4 Front Ukraiński (ros. 4-й Украинский фронт) to związek operacyjno-strategiczny Armii Czerwonej, który posiadał kompetencje administracyjne oraz operacyjne na zachodnich terenach ZSRR, działający w trakcie konfliktu z Niemcami podczas II wojny światowej.
Formowanie i działania bojowe
Został utworzony 20 października 1943 roku z Frontu Południowego. Front rozwinął się wzdłuż linii: Zaporoże, Melitopol, stawiając opór niemieckiej 6 Armii z Grupy Armii Południe. Do końca 1943 roku dotarł do dolnego biegu Dniepru, obejmując obszar od Nikopola do Chersonia. W okresie od 8 do 18 kwietnia 1944 roku, wspólnie z Samodzielną Armią Nadmorską, brał udział w wyzwalaniu Krymu, a od 5 do 12 maja w operacji sewastopolskiej.
Front został rozformowany 16 maja 1944 roku.
Reaktywowany 5 sierpnia 1944 roku, podczas operacji lwowsko-sandomierskiej działał przeciw Grupie Armii Północna Ukraina. W październiku, współpracując z 2 Frontem Ukraińskim, uczestniczył w operacji wschodniokarpackiej przeciw niemieckiej 1 Armii Pancernej oraz węgierskiej 1 Armii.
W trakcie operacji zachodniokarpackiej, od 12 stycznia do 18 lutego 1945 roku, prowadził walki przeciw niemieckiej Grupie Armii A, współdziałając z 1 Frontem Ukraińskim oraz 1 Frontem Białoruskim. Następnie skierował główne uderzenie w kierunku Nowego Sącza i Krakowa.
W lutym i marcu 1945 roku zajmował korzystne pozycje w rejonie Istebnej. Od końca marca (od 24 marca do 15 kwietnia 1945 roku) prowadził intensywne walki na polskim Górnym Śląsku, w okolicach Żor i Wodzisławia Śląskiego. W dniach 6-11 maja, wspólnie z częścią sił 1 i 2 Frontu Ukraińskiego, przeprowadził operację praską przeciwko siłom Grupy Armii „Środek” oraz Grupie Armii „Ostmark” (Austria).
Struktura organizacyjna
Skład początkowy
- 2 Gwardyjska Armia;
- 3 Gwardyjska Armia;
- 5 Armia Uderzeniowa;
- 28 Armia;
- 51 Armia;
- 2 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany;
- 8 Armia Lotnicza;
Skład początkowy w II formowaniu
- 1 Gwardyjska Armia;
- 18 Armia Lotnicza;
- 8 Armia Lotnicza;
W późniejszym czasie, w różnym okresie, w składzie znalazły się również:
- 38 Armia;
- 60 Armia;
Dowództwo Frontu
Członek Rady Wojennej:
gen. mjr Nikita Subbotin
Szef sztabu:
gen. por. Siergiej Biriuzow
Przypisy
Bibliografia
Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.