4 Armia Uderzeniowa

4 Armia Uderzeniowa (ros. 4-я ударная армия) była jednostką operacyjną Armii Czerwonej w czasie drugiej wojny światowej.

Historia

Jednostka została utworzona 25 grudnia 1941 roku poprzez przekształcenie 27 Armii w ramach Frontu Północno-Zachodniego.

Początkowo armia zajmowała pozycje obronne na wschodnim brzegu jeziora Welje oraz Seliger. W okresie od stycznia do lutego 1942 roku brała udział w operacji toropiecko-chołmskiej i w tym czasie weszła w skład Frontu Kalinińskiego.

W kolejnych latach uczestniczyła w walkach w rejonach Newla, Horodek oraz Połocka. 20 października 1943 roku włączono ją do 1 Frontu Nadbałtyckiego, a następnie od 4 lipca 1944 roku do 2 Frontu Nadbałtyckiego, by od 8 sierpnia ponownie należeć do 1 Frontu Nadbałtyckiego.

Armia uczestniczyła w działaniach w trakcie operacji rżewsko-dżwińskiej, rżewskiej, memelskiej oraz operacji Bagration. Po zakończeniu ofensywy, brała udział w blokadzie niemieckich sił w Kurlandii.

W lutym 1945 roku armia została włączona do 2 Frontu Nadbałtyckiego, a w kwietniu 1945 roku do Frontu Leningradzkiego.

Po zakończeniu działań wojennych w maju 1945 roku, armia została rozformowana.

Dowódcy armii

gen. płk Andriej Jeriomienko (1941-1942)
gen. por. Filipp Golikow (1942)
gen. mjr/gen. por. Władimir Kurasow (1942-1943)
gen. mjr Dmitrij Sielezniow (1943)
gen. mjr/gen. por. Wasilij Szwiecow (1943)
gen. por. Piotr Małyszew (1943-1945)

Struktura organizacyjna

Skład 1 stycznia 1942

249 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 marca 1942

16 Dywizja Strzelecka Gwardii
145 Dywizja Strzelecka
234 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 kwietnia 1942

16 Dywizja Strzelecka Gwardii
134 Dywizja Strzelecka
135 Dywizja Strzelecka
145 Dywizja Strzelecka
234 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 maja 1942

16 Dywizja Strzelecka Gwardii
145 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 czerwca 1942

145 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 sierpnia 1942

47 Dywizja Strzelecka
145 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 października 1942

47 Dywizja Strzelecka
145 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka
24 Dywizja Kawalerii

Skład 1 listopada 1942

47 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka
24 Dywizja Kawalerii

Skład 1 stycznia 1943

47 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka

Skład 1 marca 1943

9 Dywizja Strzelecka Gwardii
47 Dywizja Strzelecka
233 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka
373 Dywizja Strzelecka

Skład 1 kwietnia 1943

47 Dywizja Strzelecka
332 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka
358 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 września 1943

92 Korpus Strzelecki
47 Dywizja Strzelecka
360 Dywizja Strzelecka

Skład 1 października 1943

2 Korpus Strzelecki Gwardii
83 Korpus Strzelecki
92 Korpus Strzelecki
334 Dywizja Strzelecka

Skład 1 listopada 1943

2 Korpus Strzelecki Gwardii
60 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
16 Dywizja Strzelecka
154 Dywizja Strzelecka
219 Dywizja Strzelecka
334 Dywizja Strzelecka

Skład 1 grudnia 1943

2 Korpus Strzelecki Gwardii
22 Korpus Strzelecki Gwardii
60 Korpus Strzelecki
3 Korpus Kawalerii Gwardii (3 KKgw.)
5 Korpus Pancerny
51 Dywizja Strzelecka

Skład 1 stycznia 1944

2 Korpus Strzelecki Gwardii
22 Korpus Strzelecki Gwardii
60 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
3 Korpus Kawalerii Gwardii
5 Korpus Pancerny

Skład 1 lutego 1944

2 Korpus Strzelecki Gwardii
22 Korpus Strzelecki Gwardii
60 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
91 Korpus Strzelecki
5 Korpus Pancerny

Skład 1 marca 1944

60 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
91 Korpus Strzelecki

Skład 1 kwietnia 1944

60 Korpus Strzelecki
51 Dywizja Strzelecka

Skład 1 maja 1944

60 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki

Skład 1 lipca 1944

83 Korpus Strzelecki
100 Korpus Strzelecki
16 Dywizja Strzelecka

Skład 1 sierpnia 1944

14 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
100 Korpus Strzelecki

Skład 1 września 1944

22 Korpus Strzelecki Gwardii
14 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki

Skład 1 października 1944

14 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
84 Korpus Strzelecki

Skład 1 listopada 1944

14 Korpus Strzelecki
60 Korpus Strzelecka
83 Korpus Strzelecki
84 Korpus Strzelecki

Skład 1 grudnia 1944

14 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
84 Korpus Strzelecki

Skład 1 stycznia 1945

1 Korpus Strzelecki
14 Korpus Strzelecki
83 Korpus Strzelecki
84 Korpus Strzelecki
3 Korpus Zmechanizowany Gwardii

Skład 1 lutego 1945

19 Korpus Strzelecki
92 Korpus Strzelecki
16 Litewska Dywizja Strzelecka

Skład 1 marca 1945

19 Korpus Strzelecki
92 Korpus Strzelecki

Skład 1 maja 1945

84 Korpus Strzelecki
92 Korpus Strzelecki
32 Dywizja Strzelecka

W ramach armii działała jedna samodzielna kompania karna.

Przypisy

Bibliografia

Andriej Grieczko: Siły zbrojne państwa radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975. Brak numerów stron w książce
Велкая Отечественная война 1941-1945. Moskwa: Политиэдат, 1985. Brak numerów stron w książce
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Steven Zaloga: Operacja Bagration 1944. Klęska Grupy Armii Środek. Poznań: 2011. ISBN 978-83-261-1001-6.