4 Szturmowy Pułk Lotniczy
4 szturmowy pułk lotniczy (4 plsz) to jednostka lotnictwa szturmowego ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W styczniu 1946 roku 2 pułk lotnictwa szturmowego został przekształcony na nowy etat nr 6/40, składający się z 305 żołnierzy oraz 1 pracownika kontraktowego, a także przemianowany na 4 szturmowy pułk lotniczy.
Jednostka stacjonowała na lotnisku w Bydgoszczy i była częścią 2 Szturmowej Dywizji Lotniczej. Po rozformowaniu dywizji, od 30 października 1946 roku, pułk stał się samodzielną jednostką.
W 1950 roku pułk wszedł w skład nowo tworzonej 8 Dywizji Lotnictwa Szturmowego.
W grudniu 1953 roku przywrócono pułkowi historyczną nazwę, która brzmiała: 4 pułk lotnictwa szturmowego „Kraków”.
W 1957 roku 4 plsz „Kraków” został przekształcony w 4 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków” i podporządkowany 11 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego.
W 1967 roku pułk przyjął tradycje bojowe 2 pułku nocnych bombowców „Kraków”, a jednostka odzyskała pierwotny numer – 2.
W 1971 roku 2 pułk lotnictwa myśliwskiego „Kraków” został wyłączony z 3 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego i włączony do 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. W grudniu 1990 roku rozwiązano 4 PDLM, a pułk został podporządkowany 2 Korpusowi Obrony Powietrznej.
W 1993 roku 2 pułk lotnictwa myśliwskiego „Kraków” został rozwiązany, a znajdujące się w jego składzie samoloty MiG-21M przekazano do 1 pułku lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”.
Dowódcy pułku
Pułkiem dowodzili:
- mjr pil. Denis Malinowski (1945 – 1948)
- ppłk pil. Józef Grochowski (1948 – 1949)
- mjr pil. Iwan Jan Malinin (1949 – 1954)
- mjr pil. Zygmunt Paduch (1954 – 1960)
- mjr pil. Ryszard Sacharz (1960 – 1965)
- mjr pil. Jerzy Rybicki (1965 – 1968)
- ppłk pil. Tytus Krawczyc (1968 – 1970)
- ppłk pil. Władysław Czaban (1970 – 1971)
- ppłk pil. Kazimierz Grzybowski (1971 – 1973)
- ppłk pil. Roman Rycielski (1973 – 1979)
- ppłk pil. Henryk Hałka (1979 – 1980)
- płk pil. Zbigniew Biedrzycki (1980 – 1982)
- płk pil. Czesław Mikrut (1982 – 1986)
- płk pil. Ryszard Olszewski (1986 – 1988)
- ppłk pil. Marian Kaczmarski (1988 – 1991)
- ppłk pil. Ryszard Wilantewicz (1991 – 1993)
Przeformowania
2 Pułk Nocnych Bombowców „Kraków” → 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego → 4 Szturmowy Pułk Lotniczy → 4 Pułk Lotnictwa Szturmowego → 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków” ↘ rozwiązany w 1993
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Zygmunt Kozak: Lotnictwo wojskowe na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2015. W: Andrzej Aksamitowski, Dariusz Faszcza: Pomorze militarne. Wokół zagadnień polityki i obronności na Pomorzu Zachodnim w polskim 70-leciu. Szczecin: Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017. ISBN 978-83-64629-60-0.
Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945–2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-11-12140-9.
2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków” w Goleniowie