4 Dywizja Piechoty
4 Dywizja Piechoty to polski związek taktyczny, który został utworzony w wyniku wybuchu powstania listopadowego.
Walki dywizji
W maju 1831 roku 4 Dywizja Piechoty brała udział w wyprawie przeciwko rosyjskiej gwardii. 12 maja dywizja skoncentrowała swoje siły w rejonie Kałuszyna. O świcie Rosjanie, pod dowództwem feldmarszałka Dybicza, wyparli z Kałuszyna dwa bataliony 3 pułku strzelców pieszych. 15 pułk piechoty, działając w drugim rzucie, bronił się wraz z 4 kompanią artylerii pozycyjnej, osłaniając odwrót pułku grenadierów. Około południa dywizja wycofała się do Brzezin.
W połowie czerwca 1831 roku, 4 Dywizja uczestniczyła w wyprawie łysobyckiej (Jeziorzany) przeciwko rosyjskiemu korpusowi gen. Rydigera. Marsz odbywał się przez Mienię, Wodyń, Osiny do Gułowa. Działając jako lewa kolumna, dywizja podjęła próbę okrążenia rosyjskich oddziałów przeprawiających się przez Wieprz. W międzyczasie, 20 czerwca, gen. Rydiger przeprowadził uderzenie na zachodnią kolumnę gen. Karola Turny, co uniemożliwiło zrealizowanie planu koncentrycznego ataku polskiej grupy gen. Ramorino oraz 4 DP i grupy kawalerii gen. Turny. Dowódca polskiego korpusu, gen. Jankowski, wydał rozkaz wycofania się do Woli Gułowskiej. Po potyczce dywizja przeprawiła się przez Wisłę i 23 czerwca wróciła do Warszawy.
W lipcu 4 DP oraz 2 DK pod dowództwem gen. Turny zostały skierowane do Modlina w celu obserwacji ruchów rosyjskich wojsk. 10 lipca dywizja ruszyła w dalszą drogę do Płońska. 15 pułk piechoty liniowej został włączony do załogi twierdzy Modlin, a w jego miejsce do 4 DP dołączono 23 pułk piechoty liniowej.
Skład i obsada personalna
Dowódcy
gen. dyw. Piotr Szembek (26 stycznia – 17 marca 1831)
gen. bryg. Henryk Otto Milberg (17 marca – 4 października 1831)
płk Feliks Breański (4 października – 5 października 1831)
Struktura organizacyjna
Od 23 stycznia do 26 kwietnia:
- 1 brygada – pułkownik Julian Bieliński, płk Antoni Wroniecki
- 1 Pułk Strzelców Pieszych (3 bataliony)
- 3 Pułk Strzelców Pieszych (3 bataliony)
Od 26 kwietnia do 10 czerwca:
- 1 brygada – gen. bryg. Walenty Andrychiewicz
- Pułk Grenadierów (4 bataliony)
- 15 Pułk Piechoty Liniowej (2 bataliony)
- 2 brygada — płk K. Niesiołowski
- 1 Pułk Strzelców Pieszych (3 bataliony)
- 3 Pułk Strzelców Pieszych
Od 10 czerwca:
- 1 brygada – gen. bryg. Walenty Andrychiewicz
- 3 Pułk Strzelców Pieszych (3 bataliony)
- 15 Pułk Piechoty Liniowej (3 bataliony)
- 1 brygada – gen. bryg. Antoni Wroniecki
- Pułk Grenadierów (4 bataliony)
- 23 Pułk Piechoty Liniowej (2 bataliony)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Edmund Callier: Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831. Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego, 1887.
4 Dywizja Piechoty – Zmechanizowana 1808-1994. Zarys dziejów, red. nauk. Grzegorz Nowik, Tadeusz Rawski, Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Stosunków Społecznych, Wydawnictwo „Bellona”, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08377-0.
Marian Kukiel, Historia wojskowości w Polsce, Wyd. Orbis, Londyn 1949.
9 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Ajaks, 1995. ISBN 83-85621-75-X. Brak numerów stron w książce.
Eligiusz Kozłowski: Historia oręża polskiego 1795-1939. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1983. ISBN 83-214-0339-5.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.