4-H Club

4-H Club to dobrowolna, niezależna organizacja edukacyjna skierowana do dzieci i młodzieży, która szczególnie koncentruje się na rozwijaniu umiejętności życiowych, zainteresowań oraz zwiększaniu poziomu wiedzy. Nazwa organizacji pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: Head – głowa, Heart – serce, Hands – ręce oraz Health – zdrowie. Jej symbolem jest czterolistna zielona koniczynka, stworzona przez O.H. Bensona.

Założenia

Działalność 4-H opiera się na pracy młodych ludzi w lokalnym klubie 4-H, który rozumiany jest nie jako konkretne miejsce, lecz jako grupa osób. Członkostwo w 4-H jest dostępne dla chłopców i dziewcząt w wieku od 9 do 19 lat.

W zgodzie z ideą inicjatywy, praca w klubach 4-H ma wspierać młodzież w doskonaleniu:

Głowy – aby uczyli się myśleć, podejmować decyzje, zrozumieć, dlaczego rzeczy dzieją się w określony sposób oraz zdobywać nową i cenną wiedzę.
Serca – aby wykazywali troskę o dobro innych, brali odpowiedzialność jako obywatele, potrafili określić wartości i postawy, które chcą kultywować, oraz uczyli się współpracy z innymi.
Rąk – aby nabywali nowe umiejętności, doskonalili te, które już mają, czuli dumę z wykonanej pracy i szanowali wysiłek innych.
Zdrowia – aby prowadzili zdrowy tryb życia, dbając o swoje i innych samopoczucie oraz konstruktywnie wykorzystując wolny czas.

Hasło: „Uczyć się działając”.

Motto: „Najlepsze niech będzie jeszcze lepsze”.

Historia

W 1900 roku nowa odmiana kukurydzy została rozdana 500 chłopcom z hrabstwa Macoupin w stanie Illinois. Chłopcy zasiali nasiona i zaprezentowali swoje plony na Wystawie Rolniczej. W 1902 roku A.B. Graham, dyrektor Kuratorium w hrabstwie Clark w stanie Ohio, zorganizował klub dla chłopców i dziewcząt oraz zorganizował wystawę ich prac. Po przyjęciu w 1914 roku przez Kongres USA ustawy Smitha-Levera, która ustanawiała program doradztwa rolniczego i zapewniała mu fundusze, rozwój klubów dla młodzieży, które później nazwano 4-H, stał się jednym z celów doradztwa. Od tych pionierskich czasów ruch znacząco się rozwinął. Obecnie 4-H jest jedną z największych organizacji młodzieżowych w Stanach Zjednoczonych, zrzeszającą ponad 5 milionów chłopców i dziewcząt pod przewodnictwem setek tysięcy liderów. Programy podobne do 4-H są obecne w ponad 80 krajach na świecie, choć mogą nosić inne nazwy (4-S w Ameryce Południowej, 4-K w Turcji, Klub Młodych Farmerów w Anglii i Nowej Zelandii), ale ich cel pozostaje ten sam – umożliwienie młodzieży jak najlepszego rozwoju ich potencjału.

W Europie młodzież z klubów 4-H jest zrzeszona w organizacji Europejski Komitet Klubów Młodych Farmerów i 4H, która jest dofinansowywana przez Unię Europejską.

Obecnie programy promujące idee 4-H są prowadzone w ponad 80 krajach na całym świecie. W Polsce ruch 4-H rozwija się głównie na terenach wiejskich od 1991 roku, kiedy powstał pierwszy klub w Lesznie. Do tej pory założono około 400 klubów, które skupiają około 7 tysięcy członków.

Wzmianki o Klubach 4-H w Polsce pojawiały się już w okresie międzywojennym, na co można natrafić w monografii wsi Góra Bałdrzychowska i Byczyna autorstwa Wincentego Gortata.

Koordynacją programów w Polsce zajmuje się Fundacja Edukacyjna 4H, która została założona w sierpniu 1993 roku. Jej celem jest koordynacja działań oraz pozyskiwanie funduszy na programy 4-H. Fundacja współpracuje z ośrodkami doradztwa rolniczego, samorządami oraz organizacjami pozarządowymi. Przygotowuje programy edukacyjne, prowadzi szkolenia i seminaria, publikuje projekty oraz materiały szkoleniowe i promocyjne, a także organizuje wymiany międzynarodowe.