4 Zielonogórski Pułk Przeciwlotniczy im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”
4 pplot – oddział Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Zbrojnych RP.
Historia
26 dywizjon artylerii przeciwlotniczej został utworzony 7 sierpnia 1951 roku w garnizonie Wędrzyn, w ramach 5 Saskiej Dywizji Piechoty. W 1955 roku jednostkę przekształcono w 128 pułk artylerii przeciwlotniczej.
W 1957 roku 128 paplot znowu zmienił swoją strukturę na 26 dywizjon artylerii przeciwlotniczej, podporządkowując się dowódcy 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty.
W czerwcu 1960 roku dywizjon został przeniesiony do Skwierzyny, a w styczniu 1967 roku zmienił nazwę na 128 pułk artylerii przeciwlotniczej.
W dniu 28 kwietnia 1975 roku pułk został przeniesiony do garnizonu Czerwieńsk.
W 1993 roku jednostka przyjęła nazwę 4 pułk artylerii przeciwlotniczej, a rok później na 4 pułk przeciwlotniczy.
15 sierpnia 1996 roku pułk przyjął tradycje 4 pułku artylerii przeciwlotniczej lekkiej.
W 1997 roku jednostka została podporządkowana dowódcy 11 Dywizji Kawalerii Pancernej.
2 października 2004 roku pułk zyskał zaszczytną nazwę „Zielonogórski”.
3 marca 2010 roku w Lesznie minister obrony narodowej Bogdan Klich ogłosił decyzję o rozformowaniu 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”, co skutkowało włączeniem jednostki w struktury 4 Zielonogórskiego pułku przeciwlotniczego od 1 stycznia 2012 roku. Obecnie jednostka stacjonuje w dwóch garnizonach: dowództwo pułku oraz dwa dywizjony w Czerwieńsku i dwa dywizjony w Lesznie.
15 grudnia 2011 roku w Czerwieńsku miała miejsce ceremonia przekazania pułku pod bezpośrednią kontrolę dowódcy Wojsk Lądowych.
4 października 2013 roku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak nadał 4 Zielonogórskiemu pułkowi przeciwlotniczemu imię generała dywizji Stefana Roweckiego „Grota”. Tego samego dnia na Placu Bohaterów w Zielonej Górze odbyła się ceremonia nadania jednostce imienia patrona.
17 października 2013 roku, w wyniku reformy struktur dowodzenia, pułk został podporządkowany dowódcy 11 Dywizji Kawalerii Pancernej.
Tradycje pułku
Od 30 września 1998 roku pułk kontynuuje tradycje:
- 1 pułku artylerii przeciwlotniczej lekkiej 1 Dywizji Pancernej 1942-1947
- 4 pułku artylerii przeciwlotniczej lekkiej 1945-1947
- 128 pułku artylerii przeciwlotniczej 1951-1995
- 11 Bolesławieckiego pułku artylerii przeciwlotniczej 1967-1998
Pułk obchodzi doroczne święto 2 października.
Przeznaczenie
Pułk jest jednostką taktyczną wojsk obrony przeciwlotniczej, mającą na celu ochronę sił dywizji oraz innych kluczowych obiektów na polu walki przed rozpoznaniem i atakami z powietrza. Aktualnie pułk stanowi część korpusu Sił Szybkiego Reagowania NATO (ARRC).
Struktura organizacyjna
Stan na 2021 rok:
- dowództwo i sztab
- bateria dowodzenia
- 1 Leszczyński dywizjon przeciwlotniczy (2K12 – Kub)
- 2 dywizjon przeciwlotniczy (9M33BM2 – Osa)
- 3 Kresowy dywizjon przeciwlotniczy (9M33BM2 – Osa)
- 4 dywizjon przeciwlotniczy
- batalion logistyczny
- grupa zabezpieczenia medycznego
- Wojskowa Straż Pożarna
Zasadnicze uzbrojenie
Podstawowe uzbrojenie jednostki związane z jej misją obejmuje:
- zestaw 9K33M2 – Osa
- zestaw 2K12 – Kub
- 23 mm przeciwlotniczy zestaw rakietowy ZUR-23-2KG
- przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy (PPZR) Grom
- zautomatyzowany wóz dowodzenia ZWD-10R Łowcza 3K
- wóz dowodzenia WD-2001
- stacja radiolokacyjna wykrywania celów typu NUR-22
- samobieżny przeciwlotniczy zestaw rakietowy Poprad (9 zestawów)
- zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna ZDPSR Soła
Dowódcy pułku
- 1951-1954 – mjr Adolf Marszewski
- 1954-1955 – kpt. Witold Kowalski
- 1955-1957 – kpt. dypl. Marian Gwoździk
- 1957-1960 – kpt. dypl. Ryszard Baran
- 1960-1961 – kpt. dypl. Stefan Górny
- 1961-1967 – ppłk Marian Sołtysik
- 1967-1973 – ppłk dypl. Stanisław Kochan
- 1973-1978 – płk dypl. Henryk Milczewski
- 1978-1987 – ppłk dypl. Adam Styszko
- 1987-1991 – płk dypl. Józef Gancarz
- 1991-1996 – ppłk dypl. Michał Jackiewicz
- 1996-1999 – ppłk dypl. Michał Wałęza
- 1999-2004 – płk dypl. Mirosław Banasik
- 2004-2007 – płk dypl. Sławomir Wojciechowski
- 2007-2012 – płk Jerzy Rzeźnik
- 2012-2013 – płk dypl. Marek Śmietana
- 2013-2018 – płk dr Mirosław Szwed
- 2018-2022 – płk Adam Luzyńczyk
- 2022-2023 – płk Robert Borowy
- 2023 – płk Tomasz Kocikowski
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Komorowski (red.): Kronika Wojska Polskiego 2007. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2008, s. 61. ISSN 1734-2317.