Bałtycki Oddział WOP nr 4
Był to zlikwidowany oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza, który pełnił służbę graniczną na granicy morskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
4 Bałtycki Oddział WOP JW 1836 (Zarządzenie SzSG Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946) został utworzony w 1946 roku na podstawie 4 Oddziału Morskiego Ochrony Pogranicza, zgodnie z rozkazem NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział składał się z czterech komend oraz 20 strażnic, a jego etat wynosił 1804 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych. Sztab oddziału miał swoją siedzibę w Słupsku i Koszalinie. W 1947 roku rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską, która liczyła 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów.
Oddział został rozformowany w 1948 roku, a na jego podstawie utworzono 12 Brygadę Ochrony Pogranicza.
Skład organizacyjny
W 1946 roku skład oddziału przedstawiał się następująco:
- Dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
- Grupa manewrowa, a od 1947 roku szkoła podoficerska
- 15 komenda odcinka – Międzyzdroje
- 16 komenda odcinka – Trzebiatów
- 17 komenda odcinka – Koszalin
- 18 komenda odcinka – Ustka
- Morska Graniczna Placówka Kontrolna – Kołobrzeg
- Morska Graniczna Placówka Kontrolna – Ustka
- Przejściowy Punkt Kontrolny – Darłowo (morski)
We wrześniu 1946 roku etat oddziału przewidywał: 4 komendy, 20 strażnic, 1804 wojskowych i 14 pracowników cywilnych.
W 1947 roku nastąpiły zmiany w strukturze oddziału. Na podstawie rozkazu nr 013 z dnia 21 marca, 15 Komendę Odcinka Międzyzdroje przekazano Szczecińskiemu Oddziałowi WOP nr 3, a 90 strażnicę Łeba ze składu KO Ustka przeniesiono do KO Lębork. Rozformowano Grupę Manewrową i utworzono Szkołę Podoficerską na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 077/Org. z dnia 3 marca 1947. Po reorganizacji w 1947 roku oddział składał się z: 3 komend odcinków, 15 strażnic, 1199 wojskowych i 13 pracowników cywilnych.
Żołnierze oddziału
Dowódcy oddziału
- ppłk Józef Hajdukiewicz (10.09.1946–1.10.1946)
- ppłk Feliks Miodowski (1.10.1946–1.04.1947)
Podoficerowie i szeregowcy
- Tadeusz Dziekan
Przekształcenia
4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza → 4 Bałtycki Oddział WOP → 12 Brygada Ochrony Pogranicza → 15 Brygada WOP → 15 Bałtycka Brygada WOP → Bałtycka Brygada WOP → Bałtycki Oddział WOP
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Mikołaj Kaczanowicz: 60–lecie ochrony granicy morskiej przez graniczne jednostki organizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej na terenie służbowej odpowiedzialności Placówki Straży Granicznej w Darłowie. W: Biuletyn 1/2006. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2006, s. 127–152. ISSN – 2505 1492 – 2505.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/7, Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Koszalin 1961.
