4 Zapasowy Batalion Saperów

Batalion Zapasowy Saperów Nr IV to pododdział saperów Wojska Polskiego II RP.

Historia Kompanii Zapasowej Saperów Nr IV

W lutym 1920 roku, kompania zapasowa 4 baonu saperów z Łodzi została rozwiązana, a jej personel przeniesiony do Sandomierza, gdzie dołączył do kompanii zapasowej saperów nr 4, która powstała z przekształcenia kompanii uzupełniającej II batalionu saperów. Nowym dowódcą został porucznik Tadeusz Wasilewski, a w skład kompanii weszli doświadczeni instruktorzy, w tym byli podoficerowie armii niemieckiej. IV batalion saperów, formowany w Łodzi od 5 lutego 1919 roku, został połączony z kompanią zapasową nr 4 w Sandomierzu. Przed przeniesieniem do Sandomierza, z Łodzi na front wysłano 18 oficerów, 80 podoficerów oraz 1212 saperów, nie wliczając w to jednostek technicznych, z których na front odeszło 12 oficerów, 57 podoficerów i 792 szeregowych. Po wojnie jedna z kompanii IV batalionu weszła w skład 4 pułku saperów jako 2-a kompania X batalionu saperów. Kompania zapasowa w Sandomierzu realizowała swoje zadanie, przygotowując nowe oddziały do wysłania na front. Tak więc, 12 maja 1920 roku, jako uzupełnienie dla II, IV i X batalionu saperów, odeszło 2 podchorążych, 5 podoficerów i 215 saperów. Dwa dni później wysłano dodatkowo 4 podoficerów i 79 saperów. 1 czerwca na front wyruszyła „3-a kompania 11 batalionu saperów“ w składzie: 2 oficerów i 288 szeregowych, pod dowództwem podporucznika Stefana Stępnia. 14 czerwca wysłano część kolumny saperskiej nr 4. 8 lipca na front odeszły dwie w pełni wyposażone kompanie: „3-a kompania II batalionu saperów“, pod dowództwem porucznika Teodora Pokranta oraz „3 kompania X batalionu saperów“, pod dowództwem porucznika Jana Rdułtowskiego. Po wojnie obie kompanie powróciły do Sandomierza i weszły w skład 4 pułku saperów. W tym samym miesiącu wysłano kolejne uzupełnienia dla kolumn saperskich nr 2 i 4. W lipcu 1920 roku zaczęli przybywać ochotnicy oraz nowi rekruci, co spowodowało gwałtowny wzrost liczby żołnierzy w kompanii zapasowej. Budynki dotychczas zajmowane okazały się niewystarczające dla wszystkich nowo sformowanych jednostek. Na ten cel zajęto gimnazjum męskie, seminarium żeńskie, szkoły powszechne oraz baraki w porcie w Nadbrzeziu, po drugiej stronie Wisły. W ciągu września i października wysłano dalsze uzupełnienia do kompanii saperskich znajdujących się na froncie. W międzyczasie sytuacja na froncie uległa znacznemu polepszeniu. Po chwilowych niepowodzeniach, nastąpiło spektakularne zwycięstwo, w wyniku którego rozbite wojska Rosji sowieckiej uciekały daleko poza obecne granice Polski. Oddziały zgromadzone w Sandomierzu, gotowe do wyjazdu na front, nie miały okazji wziąć udziału w walkach, co doprowadziło do demobilizacji i powrotu żołnierzy do domów.

Historia Batalionu Zapasowego Saperów Nr IV

23 grudnia 1920 roku, kompania zapasowa saperów nr 4 została przekształcona w batalion zapasowy saperów nr IV. Zaczęły napływać różne oddziały frontowe w celu demobilizacji. 18 kwietnia 1921 roku, w wyniku decyzji Szefostwa Inżynierii i Saperów 4 Armii, utworzono dowództwo 4 pułku saperów, mającego powstać w Sandomierzu na miejsce dotychczasowego batalionu zapasowego saperów nr IV. Faktyczne objęcie dowództwa 4 pułku saperów przez podpułkownika Wacława de Lippe-Lipskiego miało miejsce dopiero 1 czerwca, w chwili rozwiązania batalionu zapasowego.

Rozkaz Dowódcy Okręgu Korpusu Kielce

Reorganizacja Baonu Zap. Sap. Nr. 4

W związku z przybyciem do Sandomierza dowództwa 4 pułku saperów, baon zapasowy saperów nr 4 został rozwiązany na mocy rozporządzenia Ministerstwa Spraw Wojskowych Departament II Sekcja Inż. i Sap. (L. 758/21 I. S. Tjn.) i na jego miejscu sformowano kadrę baonu zapasowego 4 pułku saperów. Dowódca pułku objął bezpośrednie kierownictwo nad demobilizacją personelu, zwierząt oraz materiałów, a także nad uzupełnieniem i wyrównaniem stanów oraz nad wyszkoleniem odpowiednich batalionów saperskich, które przybędą do Sandomierza; obecnie dowódca pułku również kieruje wyszkoleniem kompanii instruktorskiej i kompanii zapasowej.

Dowódca pułku saperów podlega bezpośrednio Szefowi Inżynierii i Saperów Dowództwa Okręgu Generalnego, który jednocześnie pełni rolę kierownika samodzielnego Działu Dowództwa Okręgu Generalnego, bezpośrednio podporządkowanego Dowódcy Okręgu Generalnego, i ma prawo Dowódcy Brygady. Latinik, Gen. por. D-ca O.Gen.

Dowódcy kompanii i batalionu

por. Tadeusz Wasilewski

ppor. Stefan Stępień

por. Teodor Pokrant

por. Jan Rdułtowski

Przypisy

Bibliografia

Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].

Tadeusz Kozłowski, Zarys historii wojennej 4-go Pułku Saperów, Warszawa 1932.