4 Lubelska Drużyna Wędrownicza „Czarna Czwórka” im. Hetmana Jana Zamoyskiego to drużyna harcerska, która należy do Związku Harcerstwa Polskiego i funkcjonuje w ramach Hufca ZHP Lublin.
Historia Drużyny
Powstanie i początkowa działalność
Historia 4 Drużyny Harcerskiej „Czarna Czwórka” sięga czasów zaborów Polski, dokładnie 1915 roku, kiedy to drużyna rozpoczęła swoją działalność. Została założona równocześnie z Gimnazjum Realnym im. Hetmana Jana Zamoyskiego, które mieściło się przy ul. Ogrodowej w Lublinie. Inicjatorem powstania drużyny był ks. Kazimierz Gostyński. Na początku w drużynie było 38 skautów, w tym założyciel Antoni Bukowski. Drużyna została oficjalnie uznana przez Komendę Skautową 2 października 1916 roku.
W lutym 1921 roku na stanowisko drużynowego został powołany Franciszek Krzysztoń, a podczas jego kadencji „Czwórka” wzięła udział w Zlocie X-lecia harcerstwa, który odbył się we Lwowie w dniach 30 czerwca – 2 sierpnia 1921 roku.
W czasie wojny 1920-1921, na mobilizację ogłoszoną 11 lipca 1920 roku, zgłosiło się 39 harcerzy z „Czarnej Czwórki”.
W 1929 roku drużyna wzięła udział w Ogólnopolskim Zlocie Harcerskim, na który pojechało 20 harcerzy z „Czwórki”. Po tym zlocie drużyna otrzymała kategorię „A”.
W czerwcu 1935 roku 25-osobowa grupa z „Czwórki” udała się na oboz przygotowawczy do Rysa przed Jubileuszowym Zlotem w Spale, gdzie drużyną dowodził W. Stysło.
W 1935 roku powstał pierwszy zastęp żeglarski, a pierwszy zastęp żeński najprawdopodobniej powstał w latach 1937-1939.
W 1937 roku drużyna została podzielona na starszych i młodszych harcerzy, które utworzyły „Gniazdo Harcerskie im. Jana Zamoyskiego”, zorganizowane na prawach hufca.
Okres II wojny światowej
Podczas II wojny światowej pluton z 4 Lubelskiej Drużyny Harcerskiej, wspólnie z plutonem z 1 Lubelskiej Drużyny Harcerskiej, wziął udział w obronie Lublina. Harcerki pełniły natomiast wojskowe służby pomocnicze, takie jak sanitariat i łączność, a także służby cywilne.
Działalność po wojnie
Początkowy okres harcerstwa w wyzwolonej Lubelszczyźnie przedstawia się następująco: w Lublinie pierwszą drużyną harcerską, która powstała po wyzwoleniu w 1944 roku, była 4 Lubelska Drużyna Harcerska. W tym samym czasie utworzono Komendę Chorągwi Harcerzy oraz Komendę Chorągwi Harcerek.
W roku harcerskim 1946/47 4 Lubelska Drużyna Harcerska znacznie się rozrosła, co skutkowało podziałem na trzy mniejsze drużyny: Czarną, Brązową i Granatową, które łącznie liczyły 148 harcerzy.
W roku harcerskim 1946/47 zmieniono nazwę drużyny na 4 LDS (4 Lubelską Drużynę Skautową). W Spale w 1947 roku występowała już jako skautowa.
Zawieszenie pracy drużyny
W latach 1950-1956 4 LDH nie funkcjonowała, podobnie jak wiele innych drużyn ZHP, ponieważ okres ten to czas, gdy ZHP przestał istnieć. Od 1956 roku do początku lat 80. trudno określić, jak wyglądała działalność drużyny. Nieliczne informacje na ten temat pochodzą jedynie z prywatnych zbiorów byłych członków. Lata 60. i 70. uznawane są za tzw. „okres błędów i wypaczeń”, co sprawiło, że dokumentacja tamtego okresu nie była traktowana poważnie.
Reaktywacja drużyny w II LO
Działalność harcerska przy II Liceum Ogólnokształcącym im. Hetmana Jana Zamoyskiego została zawieszona po 1981 roku. Próby jej wznowienia zainicjowane zostały przez dyrekcję szkoły, która w roku szkolnym 1984/85 powierzyła opiekę nad harcerstwem nowemu nauczycielowi, Ryszardowi Niewiadomemu. Było to trudne zadanie, ponieważ harcerstwo nie cieszyło się popularnością jak przed wojną. Aby zachęcić chłopców do uczestnictwa w harcerstwie, część z nich mogła wziąć udział w zimowisku w 1985 roku w Brzózce Królewskiej, gdzie reprezentował ich m.in. Piotr Pilipczuk, późniejszy drużynowy.
Około 1986 roku w „Czwórce” pozostał tylko jeden członek – Piotr Pilipczuk, który zorganizował nabór w szkole. Zgłosiły się same dziewczęta, co spowodowało, że 4 LDH stała się drużyną koedukacyjną.
W czerwcu 1994 roku Piotr Pilipczuk został zwolniony z funkcji drużynowego, a nowym drużynowym został Marcin Pawłowski.
W lipcu 1998 roku drużynowym mianowano Grzegorza Gruzę, a już w listopadzie zorganizowano nabór w II LO, w wyniku czego powstały trzy zastępy: Skamander (teatralny), Szekla (żeglarski) oraz Czogori (górski z elementami ratownictwa medycznego, później zmieniono specjalność na ratowniczo-medyczną).
W październiku 2001 roku drużynę objął Paweł Krzywicki, a powstały trzy zastępy: dwa żeńskie – Cień (ratowniczo-medyczny z elementami survivalu) i Carpe Diem (ogólny) oraz jeden męski – Crew (ratowniczo-medyczny). Po pewnym czasie utworzono jeszcze jeden męski zastęp – F o numerze 14.
Zmiana pionu wiekowego
W latach 2003/2004 nastąpiła zmiana w strukturze ZHP. „Czarna Czwórka” zaczęła starać się o status drużyny wędrowniczej, czyli najstarszego pionu wiekowego w harcerstwie, co udało się osiągnąć latem 2004 roku.
W 2003 roku podczas Rajdu Świętokrzyskiego drużyna otrzymała zaszczytną kategorię „A”.
We wrześniu 2004 roku po raz pierwszy w historii drużyną kierowała kobieta – Anna Rogulska, zastępowa Cienia. Utworzono trzy zastępy: dwa żeńskie (Rava Avis, En Naur) oraz męski Expander.
Rok później, w wrześniu 2005 roku, działalność zastępów została zawieszona, a drużyna liczyła jedynie 8 aktywnych członków (nie licząc instruktorów) i działała w systemie wędrowniczym.
Oboz letni w 2006 roku 4 Lubelska Drużyna Wędrownicza spędziła we Włoszech na międzynarodowym zlocie skautowym – Rover Way.
Od 2006 do maja 2007 roku funkcjonowały dwa patrole wędrownicze: starszy i młodszy, przy czym starszy realizował ambitne projekty i integrował się, a młodszy nadganiał harcerskie braki w technikach.
3 marca 2007 roku zatwierdzono Konstytucję Drużyny, a tydzień później podczas zbiórki wyborczej na nową drużynową wybrano Justynę Niećko ze 100% poparciem.
10 sierpnia 2007 roku, podczas Zlotu w Kielcach, drużyna otrzymała tytuł „Drużyny na 100-lecie”. 5 września przedstawiciele drużyny odwiedzili druhnę Naczelniczkę ZHP oraz druha Przewodniczącego ZHP.
15 września, podczas Zjazdu Hufca, członek drużyny, phm. Paweł Krzywicki, został członkiem Komendy Hufca Lublin ZHP. W 2010 roku drużyna liczyła około 10 aktywnie działających osób, z których część wzięła udział w Zlocie z okazji 100-lecia harcerstwa w Krakowie jako służby zlotowe.
Obecna działalność
Drużyna działa w 4 Szczepie Harcerskim „n.p.m.” im. gen. Mariusza Zaruskiego. W roku harcerskim 2016/2017 funkcjonowały w niej dwa patrole: ratowniczy oraz kulturalno-turystyczny.
Czasopisma Drużyny
Harcerze z „Czarnej Czwórki” od 1921 roku angażowali się w działalność literacką. W latach 1921–1922 wydawali pisemko „U ogniska”. W grudniu 1924 roku ukazało się pismo młodzieży harcerskiej „Nasze Ognisko”. W 1930 roku wydawali czasopismo „Czwartak”. W latach 2004-2005 wydawane było przez Olgę Gumieniak pismo jednego z zastępów pt. „Exodus Cienia”.
Drużynowi „Czarnej Czwórki”
Antoni Bukowski
Franciszek Krzysztoń
W. Stysło
Piotr Pilipczuk
Marcin Pawłowski
Grzegorz Gruza
Paweł Krzywicki
Anna Rogulska
Justyna Niećko
Katarzyna Urban
Katarzyna Radzikowska
Emilia Dziechciarz
Julia Wróbel
Michalina Kapica