4 Pułk Strzelców Konnych – jednostka kawalerii Armii Księstwa Warszawskiego.
Historia pułku
Pułk został utworzony w 1806 roku. Wraz z 14. pułkiem kirasjerów oraz 15. pułkiem ułanów stworzył lewą brygadę, którą dowodził generał Benedykt Łączyński. Po zakończeniu działań wojennych, na podstawie rozkazu z 10 sierpnia 1807 roku, 4 pułk strzelców konnych pod dowództwem pułkownika Mięczyńskiego został rozmieszczony w garnizonie w Warcie.
W lipcu i wrześniu 1807 roku pułk liczył około 1000 żołnierzy oraz 880 koni (żołnierze i podoficerowie związani z powstaniem wielkopolskim). Stacjonował w Wielkopolsce, kolejno w miejscowościach: Warta, Sulmierzyce, Miechów, Odolanów, Świca, Bledzianów oraz Chynów.
Pułk wziął udział w kampanii 1806/1807, a od 21 lutego do 29 lipca 1809 roku był zaangażowany w walki na Pomorzu Szwedzkim przeciwko pruskim oddziałom powstańczym pod dowództwem majora Schilla, stacjonując w twierdzach nad Odrą: w Szczecinie (gdzie mieścił się sztab pułku), Kostrzynie nad Odrą (gdzie były niektóre szwadrony) i w Głogowie (gdzie stacjonowały pozostałe szwadrony). W sierpniu brał udział w walkach w północnych Niemczech oraz Królestwie Westfalii przeciwko Schillowi, a także stacjonował w Magdeburgu.
1 września 1809 roku pułk przeszedł pod komendę gubernatora Drezna, generała dyw. Claude’a Carra de Saint-Cyr. Pod koniec 1809 roku w składzie pułku znajdowało się 687 żołnierzy.
Kolorem pułku był karmazynowy.
Żołnierze pułku
Pułkiem dowodzili:
- płk Wojciech Męciński (od 11 czerwca 1807)
- płk Tadeusz Tyszkiewicz
- płk Walenty Kwaśniewski (od 14 grudnia 1808)
- płk Stanisław Dulfus (od 20 marca 1810)
Inni żołnierze pułku:
- Franciszek Fornalski
- Rafał Zajączek
Bitwy i potyczki
Pułk brał udział w walkach w czasie pierwszej wojny polskiej w 1807 roku, inwazji na Rosję w 1812 roku oraz kampanii 1813 roku.
Bitwy i potyczki, w których uczestniczył pułk:
- Smoleńsk (17 sierpnia 1812)
- Możajsk (5 i 7 września 1812)
- Czeryków (29 września 1812)
- Medyna (24 października 1812)
- Nad Berezyną (28 listopada 1812)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Poznań: „Kurpisz”, 2003. ISBN 83-88841-52-1.
Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
Wiesław Wróblewski: Działania militarne w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny AON. Departament Systemu Obronnego MON, 2002. ISBN 83-88329-25-1.
Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
Zdzisław Żygulski jun., Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.