4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza

4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza to jeden z oddziałów w ramach struktury organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Jednostka została sformowana w styczniu 1946 roku z żołnierzy 12 i 16 Dywizji Piechoty, na podstawie rozkazu NDWP nr 0245/org. z dnia 13 września 1945. Składała się z sześciu komendantur odcinków oraz 30 strażnic, licząc łącznie 2934 wojskowych i 23 kontraktowych.

Jej głównym zadaniem było objęcie służby granicznej na całej długości granicy morskiej.

Sztab oddziału miał swoją siedzibę w Słupsku.

Na mocy rozkazu Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 21 września 1946 roku, jednostka została przekształcona w 4 Bałtycki Oddział WOP.

Struktura organizacyjna

W roku 1945 struktura oddziału przedstawiała się następująco:

dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
Grupa Manewrowa
16 komenda odcinka – Trzebiatów
17 komenda odcinka – Unisty Koszalin
18 komenda odcinka – Słupsk (Ustka)
19 komenda odcinka – Lębork
20 komenda odcinka – Sopot (Gdańsk Wrzeszcz)
21 komenda odcinka – Elbląg
dwa przejściowe punkty kontrolne (Gdynia, Gdańsk)

Dowódcy oddziału

mjr Iwan Kałasznik 15.10.1945 – 04.1946
mjr Tadeusz Król 04.1946 – 9.09.1946
ppłk Józef Hajdukiewicz 10.09.1946 – 1.10.1946

Przekształcenia

4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza zmienił nazwę na:

4 Bałtycki Oddział WOP
12 Brygada Ochrony Pogranicza
15 Brygada WOP
15 Bałtycka Brygada WOP
Bałtycka Brygada WOP
Bałtycki Oddział WOP

Przypisy

Bibliografia

Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej na wybrzeżu gdańskim w latach 1945 – 1991 (powstanie, zmiany organizacyjne i metody pełnienia służby). „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/05, 2005. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.

Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.

Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.

Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.

Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.

Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.

Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.

Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.7-8. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.

Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/7, Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Koszalin 1961.