4 Szpital Okręgowy

4 Szpital Okręgowy im. gen. dyw. dr. Felicjana Sławoja Składkowskiego

4 Szpital Okręgowy stanowił jednostkę organizacyjną służby zdrowia Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.

Głównym zadaniem 4 Szpitala Okręgowego było leczenie żołnierzy oraz osób uprawnionych do korzystania z wojskowej opieki zdrowotnej w ramach Okręgu Korpusu nr IV. W skład szpitala wchodziły ambulatoria: dentystyczne, chirurgiczne, okulistyczne, laryngologiczne, a także przychodnia ogólna. Komendant szpitala miał uprawnienia dowódcy pułku.

Historia szpitala

Na podstawie rozkazu nr O.I.Szt.Gen. 7980 Org. Ministerstwa Spraw Wojskowych, z dnia 25 lipca 1924 roku, dowódca Okręgu Korpusu nr IV został zobowiązany do ograniczenia liczby łóżek w szpitalu do 400.

1 lipca 1931 roku, minister spraw wojskowych przyłączył kadrę 4 batalionu sanitarnego do 4 Szpitala Okręgowego, zachowując dotychczasową nazwę oraz zadania, a także zwiększając skład osobowy szpitala.

25 września 1937 roku, minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki, nadał szpitalowi nazwę „4 Szpital Okręgowy imienia generała dywizji dra Felicjana Sławoja Składkowskiego”.

4 Szpital Okręgowy pełnił funkcję jednostki mobilizacyjnej, gdzie komendant szpitala odpowiadał za przygotowanie do mobilizacji, natomiast komendant kadry zapasowej był odpowiedzialny za jej realizację.

Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, kadra zapasowa 4 Szpitala Okręgowego mobilizowała się w ramach alarmu, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym, do etatu wojennego kadry mobilizującej nr 4. Kadra mobilizująca była przejściową organizacją, która po zakończeniu zadań mobilizacyjnych była likwidowana.

Struktura organizacyjna

Organizacja szpitala w 1923 roku była następująca:

  • komendant, kancelaria i komisja gospodarcza,
  • oficer administracyjny budynków i magazynów,
  • oddziały chorych i pracownie kliniczne: wewnętrzne, zakaźne, chirurgiczne, ginekologiczne, dermatologiczne, neurologiczne, okulistyczne, laryngologiczne;
  • pracownia bakteriologiczna,
  • pracownia rentgenowska,
  • prosektorium,
  • ambulatorium dentystyczne,
  • apteka okręgowa,
  • trzy plutony obsługi sanitarnej.

Szpital dysponował 600 łóżkami.

Kadra szpitala

Komendanci szpitala:

  • kpt. lek. dr Antoni Więckowski (XI 1918 – V 1919 → komendant szpitala polowego nr 402)
  • ppłk lek. Bogusław Zadurowicz (V 1919 – 1921)
  • płk lek. Józef Manteuffel (1921 – IV 1927)
  • ppłk / płk lek. dr Józef Gurtzman (V 1927 – 31 III 1930 → stan spoczynku)
  • płk lek. Antoni Więckowski (VI 1930 – VI 1934 → szef sanitarny DOK IV)
  • ppłk lek. dr Edward Wertheim (VI 1934 – XI 1935 → szef sanitarny DOK IV)
  • ppłk lek. dr Wiaczesław Michałowski (XI 1935 – 1939)

Komendanci kadry:

  • ppłk lek. Stanisław Ostrowski (1931-1938)
  • mjr lek. Franciszek Goertz (1938-1939)

Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala obejmowała:

  • komendant szpitala – ppłk dr Wiaczesław Michałowski
  • rezerwa personalna szpitala – ppłk dr Leon Wacław Olszewski
  • starszy ordynator oddziału chirurgicznego – płk dr Michał Dobulewicz
  • ordynator oddziału – ppłk dr Klemens Kazimierz Mielnik
  • starszy ordynator oddziału wewnętrznego – mjr dr Stanisław Lakmunt
  • ordynator oddziału – kpt. dr Józef Sobieszczański
  • starszy ordynator oddziału ocznego – mjr dr Jan Łuc
  • ordynator oddziału – kpt. dr Marian Sikorski
  • starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego – mjr dr Samuel Cemach
  • starszy ordynator oddziału neurologiczno-psychiatrycznego – mjr dr Wacław Jeżewski
  • kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – ppłk dr Jan Żurkowski
  • kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Teodor Herman Hellwig
  • kierownik apteki – por. mgr Zenon Olszewski
  • pomocnik komendanta ds. gospodarczych – mjr Zbigniew Franciszek Krasuski
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Franciszek Brdyś
  • dowódca plutonu gospodarczego – por. piech. Zenon Antoni Szklarski
  • kapelan – kpl. ks. Władysław Mróz

Kadra zapasowa 4 Szpitala Okręgowego:

  • komendant kadry – mjr dr Franciszek Rudolf Goertz
  • lekarz kadry – por. lek. Zdzisław Konrad Sutorowski
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Walenty Edward Jarmiński
  • oficer ewidencji personalnej – kpt. Henryk Bielski
  • oficer materiałowy – por. mgr Józef Tadeusz Kubiszewski
  • zastępca oficera materiałowego – por. piech. Kazimierz Tercz †1940 Katyń
  • dowódca kompanii szkolnej – kpt adm. (piech.) Tomasz Siwicki
  • dowódca I plutonu – chor. Antoni Dzierżyński

Żołnierze Szpitala – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
  • Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
  • Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Aleksandra Rybińska-Bielecka: Wojskowa służba zdrowia Drugiej Rzeczpospolitej. Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2018.