie Lotnictwa Taktycznego, przemianowanej później na 1 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego.

1 lipca 2010 roku eskadra przekształciła się w 21 Bazę Lotnictwa Taktycznego.

Dowódcy eskadry

• Kpt.pil. Cezary Wasser (23.08.1999-01.09.2003)
• Mjr pil. Mirosław Tomaszewski (01.09.2003-04.02.2004)
• Mjr pil. Wojciech Maniewski (04.02.2004-01.07.2004) (pełnił obowiązki czasowo)
• Kpt.pil. Dariusz Maciąg (01.07.2004-02.10.2006) zginął tragicznie w katastrofie lotniczej samolotu CASA C295M podczas lądowania na lotnisku w Mirosławcu
• Ppłk pil. Wojciech Maniewski (02.10.2006-23.01.2008) zginął tragicznie w katastrofie lotniczej samolotu CASA C295M podczas lądowania na lotnisku w Mirosławcu
• Ppłk pil. Ireneusz Łyczek (25.05.2008-do rozwiązania)

Nadanie sztandaru

W sobotę, 20 października 2007 roku, 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie otrzymała sztandar. Pomysł jego wykonania zrodził się kilka lat wcześniej, ale został zrealizowany dopiero w 2007 roku. Sztandar został ufundowany przez mieszkańców miasta Świdwin.

Uroczystość wręczenia sztandaru zgromadziła liczne grono gości, w tym ministra obrony narodowej Aleksandra Szczygłę, szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, generała brygady Romana Polko, dowódcę sił powietrznych RP generała broni pilota Andrzeja Błasika, biskupa polowego Wojska Polskiego, generała dywizji Tadeusza Płoskiego oraz wielu innych. Po uroczystej mszy w Kościele Garnizonowym odbyła się główna ceremonia na Placu Konstytucji 3 Maja. Rodzicami chrzestnymi sztandaru zostali Barbara Targosz, żona byłego dowódcy sił powietrznych generała brygady pilota Stanisława Targosza oraz pułkownik rezerwy Stefan Olesiejuk, lotnik, który jako jeden z pierwszych lądował w Świdwinie w 1953 roku.

Wyposażenie jednostki

Eskadra była uzbrojona w samoloty myśliwsko-bombowe Su-22, a klucz łącznikowy dysponował również samolotami TS-11.

Podstawowe zadania

Do kluczowych zadań eskadry należało:

• utrzymywanie w gotowości sił wydzielonych do NATO
• realizacja programu osiągania zdolności bojowej POZB-99 (Combat Ready)
• szkolenie w zakresie bezpośredniego wsparcia lotniczego na morzu
• szkolenie w zakresie izolowania rejonu działań oraz tworzenia sprzyjających warunków do prowadzenia walki przez inne rodzaje sił zbrojnych
• osłona i obrona centów administracyjnych, obiektów przemysłowych oraz węzłów komunikacyjnych.

Ćwiczenia z udziałem eskadry

Rok 2001

• „Chopin-2001” w kwietniu we Francji w Saint-Dizier z Jaguarami E
• „Adax-2001”

Rok 2002

• „Strong Resolve 2002” od 01-15.03 – do Świdwina przyleciały Sea Harriery FA2 z 801 eskadry Royal Navy z bazy Yeovilton w Somerset
• „Clean Hunter”
• „NAM”
• „Lone Kestrel 2002” od 30.08-09.09
• 16-27.09 – do Świdwina przyleciały Mirage 2000N z EC3/4 „Limousin” z Istres

Rok 2003

• „Szybka Mewa”

Rok 2004

• „Polish Dancer 04” – do Świdwina przyleciały Harriery z 801 eskadry
• „Clean Hunter 2004” – ćwiczenia w Niemczech w 33 Bazie Lotniczej w Buchel
• „Chopin-2004” od 15-22.10 – ćwiczenia we Francji w eskadrze „Normandia-Niemen” razem z Mirage F1
• „Kondor 2004”
• „Passex”

Rok 2005

• „Sentry White Falcon 2005” 02-17.06 – ćwiczenia w 31 Bazie Lotniczej na Krzesinach
• „NAM 2005” 29.08-16.09 – ćwiczenia w Bazie Lotniczej Orland w Norwegii

Bibliografia

Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011, s. 191. ISBN 978-83-1112-14-09.

40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie