4 Armia Ogólnowojskowa WP (1955–1990)

4 Armia Ogólnowojskowa Wojska Polskiego (4 A) – związek operacyjny Sił Zbrojnych PRL

4 Armia została stworzona w celu obrony w przypadku wojny, bazując na dowództwie oraz jednostkach Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Stanowiła ona jedną z trzech armii ogólnowojskowych Frontu Polskiego, który był częścią Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego.

Powstanie 4 A miało miejsce na podstawie porozumień między rządami ZSRR i PRL w styczniu 1955 roku. Jej formowanie zostało uwzględnione w Planie mobilizacyjnym PM-58 oraz kolejnych wersjach planów mobilizacyjnych. Dowództwo 4 A funkcjonowało do kwietnia 1990 roku, kiedy to zostało zastąpione przez dowództwo 3 Korpusu Zmechanizowanego czasu „W”. Struktura bojowa korpusu była zbliżona do składu 4 A.

Skład armii (1985)

Dowództwo 4 Armii

  • 1 Dywizja Zmechanizowana
  • 3 Dywizja Zmechanizowana
  • 9 Dywizja Zmechanizowana
  • 48 Kompania Specjalna
  • 32 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
  • 1 Brygada Artylerii Armat
  • 126 Pułk Artylerii Przeciwpancernej
  • 21 Armijna Polowa Techniczna Baza Rakietowa
  • 2 Warszawska Brygada Saperów
  • 2 Pułk Pontonowy
  • 15 Pułk Drogowo-Mostowy
  • 3 Brygada Chemiczna
  • 4 Pułk Zabezpieczenia
  • 9 Pułk Łączności
  • 13 Pułk Radioliniowo-Kablowy
  • 15 Batalion Rozpoznania Radioelektronicznego
  • 34 Batalion Radiotechniczny
  • 14 Armijna Baza Remontowa

Stan osobowy i uzbrojenie

Armia liczyła etatowo 64700 żołnierzy. Jej główne uzbrojenie obejmowało: 626 czołgów T-55, 41 bojowych wozów piechoty BWP-1, 437 transporterów opancerzonych SKOT oraz 220 rozpoznawczych samochodów opancerzonych BRDM-2.

Dowódcy

Dowódcami 4 Armii byli dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego:

  • gen. bryg. Franciszek Andrijewski (1953-1956)
  • gen. dyw. Józef Kuropieska (1956-1964)
  • gen. dyw. Czesław Waryszak (1964-1968)
  • gen. dyw. Zygmunt Huszcza (1968-1972)
  • gen. bryg. Michał Stryga (1972) p.o.
  • gen. dyw. Włodzimierz Oliwa (1972-1983)
  • gen. dyw. Jerzy Skalski (1983-1987)
  • gen. dyw. Jan Kuriata (1987-1989)
  • gen. dyw. Zdzisław Stelmaszuk (1989-1990)
  • gen. bryg. Leon Komornicki (1990-1992)

Bibliografia

Jerzy Kajetanowicz, Wojsko Polskie w Układzie Warszawskim 1955-1985, Zasoby forum ogólnowojskowego „Bezpieczeństwo”